خانواده با اهمیت ترین نهاد اجتماعی است و نقش انکار ناپذیری در سلامت فرد و اجتماع دارد. با توجه به تغییر شیوه زندگی و دعاوی ناشی از اختلافات خانوادگی که مهم ترین آن ها موضوع طلاق ، مهریه و حضانت فرزندان است و حجم انبوهی از پرونده ها را به خود اختصاص داده است دانستن این حقوق برای هر شخصی لازم است.
هدف اصلی حقوق خانواده ، حفظ مصالح اعضا و نهاد خانواده است تا در نتیجه آن جامعه سالمی داشته باشیم. در کنار مسائل فردی و اجتماعی که نشات گرفته از حقوق خانواده است دانستن حقوق و تکالیف اعضاء نسبت به یکدیگر جزء لاینفک حقوق خانواده است. به طوری که مطابق اصل دهم قانون اساسی جمهوری اسلامی ایران خانواده واحد بنیادی جامعه اسلامی است ، اما نه در فقه و نه در قانون مدنی ایران برای خانواده تعریف روشنی ارائه نشده است.
در عین حال ، با توجه به قواعد و مقررات حقوق مدنی ، خانواده مجموعه ای هستند که به دلایل سببی و نسبی ، همبستگی حقوقی و اجتماعی یافتهاند.
خانواده شامل زن ، شوهر و فرزندان آنها میشود که با ریاست آن بر عهده شوهر است.
با عقد نکاح رابطه ی همسری میان زن و مرد به وجود می آید و با فرزند دارشدن این رابطه به پدر و مادری ارتقاء می یابد و علاوه بر حقوق و تکالیف زوجین نسبت به هم حقوق و تکالیف پدر و مادری نیز منعقد می شود.
قواعد حاکم بر ایجاد یا انحلال رابطه میان زن و شوهر و آثار آن ، که عمدتاً برپایه قرارداد نکاح است، با احکام ناظر بر روابط میان والدین و فرزندان، که مشمول قواعد امری و قوانین حمایتی قانونگذار است تفاوت دارد.
قوانین برشمرده شده در باب حقوق خانواده شامل مواردی از قبیل؛ خواستگاری ، شرایط و موانع نکاح ، اصل نکاح ، فسخ نکاح ، طلاق ، نسب ، اثبات زوجیت ، نفقه همسر، فرزندان و اقربای نزدیک ، مهریه ، نگهداری و حضانت اولاد و ... می شود.
پس از اینکه عقد نکاح به طور صحیح واقع شد ، حقوق و تکالیف زوجین در مقابل یکدیگر برقرار میشود که برخی از آنها جنبه مالی دارد ( مانند مهر و نفقه ) و شماری دیگر جنبه غیرمالی ( مانند لزوم حسن معاشرت زوجین با یکدیگر و همراهی و مشارکت آن دو در تحکیم مبانی خانواده و تربیت فرزندان ).
مطابق قانون مدنی ریاست مرد برخانواده از تکالیف اختصاصی او است که موجب ایجاد برخی آثار حقوقی می شود. از جمله ولایت قهری داشتن زوج بر اطفال ، لزوم تأمین هزینه اداره خانواده و لزوم رعایت شروط و وظایف خاص زوجیت نیز ضرورت تمکین از جانب زوجه.
نفقه یعنی تأمین هزینه زندگی زوجه که شامل خانه ، اثاثیه ، منزل ، غذا ، لباس ، دارو و درمان بوده که از زمان عقد دائم بر عهده شوهر است. محاسبه میزان نفقه بر مبنای شئونات خانوادگی زن ، عرف و عادت ساکنان هر منطقه و وضع مالی مرد می باشد. نفقه ویژه نکاح دایم است و زنی که به سبب عقد موقت به زوجیت مردی درآمده مستحق نفقه نیست مگر اینکه بر این مسئله توافق کرده باشند. از سوی دیگر زنی که از شوهر خود تمکین نکند (تمکین عام و خاص) مستحق دریافت نفقه نیست.
پرداخت نفقه به زوجه باید توسط زوج اثبات شود. لذا به محض درخواست نفقه از طرف زن مرد ملزم به ارائه ادله مبنی بر عدم تمکین زن است. اثبات نشوز (عدم تمکین) زن در دادگاه خانواده مثل ندادن نفقه و اجازه ازدواج مجدد را برای مرد فراهم می کند.
علاوه بر زن ، فرزندان دارای حق دریافت نفقه هستند. نفقهی کودک از بدو تولد بر عهدهی پدر است. در صورتی که پدر در قید حیات نباشد و یا توانایی پرداخت نفقه را نداشته باشد این تکلیف برعهده خانواده پدری است و درنهایت اگر آن ها نیز توانایی پرداخت نداشته باشند، نفقه بر عهده مادر است.
مهریه هر نوع مالی است که زن بتواند در آن اختیار تملک داشته باشد و به محض وقوع عقد مرد متعهد می گردد آن را به زن بپردازد.
در مورد طلاق دادن مهریه در زمانی است که طلاق از سوی شوهر باشد و در این صورت باید تمام مهر را به زن پرداخت نماید.
در طلاق توافقی پرداخت مهریه با توجه به توافق زوجین صورت می گیرد.
در قانون تعیین مهر به زوجین واگذار شده است و تنها در مورد وصول مهریه و اجرای محکومیت مالی و بازداشت مرد تدابیری اندیشیده شده است.
