تحریریه تابناک جهان؛ ساعاتی پس از حمله هوایی آمریكا ـ که منجر به شهادت سپهبد قاسم سلیمانی شد ـ كاخ سفید از كانال سوئیسی برای ارسال پیام به تهران استفاده كرد و از ایران خواست که دست به افزایش تنش نزند. این فکس رمزگذاری شده از طریق سفارت سوئیس در ایران ارسال شد و بیش از گذشته این سفارت را به عنوان یکی از معدود ابزارهای ارتباط مستقیم بین ایالات متحده و ایران، تثبیت کرد.
وال استریت ژورنال نوشته است، کاخ سفید و مقامات ایرانی به تبادل پیام های مهم از این طریق در روزهای بعدی ادامه دادند و حجم تبادل پیام ها نیز ظاهرا زیاد بوده است. یک مقام ارشد آمریکایی در این خصوص گفته: ما معمولا زیاد با ایرانی ها ارتباط برقرار نمی کنیم، اما وقتی بحث برقراری ارتباط باشد، سوئیسی ها نقش مهمی در انتقال پیام ها و جلوگیری از محاسبات اشتباه دارند.
سخنگوی نمایندگی ایران در سازمان ملل متحد، اطلاعاتی درباره این پیامها فاش نکرده، ولی نکته مشابهی را در این خصوص بیان کرده و گفته است: ما از سوئیسی ها به خاطر تلاشهای انجام شده برای برقراری کانال کارآمد برای تبادل پیام در صورت لزوم و در شرایط ضروری قدردانی میکنیم.
به گفته وال استریت ژورنال، مقامات آمریکا اعلام کردند که نخستین پیام آمریکا درست پس از تأیید ترور شهید سلیمانی، به دست ایران رسیده است. این پیام از طریق یک دستگاه فکس رمزگذاری شده برای تماس با مقامات ایرانی که در داخل یک اتاق در سفارت سوئیس ـ که برای کاخ سفید قرنطینه نگه داشته شده ـ ارسال گشته است.
طبق گفته وال استریت ژورنال، این روش و این دستگاه فکس ماندگارترین روش ارتباطی پس از انقلاب اسلامی بین ایران و آمریکا بوده است. سفیر سوئیس مارکوس لایتنر این پیام را صبح روز جمعه شخصا به جواد ظریف وزیر امور خارجه ایران تحویل داده است.
بنا بر گزارشهاف ظریف از این پیام به شدت عصبانی شده و به گفته یک مقام آگاه، در یک لحظه مایک پومپئو، وزیر امور خارجه ایالات متحده را مورد خطاب قرار داده است و گفته: پومپئو قلدری می کند! همه مشکلات تقصیر آمریکاست. در پی حمله هوایی آمریکا، لایتنر در یک مأموریت مهم دیپلماتیک بین تهران و واشنگتن رفت و آمد داشته و تلاش کرده است تا پیامهای دو طرف را شفاف رد و بدل کند.
با این حال به گفته وال استریت پیامهای خشمناک دو طرف در فضای افکار عمومی و رسانه ای، تا حدی مانع از آن شده بود که سفیر سوئیس این ماموریت را بدون دغدغه و بی دردسر به انجام برساند. بعد از پیام دونالد ترامپ در توییتر مبنی بر قصد آمریکا برای هدف قرار دادن اماکن فرهنگی ایران روز بعد، ظریف از لایتنر خواست که پیامی را به ایالات متحده منتقل کند که به هر دو طرف کمک کرد از "محاسبات اشتباه" جلوگیری کنند.
یک مقام ارشد دولت ترامپ گفته: هنگامی که تنش با ایران زیاد شده بود، سوئیسیها نقش مفید و قابل اعتمادی ایفا کردند که هر دو طرف از آن قدردانی می کنند. سیستم آنها مانند نوری است که هرگز خاموش نمیشود.
به گفته وال استریت، ایران همچنان از طریق سوئیس با آمریکا ارتباط برقرار می کند. دیپلماتهای سوئیسی نام کسانی که این پیامها را رد و بدل می کند "پستچی" گذاشته اند؛ پستچیهای سوئیسی به گفته وال استریت در سال ۲۰۰۳ نیز بعد از حمله آمریکا به عراق، نقش مهمی در جلوگیری از برخورد ایران و آمریکا داشته اند.
همچنین بعد از تحریم ایران توسط دولت ترامپ و خروج آمریکا از برجام، ترامپ شماره تلفن مستقیمی را در اختیار سوئیس گذاشته که ایران بتواند مستقیم با کاخ سفید تماس بگیرد.
از این گذشته سوئیس از این وضعیت خود، برای چانه زنی با قدرتهای بزرگ بهره می برد و در حال حاضر با واشنگتن برای مجوز صادرات کالاهای اساسی و دارو به ایران از طریق فاینانس بانکهای سوئیس رایزنی می کند.