به گزارش مهر، در دوران قبلی تحریم ها، بنزین نیز در فهرست کالاهای استراتژیکی بود که کشور برای تامین آن با چالش جدی رو به رو شده بود؛ به نحوی که به گفته مسئولان وقت، برای واردات بنزین گاهی اوقات پنج تا شش مرتبه جابجایی انجام می شد؛ با توجه به درجه احتراق بنزین و تحریم سیستم بیمه بین المللی، چنین اقدامی با ریسک خیلی بالایی همراه بوده است.
این در حالی است که ایران تا سال گذشته با میانگین مصرف ٨٠ میلیون لیتر در روز، در زمره واردکنندگان بنزین قرار داشت؛ اما با تکمیل فاز ٣ پالایشگاه میعانات گازی ستاره خلیج فارس توانست در مسیر خودکفایی گام بردارد که در نتیجه، ادامه این مسیر امسال توانست بنزین که جزو فرآورده های اصلی به شمار می رود را روانه رینگ بین المللی بورس انرژی کرده تا حتی به کشورهای منطقه صادر شود؛ البته این فرآورده پیش از عرضه در بورس، توسط دولت صادر شده است.
طعم شیرین صادرات بنزین به کمک ستاره
احمد ناصری، کارشناس انرژی در گفتگو با خبرنگار مهر با بیان اینکه ظرفیت تولید بنزین کشور به لطف بهره برداری از پالایشگاه ستاره خلیج فارس افزایش یافته است، گفت: کشوری که تا سه سال پیش واردکننده بنزین بود، امروز با مازاد تولید بنزین مواجه است که عرضه نخست این حامل انرژی در بورس نویددهنده افزایش حجم صادرات بنزین است.
وی در خصوص یکی از مهم‌ترین ویژگی‌های صادرات بنزین، ادامه داد: با توجه به اینکه قیمت بنزین یک نرخ منطقه‌ای است، هر لیتر بنزین با توجه به قیمت‌های روز منطقه به فروش می‌رود که این مهم درآمدهای خوبی را برای کشور رقم می‌زند؛ چراکه دولت می‌تواند بخشی از تولید بنزین خود را به جای قیمت هزار تومان، برای هر لیتر حداقل ۵ هزار تومان به فروش برساند.
این کارشناس حوزه انرژی افزود: گرچه هنوز رقم مشخص و دقیقی از میانگین هزینه تولید بنزین ارائه نشده است؛ اما فروش ارزی بنزین می‌تواند کمک بزرگی برای ارزآوری کشور باشد؛ به شرطی که دولت بتواند مصرف بنزین در داخل کشور را کاهش دهد و سهم صادرات بیشتر شود.
کارت سوخت و چالش مدیریت مصرف
وی با اشاره به بکارگیری مجدد کارت سوخت گفت: چنانچه دولت یازدهم کارت سوخت را حذف نمی‌کرد، میزان مصرف بنزین به بیش از ۹۵ میلیون لیتر افزایش نمی‌یافت و می توانستیم بسیار زودتر از زمان حاضر بنزین صادر کنیم؛ اما دولت قصد دارد با اجباری کردن کارت سوخت نظارت بیشتری بر مصرف بنزین داشته باشد که اقدام قابل تقدیری است؛ ولی اگر کارت سوخت را همان سال ۹۵ حفظ می‌کرد دیگر هزینه‌ای به کشور تحمیل نمی‌شد.
ناصری با اشاره به بازارهای منطقه‌ای اظهار داشت: هم اکنون ظرفیت کم نظیری در منطقه وجود دارد؛ به این معنا که افغانستان، پاکستان و عراق به تنهایی بازاری ۳۰ میلیون لیتری هستند که هر سه کشور، در حوزه فرآورده‌های نفتی و بویژه بنزین با چالش‌های بسیاری روبه رو هستند که می‌توان با فعال کردن این بازارها، درآمد پایداری برای کشور ایجاد کرد.
به گفته این کارشناس انرژی، ظرفیت پالایشی این سه کشور بسیار اندک است؛ عراق بیشتر نفت خود را صادر می‌کند و پاکستان و افغانستان هم واردکننده خالص فرآورده‌های نفتی هستند. بخشی از فعالان بخش خصوصی که می‌توانند بنزین ایران را به این کشورها صادر کنند، از عرضه بنزین در بورس استقبال کردند که شرایط کار را برای ورود آهسته به بازار بنزین منطقه هموار می‌کند.
وی با بیان اینکه یکی از مهم‌ترین ویژگی‌های ایران وجود زیرساختهای حمل و نقل است گفت: دسترسی ساده کشورهای همسایه به مبادی تولید بنزین در ایران، هم برای بخش خصوصی جذاب است و هم برای دولت‌های همسایگان؛ مثلا بخشی از کالاهای صادراتی ایران مثل قیر از طریق خط راه آهن به مرز ارسال شده و مشتریان از مرز کشورمان محصولات خریداری شده خود را دریافت می‌کنند. این یک امتیاز مهم برای جمهوری اسلامی ایران است که می‌تواند در انتقال فرآورده‌های نفتی کمک کننده باشد.
ناصری، پالایشگاه‌ها را منتفع دیگر صادرات بنزین عنوان کرد و اظهار داشت: پالایشگاه‌ها سال‌هاست برای صادرات فراورده‌های خود، با شرکت ملی پالایش و پخش اختلاف دارند و هنوز نمی‌توانند به صورت اساسی وارد این حوزه شوند؛ این در حالی است که در صورت آزاد شدن بخشی از مصرف داخلی و اختصاص آن به صادرات، درآمدهای شرکت‌های پالایشی نیز افزایش می‌یابد.
در ادامه احمد صرامی، عضو هیات مدیره اتحادیه صادرکنندگان نفت، گاز و پتروشیمی در گفتگو با خبرنگار مهر، با تاکید بر اینکه ایران باید علاوه بر بازاریابی برای بنزین خود، بازارسازی نیز داشته باشد، گفت: تا بسیاری از فرآورده های نفتی ایران خریداری شده و در بندر فجیره فروخته می شد؛ این در حالی است که می تواند به طور مستقیم صادرات انجام دهد. از طرفی نباید از ظرفیت بازار منطقه خلیج فارس و همچنین آفریقا غافل شد.
وی افزود: ایران به عنوان کشوری نفتی باید ظرفیت پالایشی خود را توسعه داده و وارد عرصه صادرات فرآورده به صورت گسترده شود. از سوی دیگر می تواند در راستای تعریف مؤلفه های قیمتی گام بردارد.
