سفر امروز روحانی به نیویورک، پشت پرده حمله به زنگنه، کارنامه ترامپ در جامعه بینالملل، رشد بخش خصوصی، به جای خصوصیسازی، نورافکن روی یارانههای پنهان، آخرین دربی مردانه با پیروزی پرسپولیس، عدم افزایش قیمت حاملهای انرژی، شهاب حسینی و پارسا پیروزفر در نقش شمس و مولانا و ضرب الاجل اعلام اموال مقامات، از مواردی است که موضوع گزارشهای خبری و تحلیلی روزنامههای امروز شده است.
به گزارش «تابناک»؛ روزنامههای امروز دوشنبه اول مهرماه در حالی چاپ و منتشر شد که ضرب الاجل اعلام اموال مقامات با رونمایی از سامانه دارایی مسئولان، تیترها و تصاویری در ارتباط با اول مهر و آغاز بازگشایی مدارس همراه با گزارشهایی از وضعیت کلاسهای درسی و مدارس در مناطق محروم و شهرهای بزرگ در کنار خبر سفر رئیس جمهور روحانی به نیویورک و دلایل تغییر لحن ترامپ و سخنان روز گذشته روحانی درباره ائتلاف صلح و امید در منطقه در صفحات نخست روزنامههای امروز برجسته شده است.
در ادامه تعدادی از یادداشتهای منتشره در روزنامههای امروز را مرور میکنیم؛
آیا قیام عربی احیا شده است؟
روزنامه ابتکار طی گزارشی در شماه امروز خود شروع اعتراضات خیابانی در مصر و پیامدهای آن را بررسی کرد و در بخشی از آن نوشت: تظاهرات اعتراضی در مصر در حالی جریان پیدا کرد که از زمان به قدرت رسیدن السیسی طی یک کودتا علیه محمد مرسی، وی که با کسب بیش از ۹۷ درصد آرا دوباره به ریاست جمهوری رسیده و امسال نیز با برگزاری یک رفراندوم اختیاراتش در قدرت را افزایش داده است، چنین اقدامات اعتراضی بیسابقه توصیف میشود. هرچند در طول پنج سال گذشته نسبت به عملکرد السیسی در زمینه حقوق بشر و آزادیهای سیاسی نقدهایی جدی مطرح شده است، اما جرقه اعتراضات اخیر را محمد علی در اسپانیا زده است. او که به عنوان یک بازیگر و پیمانکار ساختمانی شناخته میشود با انتشار مجموعه پستهایی در شبکههای اجتماعی، السیسی را به فساد متهم و عنوان کرده بود: در حالی که مردم در سطل زباله مشغول جمعآوری غذا هستند، او برای خود کاخ میسازد.
به همین منظور مردم روز جمعه با شعار السیسی دیگر کافی است به خیابانها آمده و دامنه جنبش آنها اکنون به کانادا و آمریکا نیز رسیده است به طوری که همزمان با تشدید تدابیر امنیتی در مصر، در نیویورک دهها نفر از مصریها با تجمع در برابر سازمان ملل، خواستار کنارهگیری السیسی از قدرت و محاکمه اطرافیان وی شدند.
در تورنتوی کانادا نیز جمعی از مصریها ضمن حمایت از تظاهرات مردم که گفته میشود در گوشه و کنار شهرهای مختلف طی دو روز گذشته جریان داشته، خواستار کنار رفتن السیسی از قدرت شدند. همزمان با این موضوع محمد علی بار دیگر طی فراخوانی خواستار حضور میلیونی مردم در روز جمعه آینده در خیابانها شده و اعلام کرد این جنبش متعلق به جریان خاصی نیست، بلکه انقلاب مردم است. وی همچنین از نهادهای قانونگذاری مصر درخواست کاهش اختیارات رئیسجمهوری را کرده و ضمن تاکید بر ایجاد تغییرات در ساختار سیاسی مصر، گفته که منتظر تصمیم وزیر دفاع و نهادهای دولت نسبت به درخواستها برای برکناری عبدالفتاح السیسی است.
این اتفاقات در مصر با پیوند خوردن به تحولاتی که در منطقه خاورمیانه و شمال آفریقا جریان داشته، به گفته کارشناسان میتواند بار دیگر اوضاع کشورهای این منطقه را دستخوش تغییراتی مهم و اساسی کند. هرچند هنوز دامنه اعتراضات در مصر گسترش پیدا نکرده و مشخص نیست که تا چند روز تداوم خواهد داشت، اما طی ماههای گذشته شاهد بودیم که در سودان عمر البشیر پس از دهها یکهتازی در قدرت با پایداری مردم ساقط شد. از سوی دیگر مردم معترض الجزایر توانستند پس از ماهها اعتراض خیابانی عبدالعزیز بوتفلیقه را مجبور به استعفا کنند.
