توصیه‌هایی مهم به سرمایه گذاران بورسی/ تجدید ارزیابی در اقتصاد ملی باید اتفاق بیفتد/ چرایی مخالفت برخی مدیران با تجدید ارزیابی/ صنعت پالایشگاهی و سیمان جاماندگان بازار

پیشکسوت بازار سرمایه با بیان اینکه تجدید ارزیابی باید در مقیاس ملی اتفاق بیفتد، به تشریح دلایل برخی مدیران در مخالفت با تجدید دارایی پرداخت و این موضوع را به خصوص برای صنایعی که درگیر قیمت گذاری هستند، مطلوب و مثمر ثمر دانست.

علی رضا عسکری مارانی در گفت‌وگو با خبرنگار بورس تابناک با بیان این که واقعیت این است که بازار سرمایه همیشه برای ورود و سرمایه‌گذاری فرصت مناسب است، گفت: ولی این بستگی به این دارد که سهامدار در چه بخشی سرمایه گذاری کند، این که شاخص در ارتفاع ۲۵۰ هزار واحدی برای ورود مناسب است و اینکه چه صنایعی برای سرمایه گذاری مطلوب است، عمدتا به سیاست‌های برنامه پنج ساله توسعه اقتصادی کشور، بودجه سالانه و سیاست‌های دولت و سیستم قانون‌گذاری و مقررات وضع شده بستگی دارد و البته با برخی ریسک‌های سیستماتیک نیز در بازار روبه رو هستیم.

پیشکسوت بازار سرمایه ادامه داد: اگر بخواهیم به ریسک‌های سیستماتیک بی‌توجه باشیم، احساس من این است که خیلی از صنایع هنوز به قیمت‌های گذشته برنگشته اند؛ مثلا صنعت پالایشگاهی هنوز نتوانسته به قیمت سال ۹۱ برسد، یا مثلاً صنعت سیمان هنوز به قیمت‌های سال 81 خود بازنگشته و ۳۰ درصد عقب‌تر از قیمت‌های شانزده سال پیش خود معامله می شود.

وی افزود: برخی شرکت‌های سرمایه‌گذاری خیلی پایین تر از NAV معامله می‌شوند و بعضی از صنایع مثل صنعت برق که دولت سوبسید حامل انرژی را می دهد، نه تنها به قیمت‌های واقعی خود نرسیده اند که حتی به قیمت های پایین تر هم نزدیک نشده اند؛ بخش مسکن بانک‌ها و بیمه‌ها اینها صنایعی هستند که گویا هنوز به جایگاهی که باید، نرسیدند.

عسکری مارانی با بیان اینکه با دیدن چنین مسائلی در بازار متوجه می‌شویم که هنوز امکان رشد در خیلی صنایع وجود دارد، خاطرنشان کرد: البته فردی که می‌خواهد وارد بازار سرمایه شود، اولین نکته ای را که باید رعایت کند این است که پس اندازی را وارد این بازار کند که نگاه کوتاه مدت به آن نداشته باشد، بلکه نگاه میان‌مدت و بلندمدت داشته باشد و حتماً پرتفوی تشکیل دهد و درصد بالایی از دارایی اش را به سمت شرکت های سودمحور ببرد، چون اگر غیر از این باشد، در میان مدت و بلندمدت توقعات او برآورده نخواهد شد.

وی ادامه داد: چنانچه فردی در بازار سرمایه وارد شود با این ادبیات حرکت کند و مثلا ۱۰۰ واحد سرمایه‌گذاری داشته باشد ۶۰ درصد آن را در بازار سرمایه وارد کند بازدهی که در یک سال آینده نصیب او خواهد شد، از بقیه بازارهای موازی بسیار بیشتر است.

تمام اقتصاد ملی کشور باید سمت راست ترازنامه خود را واقعی کند

عسکری مارانی در مورد بحث تجدید ارزیابی شرکت‌ها و اینکه چرا برخی مدیران و شرکت‌ها از تجدید ارزیابی استقبال نمی کنند، گفت: تمام اقتصاد ملی ما باید سمت ترازنامه خود را به قیمت روز برساند. بنگاه‌های اقتصادی چه دولتی و چه خصوصی چه سود چه زیان ده باید سمت سمت راست ترازنامه را واقعی کند، اگر دولتمرد بودم، تجدید ارزیابی را اجباری می کردم.

وی با بیان اینکه دارایی هایی که در اختیار بخش دولتی اعم از بانک مرکزی، بیمه مرکزی و نهادهایی که رگلاتور هستند باید واقعی شود تا مدیران در ارتباط با سمت راست ترازنامه پاسخگوی بازدهی خود باشند، ادامه داد: شرکت هایی که زیان انباشته دارند و خواهان اصلاح ساختار مالی خود هستند تا بتوانند از سیستم بانکی تسهیلات بگیرند از تجدید ارزیابی استقبال می‌کنند. اینکه چرا عده‌ای مقاومت می‌کنند، باید بگویم من به عنوان یک مدیر نمی‌خواهم سمت راست ترازنامه واقعی باشد که در قبال آن پاسخگو باشند؛ ضمن آنکه در بحث کنترل داخلی و حاکمیت شرکتی همواره تأکید می‌کنیم که یکی از وظایف مدیران، استفاده بهینه از دارایی هاست و باید نسبت به این موضوع پاسخگو باشند و نسبت های مالی نیز یکی از مواردی است که در همین راستا بررسی می‌شود؛ بنابراین، بدیهی است برخی مدیران چون با تجدید ارزیابی باید پاسخگوی مدیریت خود باشند در این قضیه مقاومت می‌کنند.

