پرداخت عوارض آلایندگی خودروها برای همه صاحبان خودرو فاقد استاندارد یورو ۵ اجباری می شود در حالی که با وجود نبود سوخت استاندارد یورو۵، رهآوردی جز آسیب رسانی به خودرو، گرانی خودرو، نارضایتی مالکان خودروهای فعلی نخواهد داشت و تنها «محلی برای تامین درآمدی جدید» تلقی می شود.
افزایش آلودگی هوای تهران و کلانشهرهای کشور موضوعی است که به ویژه در روزهای اخیر موضوع اصلی هر محفلی و مجلسی است. عامه مردم خسته از تحمل تبعات آلودگی در بخش ضرر و زیان های وارده به سلامت جسمانی و روانی و اختلال در روند تحصیل دانش آموزان، تعطیلی گهگاه ادارات و ... نگاه نگران خود را به خروجی ها از مراکز تصمیم گیری و اجرایی دولت و نهادهای مسئول دوخته اند تا ببینند که چه خواهد شد؟
ارائه راه تحت فشار افکار عمومی
مسئولان نیز در بخشهای مرتبط و غیرمرتبط نیز سعی می کنند تحت فشار افکار عمومی دنبال راه حلی باشند. اما گاهی در میانه راه ، ره را گم کرده و به جای معرفی راه حل به دنبال مقصر گشته و سپس آن را در همان جا رها می کنند. و البته پرواضح است که این معضل همچنان پابرجا باقی است .
در آخرین خبرها رئیس کمیسیون محیط زیست شورای شهر تهران به دنبال شدت گرفتن آلودگی های هوای اخیر تهران و دیگر کلانشهرها ، انگشت خود را به سمت خودروسازان نشانه رفت و بنا بر این شد تا خودروسازان ملزم به تولید خودروهایی با استاندارد یورو ۵ شوند و در غیر این صورت بر اساس آخرین مصوبه ملزم به پرداخت عوارض آلایندگی هوا شوند.
اتلاف زمان و هزینه طرح های غیرکارشناسی تا کی...؟
مسلماَ این طرح ، اقدامی بسیار مطلوب است که می تواند در مسیر کاهش آلودگی بسیار موثر تلقی شود اما آنچه که مسلم است این است که رفع معضل آلودگی نیازمند نگاهی جامع در این حوزه است در غیر این صورت این طرح نیز مانند بسیاری از طرح ها دیگر مانند « احیاء‌کارت سوخت و دو نرخه کردن بنزین » که آغاز نشده قرار بر این شد که با یک نرخ و قیمت جدید ارائه شود ، ره به جایی نخواهد برد و فقط هزینه و اتلاف زمان و وقت را در برخواهد داشت .
زیرساختهای غیرآماده ، تناقض و شکست در اجرا
آماده نبودن زیرساختهای کشور در بخش تولید سوخت مطابق با استانداردهای مطابق با خودروهای ساخته شده دارای استاندارد یورو ۵ نه تنها باعث کاهش آلودگی نمی شود بلکه منجر به آسیب رساندن به سیستم کاتالیست خودروهای مذکور، هزینه کردن بیشتر مالکان خودروهای یادشده برای خرید و تعمیرات آسیب های حتمی ناشی از این عدم تطابق خواهند شد که فقط نارضایتی از مشکل افزوده شده را به بار خواهد آورد .
آسیب رسیدن به سیستم کاتالیست و بخش فیزیکی خودرو نیز معضل دیگری است که حتی در صورتی که دارای استاندردهای یورو ۵ نیز باشند هم در صورت استفاده از سوخت فعلی و موجود در بازار با مشکلاتی مواجه می شود که علاوه بر تحمیل هزینه های جانبی ، سهمی در کاهش آلایندگی هوا نیز نخواهد داشت.
اما پس فلسفه دریافت عوارض آلایندگی چیست؟
آیا آلایندگی با دریافت عوارض حل می شود؟ یا آلایندگی ها بر اساس بررسی های اخیر قیمت گذاری شده است؟ عوارض دریافتی در چه محلی هزینه می شود؟ آیا پروسه دریافت عوارض، طرحی کارشناسی شده است؟
ارائه این طرح در حالی که با مشکل عدم امکان واردات خودرو ( مطابق با استانداردهای روز «یورو ۵») مواجه هستیم، تنها گزینه پیش رو برای اجرای این طرح ، الزام ساخت این خودرو مطابق با استانداردهای یورو ۵ است.
اما آیا به راستی توان خرید چند درصد از مردم برای خرید این خودروها در این راستا لحاظ شده است؟ نارضایتی چند درصد از مالکان خودروها که جزو دهک ها کم درآمد و ناتوان از خرید خودورهای دارای استاندارد یور ۵ هستند و همچنین ناتوان و ناخشنود و ناتوان از پرداخت عوارض هستند لحاظ شده است ؟ آیا زیرساخت اجرای این پروژه به طور کامل در زمینه سوخت دارای یورو ۵ استاندارد مورد نیاز این خودروها مهیا است؟! یا فقط این پروسه محلی برای تامین درآمدی دیگر در نظر گرفته شده است ؟
کاهش بار روانی آلودگی هوا به چه قیمتی؟
کاهش بار روانی معضلات موجود آلودگی هوا باید به چه قیمتی انجام شود؟ مسلماَ اجرای طرح هایی این چنینی نیازمند نگاهی جامع است که تا در میانه راه با مشکل مواجه نشویم و فقط با کوهی از هزینه های انجام شده و زمان از دست رفته و بی اعتمادی مردم مواجه نباشیم.
لذا امید است، اجرای این طرح با نگاهی جامع و کارشناسی در کشور همراه باشد تا علاوه بر برخورداری از تبعات مطلوب آن در کشور و رسیدن به اهداف متعالی آن، باعث رضایت شهروندان و گروه و جامعه هدف نیز شود.