در همین راستا، لیبی نیز صحنه تحولات مهمی است به طوری که همچنان جنگ داخلی میان دولت وحدت ملی و نیروهای خلیفه حفتر جریان دارد و با توجه به حمایتهای خارجی از دو سو، درگیریها ادامه داشته و احتمال تشدید آن طی هفتههای آینده نیز وجود دارد. همچنین یمن اکنون به فاز جدیدی از تحولات وارد شده است. واگرایی و اختلافات اساسی میان امارات و عربستان در صحنه میدانی یمن که در موضوع بندر عدن متبلور شده، اکنون با حملات انصارالله به آرامکو آرایش جدیدی به خود گرفته است.
در سوریه هم هرچند بشار اسد توانسته که با بازپسگیری مناطق وسیعی از خاک کشور، خود را تثبیت کند، اما در این میان اوضاع ادلب و نیز مسئله شمال سوریه همچنان تحولات این کشور را در هالهای از ابهام قرار داده است. این در حالی است که مردم خسته از سالها جنگ داخلی در سوریه همچنان فارغ از گروهها و نیروهای افراطگرایی زیادی که در این کشور فعالیت میکنند، پتانسیل خود را برای ادامه اعتراضات و در انداختن طرح جدیدی از حاکمیت سیاسی در سوریه حفظ کردند.
اعتماد را به مدارس دولتی برگردانید!
سید صادق غفوریان در بخشی از یادداشت روز روزنامه خراسان با عنوان اعتماد را به مدارس دولتی برگردانید! نوشت: بنابر آماری که چندی قبل معاون وزیر آموزش و پرورش اعلام کرده است هم اکنون ۱۱ درصد دانش آموزان در مدارس غیر دولتی در حال تحصیل هستند که این عدد، از جمعیت حدود ۸۵ تا ۹۰ درصدی مدارس دولتی حکایت میکند.
حال من و شما که احتمالا فرزندانمان در مدارس دولتی تحصیل میکنند وقتی با چنین خبری مواجه میشویم که دانش آموزان این مدارس جایی در میان نفرات برتر کنکور نداشته اند آیا ناخودآگاه نوعی نگرانی و ناامیدی از مدرسهای که فرزندمان در آن تحصیل میکند به سراغمان نمیآید؟ آیا این دغدغه ذهنمان را اذیت نمیکند که پس قطعا فرزند ما جزو نفرات برتر کنکور نخواهد بود؟
جدای از این دغدغه ذهنی، به هر روی والدین خود بر بسیاری از کمبودها و چالشهای این مدارس ناظرند و به سادگی میتوانند تفاوتهای فاحش آموزشی میان این مدارس و مدارس غیردولتی را مقایسه کنند.
هیچ گاه این جمله یک مدیر دبستان را از یاد نمیبرم که میگفت: «من و همکارانم همین که بتوانیم این ۶۰۰ دانش آموز مدرسه را ظهرها سالم به خانه هایشان برگردانیم باید خدایمان را شکر کنیم.» طبیعی است از چنین آموزشگاهی که ذهنیت مدیر این گونه و احتمالا کلاس هایش نیز با تراکم جمعیت مواجه است، هیچ گاه نمیتوان وضعیت مطلوب و حتی نیمه مطلوب آموزشی را انتظار داشت.
۲ – باز همان ماجرای مافیای کنکور
تحلیل آماری نتایج کنکور امسال از وضعیتی حکایت دارد که ناخودآگاه این ذهنیت تقویت میشود که کنکور و رشتههای بهتر، نه به طور مطلق، اما به پولدارها بیشتر روی خوش نشان میدهد. وقتی یک خانواده با شرایط مالی بهتر امکان پرداخت شهریه در مدارس ویژه و امکانات آموزشی موسسات کنکوری را داراست طبیعی است که در جایگاه بهتری برای کسب صندلیهای با کیفیت دانشگاهها قرار دارد. در کنار این داستان، موسسات کنکور که در سالهای اخیر از آنها به عنوان «مافیای کنکور» یاد میشود با ایجاد این ذهنیت در دانش آموزان که «بدون ما موفق نمیشوید»، سیستم آموزشی و تربیت علمی را به آن سو برده اند که برنده اول ماجرا «جیب» آن هاست. در این میان باوجود منازعات فراوان و اعتراضات علیه آن ها، اما این مافیا همچنان میتازد و به نظر رقیبی نیز ندارد.
۳ – قصه تلخ نابرابری آموزشی
هم اکنون ۱۱ درصد دانش آموزان با جمعیتی بین یک میلیون و ۳۰۰ تا ۵۰۰ هزار دانش آموز در مدارس غیردولتی تحصیل میکنند و اگرچه در برنامه ششم توسعه پیش بینی شده است این رقم به ۱۵ درصد افزایش یابد، اما به نظر به همین میزان نیز بر نابرابری آموزشی دامن خواهد زد. برای نمونه جذب معلمان و کارشناسان آموزشی توانمند و با انگیزه به دلیل تامین شرایط مالی بهتر برای آنها از جمله دلایلی به شمار میآید که سیستم آموزشی کنونی را در وضعیت توزیع معنادار رتبههای برتر کنکور قرار داده است. در مقابل این فضای مطلوب آموزشی، با نگاهی به مدارس و سیستمهای آموزشی شهرستانهای دور از مرکز در استانهای محروم، به سادگی میتوان چهره نامهربان نابرابری آموزشی را مشاهده کرد. اگرچه در چند وقت اخیر، آموزش و پرورش از طرحی با عنوان «شهاب» یاد میکند که براساس آن قرار است به شناسایی استعدادها و سرمایه گذاری بر آنها بپردازد، اما بعید به نظر میرسد در این روزگار روزمرگی آموزش و پرورش، اجرای چنین طرحهایی به حداقل توفیقات نایل شود.
