تحریریه تابناک جهان: پایگاه خبری تحلیلی المانیتور گزارش داد آمریکا با درخواست ایران از صندوق بینالمللی پول برای دریافت پنج میلیارد دلار وام جهت مقابله با ویروس کرونا مخالفت کرده است.
یک سخنگوی وزارت خارجه آمریکا با مطرح کردن اتهامات همیشگی کاخ سفید علیه کشورمان در گفت وگو با المانیتور مدعی شد: ایران این پولها را به گروههای «نیابتی» خود اختصاص میدهد.
پس از اینکه صندوق بینالمللی پول یک ماه قبل اعلام کرد به کشورهای آسیب دیده از ویروس کرونا وام پرداخت می کند، وزارت خارجه کشورمان بلافاصله با ارسال نامهای، خواستار اختصاص پنج میلیارد دلار وام شد تا بهتر بتواند با شیوع ویروس کرونا مقابله کند.
سخنگوی وزارت خارجه آمریکا نوشته، مخالفان ایران با ارسال نامهای به صندوق بینالمللی پول، خواستار آن شدهاند این نهاد بینالمللی از اعطای وام مورد نظر به ایران خودداری کند.
پیشتر علی شمخانی دبیر شورای عالی امنیت ملی، آمریکا را متهم کرد بود با استفاده از نفوذ خود مانع از اعطای وام در صندوق بینالمللی پول به ایران میشود.
رئیس کل بانک مرکزی روز ۲۲ اسفندماه اعلام کرد طی نامهای به رئیس «صندوق بینالمللی پول» خواستار تسهیلات ۵ میلیارد دلاری از طرح ۵۰ میلیارد دلاری تسهیلات سریع آن صندوق برای پیشگیری و درمان و مقابله با آثار اقتصادی ویروس کرونا شده است.
«عبدالناصر همتی» در یک پست اینستاگرامی نوشت: «رئیس صندوق بین المللی پول چند روز پیش در بیانیه رسمی و نیز مصاحبهای که داشت، صریحا اعلام کرد جامعه بین الملل از صندوق بین المللی پول خواسته تا با ابزارهای مالی خود به کمک کشورهای درگیر با شیوع ویروس کرونا بشتابد و پشتیبانیها را در قالب کمکهای مالی اضطرای به میزان ۵۰ میلیارد دلار اعطا کند.»
ایران به غیر از دو نهاد یاد شده، از چند بانک بینالمللی مانند بانک توسعه اسلامی و بانک سرمایهگذاری زیرساخت آسیا نیز درخواست کمک کرده است.
تاکنون تنها «صندوق اوپک برای توسعه جهانی» یک کمک نیم میلیون دلاری به ایران را تصویب کرده است.
کار سخت ایران در گرفتن وام از صندوق بین المللی پول
مهمترین ابهامی که از ابتدا در خصوص این وام صندوق بین المللی پول وجود داشت، این بود که آیا با وجود سهم و رای بالای آمریکا در این صندوق، امکان دریافت این وام وجود دارد یا خیر؟ چراکه براساس مکانیزمهای صندوق بین المللی پول، میزان رای کشورها براساس سهم مشارکت آنها در صندوق تعیین میشود و با هم برابر نیست. براساس اطلاعات مندرج در سایت صندوق بین المللی پول (جدول زیر)، آمریکا با بیشترین سهم رایش ۱۶.۵۱ آرا محسوب میشود و رای ایران ۰.۷۴ درصد آراست.
علاوه بر این همان گونه که براساس قوانین داخلی صندوق بین المللی پول، تصمیمات در این نهاد براساس اکثریت آرا انجام میگیرد، بنابراین رای آمریکا به عنوان کشوری که رایش بیشترین درصد آرا را دارد، در تصمیمات این صندوق از جمله اعطای وام به کشورها، تاثیر زیادی دارد.
اما نکته قابل توجه این است که آمریکا براساس قوانین داخلی خود نمیتواند برای پرداخت وام به ایران رای مثبت دهد و نماینده این کشور در صندوق بین المللی پول موظف است، با این وام مخالفت کند. وزارت خارجه آمریکا در سال ۱۹۸۴ براساس قوانین آمریکا از جمله «بخش ۶ (j) قانون اداره صادارت (Export Administration Act)»، «بخش ۴۰ کنترل صادرات تسلیحاتی (Arms Export Control Act)» و «بخش ۶۲۰A کمکهای خارجی آمریکا (Foreign Assistance Act)» ایران را کشور حامی تروریسم شناسایی کرده است (منبع: سایت وزارت خارجه آمریکا).
براساس بخش ۱۶۲۷ قانون موسسات مالی بین المللی آمریکا نیز نماینده این کشور موظف است در موسسات مالی بین المللی رای منفی به درخواست وام کشورهایی که وزارت خارجی آمریکا، آنها را حامی تروریسم معرفی کرده است، بدهد.
یکی از موسسات مالی بین المللی که در تعریف این قانون به آنها اشاره شده، صندوق بین المللی پول است؛ بنابراین بر اساس قوانین آمریکا، نماینده این کشور در صندوق بین المللی پول نمیتواند به درخواست وام ایران رای مثبت دهد.
از طرف دیگر، تجربه وام صندوق بین المللی پول به کشورهای دیگر نشان میدهد که این صندوق معمولا شروطی برای اعطای وام به کشورها اتخاذ میکند که اجرای آنها کشورها را با بحرانهای شدیدی رو به رو میکند. در مورد اختصاص وام در زمینه کرونا نیز، صندوق بین المللی پول همین نکته را یادآور شده است که تخصیص وام برای مهار کرونا، تنها با رعایت سیاستهای خاص اقتصادی و تعهد کشور وام گیرنده به اجرای آنها قابل انجام است.
با توجه به آنچه گفته شد، به نظر میرسد ایران کار سختی برای اخذ وام از صندوق بین المللی پول دارد و همانطور که آمریکاییها صراحتا اعلام کرده اند، مخالف اعطای وام به ایران هستند. جایی که آمریکا نقش عمدهای در صندوق بین المللی پول ایفا میکنند.