رضا عطاران: موفقیت گاهی خسته کننده می‌شود

رضا عطاران، بازیگر کلیدی سینمای کمدی ایران در چندی سال اخیر تأکید کرد: اصلاً از ترکیب پول‌سازترین بازیگر بدم می‌آید. به نظر من وقتی می‌گویید پولساز مثل این است که درباره یک دستگاه حرف می‌زنید که دارد برای خودش یا هر کسی پول‌سازی می‌کند، در حالی که واقعاً سینما ما در این حد نیست و همه ساله شاید فقط چند فیلم هستند که هزینه‌شان را درمی‌آورند.

به گزارش «تابناک»؛ پس از جواد عزتی که با فروش بیش از 65 میلیارد تومانی مجموع فیلم‌هایی که با نقش آفرینی او در طول سال 1397 اکران شد، پرفروش ترین بازیگر سال گذشته لقب گرفت، رضا عطاران با بیش از 57 میلیارد تومان فروش دومین بازیگر پرفروش سال 1397 شد؛ رکوردی که باید دید، با توجه به آثاری که او در سال 97 بازی کرده یا در سال 98 بازی می‌کند و در طول همین سال اکران می‌شود، ارتقا خواهد یافت یا رو به افول خواهد گذاشت؟!

رضا عطاران اگر به عنوان یک بازیگر پولساز برای سینمای ایران جزو جذاب‌ترین و در عین حال، گران‌ترین بازیگران سینمای ایران محسوب می‌شود، اما بی‌انصافی است که او را صرفاً با صفت پولساز معرفی کرد، چون این عنوان را می‌توان برای چهره‌ای چون رضا گلزار با بازی سطح پایینش نیز به کار برد. واقعیت آن است که رضا عطاران، بازیگر توانمندی است که حتی در نقش‌های غیرکمدی نیز می‌درخشد و اگر فیلمی چون خانم یایا با بازی او نمی‌فروشد، علت را باید در دیگر عناصر تأثیرگذاری نظیر سناریو و کارگردانی عبدالرضا کاهانی جستجو کرد.

عطاران که به گفته خودش بازیگری را از ده یازده سالگی از کانون پرورش فکری کودکان مشهد شروع کرده و بعد وارد تلویزیون مشهده شده، به مرور به سینما آمد و در عین حال برای سال‌های متمادی همکاری‌اش با تلویزیون نیز تداوم یافت؛ همکاری که حاصل که آن سریال‌هایی چون ساعت خوش، متهم گریخت، کوچه اقاقیا، ترش و شیرین، بزنگاه و... بود. عطاران در گفت و گویی با سالنامه شهروند، درباره مسیری که پشت سر گذاشته و فضای کنونی حرفه‌ای‌اش سخن به میان آورده است.

عطاران در پاسخ به این پرسش که از میان تجربه کارگردانی و بازیگری کدام یک را بیشتر دوست دارد، گفت: بازیگری، چون در بازیگری ذهن آدم کمتر درگیر می‌شود. این که در فیلم فقط یک مسئولیت داری، بیشتر خوش می‌گذرد دیگر. در کارگردانی اما مسئولیت همه چیز با توست.

بیشتر بخوانید

• رضا عطاران کیست؟

این بازیگر درباره اینکه از تعبیر پول‌سازترین بازیگر سینما، چه حسی دارد، اظهار داشت: حسی خاصی ندارد. بگذریم از این که اصلاً از ترکیب پول‌سازترین بازیگر بدم می‌آید. به نظر من وقتی می‌گویید پولساز، مثل این است که درباره یک دستگاه حرف می‌زنید که دارد برای خودش یا هرکسی پول‌سازی می‌کند، در حالی که واقعاً سینما ما در این حد نیست و همه ساله شاید فقط چند فیلم هستند که هزینه‌شان را درمی‌آورند. من هم فیلم کم‌فروش دارم. هر بازیگری فیلم کم‌فروش دارد. نمی‌گویم شکست خورده، کم فروش. مثلاً فیلم خودم دراکولا که استقبالی از آن نشد، چون همه چیز در یک فیلم باید درست باشد تا آن فیلم مورد پسند تماشاگر قرار بگیرد. خیلی چیزها باید در کنار هم قرار بگیرد تا فیلمی موفق شود که در این مهم‌ترین‌شان فیلمنامه خوب است؛ یکی‌شان هم بازیگر است.

او درباره اینکه چرا اینقدر دوست دارد موفقیت‌های خود را نادیده بگیرد، تأکید کرد: چون این القاب و عنوان‌ها بار روی دوش آدم را سنگین می‌کند. آدم می‌بینید که هرچه جلوتر می‌رود، کار سخت‌تر می‌شود. یک بار در مصاحبه دیگری هم گفتم که مثلاً اصغر فرهادی را اگر در نظر بگیرید، الان قطعاً در قیاس با گذشته کارش سخت‌تر شده است. به هر حال وقتی به جایی می‌رسی، باید در کار بعدی از آن بالاتر بروی دیگر. این بعد از چند وقت خسته کننده می‌شود.

