نرخ سود بین بانکی چیست؟

بازار بین بانکی یکی از ارکان بازار پول محسوب می شود که در آن بانک ها و موسسات اعتباری جهت تامین مالی کوتاه مدت و ایجاد تعادل در وضعیت نقدینگی خود، با یکدیگر معامله می کنند.

به گزارش تابناک اقتصادی، این بازار حداقل دو کارکرد مهم در نظام های مالی ایفا می کند. اولین و مهمترین کارکرد آن ایفای نقش فعال و موثر بانک مرکزی در اجرای سیاست پولی از طریق راهبری نرخ های سود است. کارکرد دیگر بازار بین بانکی، انتقال نقدینگی به شکل مطلوب از موسسات مالی دارای مازاد به موسسات مالی دارای کسری وجوه است.

وجود چنین بازاری موجب می شود که بانک ها برای تامین نقدینگی به بانک مرکزی مراجعه نکنند. با عدم مراجعه بانک ها به بانک مرکزی و تامین منابع مالی در بازار بین بانکی؛ از انبساط حجم نقدینگی جلوگیری می شود. با توجه به اهمیت بازار بین بانکی در تامین منابع مالی مورد نیاز در جهت هدف‌گذاری اقتصادی، نوسانات شدید نرخ سود در این بازار، قطعا در سایر بخش‌های اقتصادی نیز نمود پیدا می‌کند.

به صورت کلی بازارهای بین بانکی به دو گروه تقسیم بندی می شوند: بازار وام بین بانکی و بازار ارز بین بانکی.

بازارهای وام بین بانکی، نهادهایی هستند که بانک ها برای دوره مشخص در چارچوب آن به یکدیگر وام می دهند. بسیاری از وام های بین بانکی دارای سررسید یک هفته و کمتر هستند و اکثرا "وام های یک شبه" می باشند. انجام عملیات استقراض در این بازارها بر مبنای یک نرخ سودی انجام می شود که به آن "نرخ سود بین بانکی" می گویند.

عمده بازیگران بازارهای وام بین بانکی بانک های تجاری، بانک های مرکزی به عنوان آخرین وام دهنده و گاهی موسسات مالی هستند.

نوسانات نرخ سود بین بانکی به عرضه و تقاضا بستگی دارد. اگر در این زمینه عرضه برای وام بین بانکی کاهش و تقاضا برای آن رو به افزایش باشد قطعا نرخ سود بین بانکی افزایش خواهد یافت.

تغییرات نرخ سود بین بانکی می تواند در افزایش و کاهش نرخ سود بانکی موثر باشد. بنابراین نظارت و کنترل بر نرخ سود بین بانکی توسط بانک مرکزی می تواند در پایین نگه داشتن نرخ سود بانکی موثر باشد. مسئله ای که پیشتر رئیس کل بانک مرکزی طی مصاحبه ای به آن اشاره کرده بود. 

عبدالناصر همتی با بیان اینکه بانک مرکزی در سیستم بانکی سود هیچگونه فشاری به بانک‌ها وارد نمی‌کند، گفت: این مسئله به دلیل اقدامات احتیاطی و نظارتی بانک مرکزی، شروع بازار باز و هدایت بازار بین بانکی است که امروزه خود بانک‌ها متقاضی کاهش سود بانکی هستند. وی ادامه داد: اگر اعتقاد بر این است که بازار تعیین کننده سود باشد ما نیز این مسئله را می‌پذیریم. توجه شود که نرخ سود بین بانکی 12 تا 13 درصد است و دیگر سودهای 20 تا 22 درصدی وجود ندارد.