چسبندگی مانع کاهش قیمت‌ها می‌شود/ اقتصاد با دستور و برخورد درست نمی شود

چند وقتی است، قیمت ارز در بازار‌ها رو به کاهش است، ولی خبری از کاهش قیمت دیگر کالا‌ها نیست و حتی در برخی موارد بازار شاهد افزایش‌هایی در برخی از اقلام بوده است. با اینکه اداره تعزیرات و چند نهاد دیگر نظارتی، اقداماتی برای کنترل قیمت‌ها انجام داده اند، اثری در بازار پدید نیامده است.

به گزارش «تابناک»؛ گویا تجار و بازاریان به هیچ عنوان تمایلی به کاهش قیمت محصولات در بازار ندارند و با اینکه در زمان افزایش قیمت ارز، کالا‌ها مناسب با قیمت ارز افزایش پیدا کرده بود، حاضر نیستند قیمت های خود را تعدیل کنند.

چسبندگی بالای قیمت اقلام البته تا حدودی در این گونه موارد طبیعی است؛ اما انتظار بر این است که در صورت کاهش تقاضا در بازار و تعدیل نسبی در بازا ارز، بار دیگر سیر صعودی قیمت‌ها آغاز شود؛ البته گویا این منطق سازگاری با بازار‌های ایران ندارد و تجار ایرانی نیز تمایلی به انجام این کار ندارند!

محمد حسن نژاد در گفت‌وگو با تابناک در خصوص این موضوع اظهار داشت: افزایش قیمت کالا‌ها با افزایش قیمت دلار و از سوی دیگر عدم کاهش قیمت‌ها با کاهش قیمت ارز، مربوط به دو مقوله اقتصادی است و در کشور‌هایی مانند ایران، بیش از هر جای دیگری استفاده دارد.

نایب رئیس کمیسیون اقتصادی مجلس افزود: مورد اول در اقتصاد به چسبندگی قیمت معروف است؛ به عبارت دیگر، زمانی که کالایی گران می‌شود، احتمال کاهش قیمت بسیار کم است. متأسفانه این مسأله در اقتصاد ایران نیز آزمایش شده و ما بار‌ها آن را تجربه کرده ایم.

وی گفت: زمانی که عوامل افزایش قیمت‌ها تعدیل پیدا می‌کند، در ۸۰ درصد مواقع بیش از ۲۰ درصد قیمت‌ها کاهش نمی‌یابد و اصطلاحا قیمت‌ها به کالا چسبیده می‌شود. اما بحث دیگر مربوط به انتظارات و جو روانی جامعه است. شاید در اوضاع کنونی، مردم تصور می‌کنند که پایین آمدن قیمت ارز موقتی است و واقعی نشده و به همین دلیل، قیمت‌ها را کاهش نمی‌دهند.

این نماینده مجلس در خصوص موضوع نظارت و کنترل قیمت‌ها توسط حاکمیت نیز گفت: کنترل بازار هم حالت‌های مختلفی دارد. زمانی است که کالایی با سوبسید دولتی عرضه می‌شود که در این صورت، باید از سوی دولت نظارت کامل بر آن شود؛ مانند کالا‌هایی از قبیل لبنیات و یا برخی دیگر از کالا‌های اساسی که شامل این مقوله می‌شود؛ اما کالا‌هایی هستند که ربطی به سوبسید و یا کمک دولتی ندارد. فردی رفته لباسی را با ۱۰۰ هزار تومان خریداری کرده و می‌خواهد ۵۰۰ هزار تومان بفروشد و می‌گوید مال من است و هر قیمتی می‌خواهم می‌فروشم. اگر گران است، نخرید.

بنابراین، اگر دولت کمکی برای خرید این اقلام نکرده باشد، نمی‌تواند برای آن هم قیمت تعیین کند. این‌ها کالا‌های اساسی نیست که دولت روی آن نظارت داشته باشد. هیچ کس نمی‌تواند به دیگری بگوید کالایش را با چه قیمتی بفروشد. اگر مردم می‌بینند کالایی گران است، نخرند.

جلال میرزایی در گفت‌وگو با تابناک در خصوص این موضوع اظهار داشت: متأسفانه سیاست‌های نادرست دولت در زمان افزایش قیمت ارز باعث شد تا آشفتگی عمیقی در بازار ایجاد شود و همین عوامل باعث شد تا امروز نتوانیم اوضاع را آنگونه که باید کنترل کنیم.

وی گفت: مشکل دیگر ما این است که اساسا اجازه واردات هیچ کالایی داده نمی‌شود و همین باعث شده تا تعادل بین عرضه و تقاضا به هم بریزد. کمبود کالا در بازار باعث گشته تا نرخ‌های بسیار متفاوتی از سوی فروشنده‌ها به قیمت‌ها داده شود و همین عاملی شده تا هیچ کالایی ارزان نشود.

این نماینده در پاسخ به این که نظارت ضعیف تعزیراتی باعث این وضعیت نیست، گفت: تجربه به ما نشان داده است که با نظارت کار درست نمی‌شود. بازار تابع عرضه و تقاضاست. اگر عرضه کم باشد، تقاضا بالا می‌رود؛ آن هم در جامعه‌ای مثل ایران که در آن احتکار، تقلب و رانت اطلاعاتی غوغا می‌کند؛ بنابراین، تا زمانی که تعادل در بازار عرضه و تقاضا برقرار نشود، نمی‌توان با بگیر و ببند اوضاع را مدیریت کرد.