عطاران در پاسخ به اینکه «می‌گویند رضا عطاران در هر فیلمی اگر بازی کند، یک نقش را بازی می‌کند، نقش رضا عطاران را. این تا چه حد تعمدی و چه جد ناگریز است. یعنی آن فیزیک و حرف زدن و رفتار است که نقش را شبیه هم می‌کند؟» تأکید کرد: هر دو این چیزها که می‌گویید در این قصه نقش دارد. من رضا عطاران هستم با این فیزیک و لحن و سر و شکل. در هر فیلم یا سریالی هم که بازی کنم همین است اما بعضی وقت‌ها هم نوع بازی حاصل فکر است، ولی در کل این موضوع را نمی‌شود خیلی راحت توضیح داد. باید شرایطش پیش بیاید تا آدم تصمیم بگیرد نقش را چه شکلی بازی کند.

او با اشاره به اینکه در انتخاب فیلم مهم‌ترین چیز برای او فیلمنامه است، درباره اینکه جایی گفته بعضی وقت‌ها در رودربایستی دوستان‌تان مانده و نقشی را قبول کرده‌اید، گفت: من گفته‌ام؟ نمی‌دانم. اما اگر هم گفته بام مال سال‌های گذشته بوده. این اتفاق زیاد نمی‌افتد. بعد از این همه سال بالاخره در سینما با خیلی‌ها رفیق شده‌ایم دیگر. اما این دلیل نمی‌شود چون با آنها دوستم، در رودربایستی‌شان گیر کنم و در فیلم‌شان هم بازی کنم. اگر این جوری باشد، من با همه باید رودربایستی رفاقتی داشته باشم.

عطاران درباره اینکه اگر یک کارگردان درجه یک، یک متن متوسط بدهد، قبول نمی‌کنید؟، پاسخ داد: این فرق دارد. کارگردان درجه یک اگر باشد آدم می‌کند که احتمال زیاد کار خوب خواهد شد و به این دلیل راحت می‌شود آن را قبول کرد. اصولاً این سخت‌گیری‌ها همیشه در مورد آدم‌هایی وجود دارد که شناختی از آنها نداریم. مثلا فیلم اولی‌ها که باید متن خوب داشته باشند، باید بفهمیم قبلاً چه کار می‌کرده و کجا بوده و البته آیا قادر خواهد بود متنی را که دارد، خوب دربیاورد یا نه.

او درباره اینکه با وجود موفقیت در تلویزیون نسبت به سینما در حوزه کارگردانی، چرا در تلویزیون مجدداً فعال نمی‌شود، گفت: ببینید! ممکن است مثلاً در زمان سریال بزنگاه دلخوری‌هایی پیش آمده باشد که حتما هم پیش آمده اما دلیل اصلی‌اش این است که در سینما راحت ترم. شاید به این دلیل که دیگر نمی‌کشم کار طولانی مدت انجام دهم، در سینما در یک زمانی یکی دو ماهه کار تمام می‌شود اما در سریال نیاز به یک برنامه ریزی چند ماهه دارد که این تایم خسته‌ام می‌کند.

این سینماگر درباره اینکه در کدام یک از آثارش می‌توان بیشتر رضا عطاران را دید، یادآور شد: «خوابم میاد»؛ چون وقتی این فیلمنامه که آقای نعتم الله و همسرشان نوشته بودند به دستم رسید، در بازنویسی نسخه نهایی بخش زیادی از خاطرات دوران کودکی‌ام را در آن نوشتم. در واقع در فیلم بخش زیادی از دوران کودکی‌ام را می‌بینید. مثل آن محله، آدم‌هایشان، روابط موجود، آن دختر همسایه. در بین کاراکترهایی که بازی کردم نیز می‌توانم به فیلم «هوو» اشاره کنم که خصوصیات مشترک زیادی با من دارد. کاراکترم در آن فیلم بیشترین درصد نزدیکی را با شخصت واقعی خودم دارد.

عطاران در پاسخ به این پرسش که آیا فیلمی یا نقشی هست که حسرت بازی نکردنش را بخورید، گفت: حسرت که نه، ولی همه جا گفته‌ام که دوست داشتم در فیلم درباره الی بازی کنم.

او درباره اینکه چرا حضورش در فضای مجازی کمرنگ است، گفت: چون واقعاً فضای سالمی نیست. یک زمانی اوضاع بهتر بود اما الان دیده‌ام که فحش می‌دهند. واقعاً هم دلیلش را نمی‌دانم. برای همین هم سعی می‌کنم دیگر در این فضا قرار نگیرم.