مهریه هر میزان که باشد از سوی زوجه قابل وصول است لکن بازداشت زوج تا سقف ۱۱۰ سکه امکان پذیر است و بیش از آن امکان بازداشت مرد مقدور نیست و مازاد بر این مقدار در صورت داشتن تمکن مالی مرد است. زمانی که زن بخواهد مهریه خود را دریافت کند باید با تقدیم دادخواست به همراه سند ازدواج خود این مورد را از دادگاه خانواده تقاضا نماید و این امر دارای مدت خاصی نیست و بستگی به تصمیم دادگاه دارد و این مورد می تواند حتی منجر به دستور ممنوع الخروجی شوهر از کشور شود.
انحلال نکاح به معنای از میان رفتن رابطه همسری بین زن و مرد و پایان یافتن قرارداد نکاح است که شامل موارد ذیل می شود:
فسخ نکاح و موجبات آن ( به عنوان مثال وجود عیوبی از قبیل عنن، قرن و جنون و... در هر یک از زن و مرد ) که به هر یک از زوجین امکان فسخ نکاح را می دهد و انواع طلاق که در قانون به آن اشاره شده است. طلاق دارای انواع گوناگونی است اما از آن میان طلاق توافقی بیشترین آمار را در میان انواع طلاق ها دارد و به همین دلیل جا دارد ما به آن و شرایط این نوع از طلاق بپردازیم.
همان طور که از نام این نوع طلاق مشخص می شود این نوع طلاق با توافق زوجین امکان پذیر است . (طلاق توافقی ) و زوجین قبل از تقاضای این نوع از طلاق باید در مورد حقوق مالی و غیرمالی خود به تفاهم برسند. حقوقی نظیر نفقه، مهریه، حضانت اطفال و اجرت المثل ایام زوجیت که متعلق به زوجه است.
با توجه به این نکته که در حال حاضر اکثر دعاوی از طریق دفاتر خدمات الکترونیک قضایی مطرح می شوند، در این نوع از دعوا نیز زوجین در ابتدا باید دادخواست طلاق خود را با توجه به محل سکونت خود در یکی از دفاتر خدمات الکترونیک قضایی مطرح نمایند. زوجین از طریق دادگاه دعوت به جلسه حضوری خواهند شد و در آن جلسه دقاضی دادگاه زوجین را به داوری و مراکز مشاوره خانواده ارجاع می دهد. در این نوع طلاق مراجعه زوجین به مشاوره الزامی است.
در مرحله بعد قاضی دادگاه با توجه به نظریه واصله از مشاور گواهی عدم امکان سازش را صادر می کند و زوجین برای انجام مراسم طلاق باید به یکی از دفاتر رسمی طلاق مراجعه نمایند.
در این خصوص هر یک از زوجین می توانند با دادن وکالت به دیگری انجام این پروسه را به او واگذار نماید اما هیچ کس نمی تواند برای تنظیم دادخواست طلاق و انجام سایر مراحل به تنهایی اقدام نماید و باید حتما با حضور وکیل دادگستری به امر مبادرت نماید و وکیل رسمی دادگستری در این مورد وکیل شوهر در این امر خواهد بود.
دادگاه خانواده به عنوان یک دادگاه اختصاصی صلاحیت رسیدگی به دعاوی زیر را دارد:
۱ـ نامزدي و خسارات ناشي از برهم زدن آن
۲ـ نکاح دائم ، موقت و اذن در نکاح
۳ـ شروط ضمن عقد نکاح
۴ـ ازدواج مجدد
۵ ـ جهيزيه
۶ ـ مهريه
۷ـ نفقه زوجه و اجرت المثل ايام زوجيت
۸ ـ تمکين و نشوز
۹ـ طلاق ، رجوع ، فسخ و انفساخ نکاح ، بذل مدت و انقضاي آن
۱۰ـ حضانت و ملاقات طفل
۱۱ـ نسب
۱۲ـ رشد ، حجر و رفع آن
۱۳ـ ولايت قهري ، قيمومت ، امور مربوط به ناظر و امين اموال محجوران و وصايت در امور مربوط به آنان
۱۴ـ نفقه اقارب
۱۵ـ امور راجع به غايب مفقود الاثر
۱۶ـ سرپرستي کودکان بي سرپرست
۱۷ـ اهداي جنين
۱۸ـ تغيير جنسيت
با وجود این که به ظاهر مسائل خانوادگی دارای پیچیده گی خاصی نیست اما در عمل با مشکلاتی در طرح اینگونه مسائل در مراجع دادگستری مواجه خواهیم بود پس پیشنهاد ما به شما مشورت با وکلا و مشاوران برجسته ( بهترین وکیل طلاق توافقی در شهر تهران و کرج ) و در این زمینه است. شرکت حقوقی سرآسا با ارائه مشاوره رایگان در تمامی مراحل در کنار شما خواهد بود.
به منظور مشاوره رایگان انواع امور حقوقی ویا ثبتی کسب و کار خود میتوانید با شماره ۰۲۱-۲۲۳۹۵۷۱۷ - ۰۹۱۹۷۷۰۵۴۷۰ تماس گرفته یا به دفتر مرکزی به آدرس: تهران، بلوار اندرزگو، بلوار صبا، ابتدای مهر۸، پلاک ۴۰، واحد ۶. مراجعه نمایید.
نشانی وب سایت : http://sar-asa.com/ نشانی ایمیل شرکت سر آسا info@sar-asa.com