۴ –به سند تحول بنیادین آموزش و پرورش رجوع کنیم
با همه این تفاسیر و البته بسیاری دیگر از مواردی که در این مجال اندک نمیتوان به آن اشاره کرد، تنها راه پیش روی جلوگیری از گسترش آسیبهای موجود در سیستم آموزش و پرورش کشور، به کارگیری و اجرای سند تحول بنیادین آموزش و پرورش است که طی سالهای اخیر با وجود تاکید بر آن، اما همچنان در ریل اجرایی قرار نگرفته است. این سند در نقطه مقابل آسیب نابرابری آموزشی، فارغ از نوع مدرسه و طبقه اجتماعی افراد، «طراحی و استقرار نظام جامع هدایت تحصیلی و استعدادیابی دانش آموزان بر اساس نیازهای کشور» را پیش بینی کرده است که قطعا اجرای دقیق و درست آن علاوه بر ایجاد عدالت آموزشی، تنها مسیر برون رفت از وضعیت آشفته فعلی به شمار میآید.
امروز بیش از هر زمانی با توجه به شرایط اقتصادی نیازمندیم تا برای اغلب خانوادههایی که توان فرستادن فرزندان خود به جایی جز مدارس دولتی را ندارند با کیفیت بخشی بسترهای اعتماد وامید به نظام آموزشی را فراهم آوریم.
صلح منطقه در سایه همکاری کشورهای همسایه چگونه ممکن است؟
اردشیر نوریان طی یادداشتی که در شماه امروز روزنامه اعتماد منتشر شده نوشت: در حالی که رئیسجمهوری در سخنرانی روز گذشته خود در مراسم رژه نیروهای مسلح در پایتخت از راهبردی جدید برای برقراری صلح و آرامش در منطقه تحت عنوان «ائتلاف امید و ابتکار صلح هرمز» رونمایی کرد، باید توجه داشته باشیم که جمهوری اسلامی هیچگاه در منطقه خواهان جنگ و درگیری نبوده و آغازگر هیچ تهاجمی نیز در طول تاریخ نبوده است. این سیاست، طبیعتا همچنان امروز هم پابرجاست و جمهوری اسلامی هرگز چشم طمعی به همسایگان نداشته است. با این حال در چند سال گذشته برخی کشورهای منطقه همچون عربستان سعودی اقدام به پیگیری سیاستهای خصمانه علیه جمهوری اسلامی کردند که البته به لطف خداوند به نتیجهای نرسیدند. با این همه، اما جمهوری اسلامی همواره بر پایه سیاستهای اعلامی خود، امنیت کشور را در راستای صلح و ثبات در منطقه و امنیت و آرامش کشورهای همسایه تعریف کرده است و براساس این راهبرد اصولی نیز میتوانیم سخنان روز گذشته رییسجمهوری را به این ترتیب تحلیل کنیم که اگر کشورهای همسایه با اتخاذ سیاستهای دوستی و تعامل گامی به سوی صلح و ثبات منطقه بردارند، جمهوری اسلامی نیز کاملا آمادگی دارد که در این راستا گام برداشته و جلو بیاید.
این راهبرد، سیاستی منطقی و معقول است و امیدواریم کشورهای منطقه هم به جبران گذشته پرداخته و به نحوی جبران مافات کنند تا جمهوری اسلامی نیز که همواره در این راستا گام برداشته است، به مسیر خود ادامه دهد. بنابراین میتوان امیدوار بود که از این پس شاهد هماهنگی بیشتری در منطقه باشیم. فراموش نکنیم که این راهبرد اصولی، هم به نفع مردم منطقه و کشورهای اسلامی و هم به سود قدرتهای منطقهای همچون ایران و عربستان است. با این همه باید توجه داشته باشیم که ایجاد صلح و آرامش، با همراهی کشورهای منطقه با سیاستهای سلطهگرایانه کشورهای خارجی هرگز محقق نخواهد شد و اگر این کشورها به راستی خواهان ثبات و امنیت هستند، باید با روحیه تعامل و همکاری منطقهای به سوی این هدف گام بردارند. به هر تفسیر، سیاستِ راهبردی جمهوری اسلامی همواره با اصول و مبانی دستیابی به صلح و همکاریهای منطقهای همگام و همراه بوده و اکنون نیز این راهبرد است که میتواند راهگشا باشد؛ اما به شرط آنکه، تمامی کشورها و بازیگران منطقهای به الزامات این سیاست پایبند باشند و این مهم را از یاد نبرند که برقراری دوستی و صلح رابطهای یکطرفه نبوده، بلکه دوطرفه است و نیازمند تعامل و همکاری.