حملات پهپادی روز شنبه جنبش انصارالله یمن علیه تأسیسات نفتی عربستان سعودی، سبب بروز بحثهایی جدی درباره چشمانداز پیش روی بحران یمن و همچنین آینده بازار نفت شده است. در حالی که دولت آمریکا در پی یافتن متهمی برای این وقایع است و مثل همیشه انگشت اتهام خود را به سوی ایران دراز کرده، کارشناسان نفتی از احتمال افزایش کمسابقه قیمت جهانی نفت سخن میگویند.
به گزارش
آزادی، جنبش انصارالله یمن روز شنبه مسئولیت حملات به تأسیسات نفتی شرکت سعودی «آرامکو» در در «بقیق» و «حریض» را پذیرفت و اعلام کرد که این حملات به صورت هماهنگ و با استفاده از ۱۰ پهپاد صورت گرفته است. با این وجود، مایک پامپئو، وزیر خارجه آمریکا، در صفحه توئیتر خود بی اعتنا به بیانیه انصارالله، مدعی شد حملات مذکور کار ایران بوده و هیچ شواهدی وجود ندارد که این حملات از یمن انجام گرفته شده باشد.
اما فارغ از ادعاهای مطرح درباره عوامل یا زمینههای پشت پرده حملات، یکی از نکات بسیار مهم، تأثیر این واقعه بر بازارهای جهانی نفت است. بر اساس گزارش «سی ان ان»، حملات روز شنبه به توقف ۵۰ درصد ظرفیت تولید نفت عربستان که حدوداً معادل ۵ درصد تولید روزانه جهانی است، منجر شده است.
عبدالعزیز بن سلمان، وزیر نفت عربستان سعودی، با انتشار بیانیهای تأیید کرد که تولید روزانه ۵.۷ میلیون بشکه نفت این کشور به واسطه حملات تحت تأثیر قرار گرفته است. این در حالی است که بر اساس جدیدترین آمارهای سازمان کشورهای تولیدکننده نفت (اوپک)، میزان تولید نفت عربستان سعودی روزانه ۹.۸ میلیون بشکه است.
به گفته وزیر سعودی، شرکت آرامکو هم اکنون در حال احیای ظرفیت تولید از دست رفته است و ظرف مدت دو روز، گزارشهایی تکمیلی را در این زمینه اعلام خواهد کرد. وی همچنین مدعی شد: «هدف این حملات نه تنها تأسیسات حیاتی پادشاهی]سعودی بلکه همچنین عرضه و امنیت جهانی نفت است و در نتیجه تهدیدی علیه اقتصاد جهانی به شمار میرود».
از سوی دیگر، نشریه «فوربس» با انتشار مطلبی در سایت اینترنتی خود به قلم رابرت رپیر، کارشناس مسائل انرژی، اشاره کرده که حملات اخیر میتواند سبب جهش قیمت نفت و رسیدن آن به مرز ۱۰۰ دلار شود. این کارشناس مینویسد که به عقیده وی، تنها عاملی که همواره میتواند به جهش سریع قیمت جهانی نفت منجر شود، وقوع حادثهای است که سبب خارج شدن بخش مهمی از ظرفیت تولید عربستان سعودی از بازار شود.
اما چرا عربستان سعودی؟ هرچه باشد، ایالات متحده، روسیه و عربستان سعودی، هر سه بزرگترین تولیدکنندگان نفت جهان هستند که در سال ۲۰۱۸ هریک حدود ۱۰ میلیون بشکه در روز تولید نفت داشتهاند. تفاوت این است که تولید نفت در آمریکا و روسیه توسط شرکتهای تولیدکننده مختلف و در یک محدوده جغرافیایی بسیار وسیعتر صورت میگیرد. اما تولید نفت در عربستان تنها منحصر به یک شرکت، یعنی آرامکو است. افزون بر این، عربستان سعودی بخش بزرگی از تولید نفت جهانی را در یک منطقه جغرافیایی نسبتاً کوچک جابجا میکند. همین امر سبب میشود این کشور در مقابل حملات بسیار آسیبپذیر باشد.
برای اینکه تصویر بهتری از آنچه روز شنبه روی داد در ذهن داشته باشیم، میتوان اشاره کرد که بر اساس آمارهای سازمان اطلاعات انرژی (EIA) در فاصله سالهای ۲۰۰۸ تا ۲۰۱۸ رشد تولید نفت شِیل در ایالات متحده سبب اضافه شدن روزانه ۵.۹ میلیون بشکه نفت به بازار شد. این بدان معناست که حملات روز شنبه، سبب خارج شدن حجم نفتی به اندازه کل تولید نفت شیل آمریکا از بازار شده است. اعتقاد بر این است که بدون وجود نفت شیل آمریکا، قیمت نفت هیچگاه پایینتر از ۱۰۰ دلار نمیآمد.
اندرو لیپو، رئیس شرکت «مشاوران نفتی لیپو» میگوید: «این یک خطر بزرگ است. در بدترین حالت، من انتظار دارم که تا غروب یکشنبه شاهد افزایش ۵ تا ۱۰ دلاری قیمت نفت در هر بشکه و افزایش ۱۲ تا ۲۵ سنتی قیمت بنزین باشیم». دیگر تحلیلگران نیز از احتمال افزایش ۱۰ دلاری قیمت سخن میگویند، اما معتقدند که ظرفیت خارج شده، به زودی به مدار بازخواهد گشت.
به طور کلی باید توجه داشت اغلب پیشبینیها درباره افزایش ۱۰ دلاری قیمت، مبتنی بر انتظار کوتاه مدت بودن کاهش تولید عربستان است و احتمال طولانی شدن این روند را در نظر نمیگیرند. میتوان انتظار داشت که سعودیها به زودی با انتشار بیانیهای، در این زمینه به خریداران اطمینان دهند. اگر آنها بتوانند ظرفیت تولید خود را به سرعت احیا کرده یا دستکم در این زمینه به بازار اطمینان دهند، افزایش شدیدی در قیمتها رخ نخواهد داد. اما اگر این ۵ میلیون بشکه برای مدتی طولانی خارج از بازار باقی بماند، میتوان انتظار بازگشت قیمت نفت به ۱۰۰ دلار را داشت.