مارانی با تأکید بر اینکه تجدید ارزیابی مکانیسم است که باید به این سمت و سو برویم و ناگزیر از این اقدام هستیم، ادامه داد: زمانی قیمت ارز هزار تومان بود، اکنون ما نمی‌توانیم دارایی را با قیمت های تاریخی در ترازنامه آن هم مستهلک نشان دهیم.

تجدید ارزیابی پادزهر قیمت گذاری اجباری

وی با اشاره به مزیت مهم دیگری که تجدید ارزیابی دارد، گفت: با اصلاح سمت راست ترازنامه، مکانیزم قیمت‌گذاری در سازمان حمایت و در صنایعی که بحث رقابت وجود دارد و دستگاه‌های دولتی روی قیمت‌گذاری حساس هستند تغییر می‌کند و با توجه به قیمت واقعی داراییها، قیمت گذاری کالا و خدمات انجام می شود که این هم به بنگاه ها کمک می کند.

مارانی با ذکر یک مثال گفت:مثلاً بانکی پولی را برای شما انتقال می دهد و دو هزار ریال هزینه ارائه خدمات از شما می‌گیرد، تا زمانی که تجدید ارزیابی نکرده و قیمت تمام شده این خدمت مشخص نیست، این بی معنی و باعث زیان دهی است در یک واحد صنعتی دامداری، یک کارخانه روانکار، کارخانه خوراکی، صنعت پالایشگاهی نیز این گونه است.

مارانی در خصوص تجدید ارزیابی در صنعت خودرو با بیان اینکه این صنعت در تحریم آسیب جدی دید، گفت: در شش ماهه نخست سال گذشته به طور کلی اقتصاد کشور رانت سنگینی از محل دلار ۴۲۰۰ تومانی از جمله در صنعت خودرو و قیمت گذاری غیر منصفانه به گروه‌های خاصی داد.

وی با بیان اینکه در صنعت خودور زیرساخت سخت افزاری را داریم و با کمبود نرم افزاری مواجه هستیم که دلایلی دارد جمله آنکه در زمانی که با شرکت های خارجی قرارداد داشتیم، نتوانستند دانش فنی را منتقل و بومی‌سازی کنیم و اینکه تحریم‌های اعمال شده به این مشکلات دامن زده و دربحث گردش نقدینگی با بحران مواجه هستیم، ادامه داد: به نظر من بازار سرمایه با انتشار چند ابزار مشتقه ساده در بورس کالا می تواند نقدینگی صنعت خودرو را فراهم کند بدین ترتیب که کالاهای مصرفی در این صنعت  اعم از ورق فولاد، مس، آلومینیوم و محصولات پتروشیمی  به صورت اوراق مشتقه توسط تولید کننده های عمده  این صنعت  مثلا پتروشیمی شازند و امیرکبیر برای محصولات پتروشیمی، فولاد مبارکه اصفهان برای ورق فولاد، ملی صنایع مس ایران برای مس منتشر و فروخته و مردم با جایگزین کردن این اوراق یک خودرو از خودروساز تحویل بگیرند، این گونه چرخه نقدینگی و مشکل نقدینگی خودروسازان نیز حل می‌شود و مکانیسم سخت‌افزاری ۲تا۳ میلیون خودروی که در کشور می توانیم، تولید کنیم، حل می شود.

وی در پاسخ به تجدید ارزیابی صنعت خودرو با اشاره به شرکتی در جاده مخصوص گفت: این شرکت حجم عظیمی از دارایی ها و املاک، خطوط فنی مثل خط پاشش، خطر ای دی و بسیاری تجهیزات را در اختیار دارد، بدیهی است که باقی ماندن در این اعداد و ارقام برای این خودروساز معنا و مفهوم ندارد.

مارانی با بیان اینکه در صنعت خودروسازی یک مشکل اساسی در ترکیب سهامداری داریم و دولت با ۱۵ و ۱۶ درصد سهامداری این شرکت ها را اداره کرده و بیشترین آسیب پذیری این صنعت از محل قیمت‌گذاری غیرمنصفانه دولتی بوده که اجازه حرکت به این صنعت را نداده، تأکید کرد: همیشه گفته ام و باز هم تکرار می‌کنم، چه دلشان بخواهد چه نخواهد، جزو ۲۰ کشور بزرگ دنیا از لحاظ سخت افزاری چه در صنعت خودرو، چه در صنعت فولاد با تولید ۳۰ میلیون تن فولاد خام، ۳۰۰ هزار تن مس، ۷۰۰ میلیون متر مکعب کاشی، با داشتن سه اپراتور بزرگ سیستم بانکی توانمند و استارت آپ های خوب و همچنین بخش کشاورزی توانمند هستیم و در جایگاه مناسبی از لحاظ سخت افزاری قرار داریم و باید مکانیسم نرم افزاری صنعت خودرو را حل کنیم که این صنعت هم در خدمت مردم، در خدمت کارمندان خود، سیستم بانکی وبه طور کلی همه ذینفعان اش باشد و همه از آن نفع ببرند.