چرا بورس منفی شد؟

در یک سال و دو ماه گذشته، اوضاع بازار سرمایه در مقایسه با بازارهای موازی از جمله طلا، سکه، ارز، خودرو و مسکن خوب بوده و در مدت مذکور این بازار بازدهی قابل توجهی برای سرمایه گذاران خود به ارمغان آورده است.

به گزارش «تابناک اقتصادی»؛ تنها از آغاز سال جاری و تا ۲۱ اردیبهشت ماه، بازار سرمایه برای سرمایه گذاران خود بازدهی ۱۰۳ درصدی داشته و همین باعث شد تا نظر همگان به این بازار جلب شود. آمار‌های رسمی منتشر شده نشان می‌دهد در فروردین ماه سال جاری، تعداد کل کد‌های حقیقی با رشدی ۱۸ درصدی نسبت به مدت مشابه سال گذشته به ۱۰ میلیون و ۶۲۶ هزار و ۵۵۴ کد رسیده است. همچنین تعداد کل کد‌های حقوقی با رشدی ۱۲ درصدی نسبت به فروردین ماه ۹۸ به ۸۶ هزار و ۶۴۴ کد افزایش یافته است.

به هر صورت این اوضاع خوب بورس پایدار نبود و امروز ۲۳ اردیبهشت ماه سال جاری بیشتر نماد‌ها با صف فروش مواجه شدند، به گونه ای که از ۶۴۰ نماد فعال در بازار سرمایه طبق آخرین آمار ۳۴۷ نماد با صف فروش مواجه بودند. شاخص کل که در سال جاری به رکوردشکنی‌های مثبت آن عادت کرده بودیم و سرانجام از کانال یک میلیون واحد گذر کرد، امروز مورخه ۲۳ اردیبهشت ماه با ریزش ۲۷ هزار واحدی همه سهامداران را شوکه کرد. با بازگشایی شستا میزان ریزش شاخص کل به ۲۵ هزار و ۷۵۲ واحد رسید و در نهایت شاخص کل تا لحظه تهیه این گزارش بر روی یک میلیون و ۲۲ هزار و ۱۱ واحد آرام گرفت

با ریزش امروز شاخص کل برای همه این پرسش مطرح شد؛

دلیل ریزش بورس چه بود؟

فردین آقابزرگی از کارشناسان بازار سرمایه و مدیرعامل کارگزاری بانک دی در گفتگو با خبرنگار تابناک اقتصادی با اشاره به این که کسی موافق وارد شدن آسیب به اقتصاد و فعالان بازار سرمایه نیست، گفت:

اولین نکته‌ در این باره اینکه نوسان ذات بازار است و همان گونه که افزایش قیمت‌ها و شاخص کل را تجربه کردیم و ظرف سی روز کاری از ابتدای سال جاری تا ۲۱ اردیبهشت ماه بورس بیش از ۱۰۰ درصد بازدهی داشته است، حالا هم با این شرایط مواجه شده ایم و این یک مساله کاملا طبیعی است و برخی اشخاص حقیقی و حقوقی به دلیل شناسایی سود خروج مقطعی از بازار داشته و مجدداً ورود خواهند داشت.

وی افزود: مسلماً با گستردگی که بازار به خصوص ظرف یک سال گذشته پیدا کرده و به راحتی حجم معاملات روزانه به ۱۵ هزار میلیارد تومان رسیده است، جای نگرانی نیست. آقابزرگی ادامه داد: گفتنی است، من همچنان معتقدم که اصلاح قیمت باید صورت بگیرد البته نه با شیبی که امروز مشاهده کردیم.

این کارشناس بازار سرمایه گفت: بازار سرمایه می‌بایست متناسب با متغیر‌های اثرگذار اقتصادی حرکت کند، در غیر این صورت، القای تورم یعنی یک انتظار تورمی ایجاد می‌کند. وی افزود: همین ریزش امروز بورس موجب شد که دلار هزار تومان افزایش یابد.

فردین آقابزرگی گفت: اگر در بازار سرمایه قیمت‌ها بالا و پایین شود، هیچ صدمه‌ای به اقتصاد کشور وارد نخواهد شد، اما از لحاظ روانی اگر قیمت‌ها در بازار سرمایه کاهشی شود، موجب خواهد شد که شاهد ورود نقدینگی به سایر بازار‌ها باشیم و این اختلالاتی را ایجاد خواهد کرد.

وی با تاکید بر اینکه من فکر می‌کنم بازار سرمایه نیازمند چنین تنفس و اصلاحی بود، ادامه داد: امیدوارم به نحو شایسته‌ای این اصلاحات صورت بگیرد که بشود تناسب معقولی بین سودآوری شرکت‌ها و قیمت ارزش ذاتی آن‌ها ایجاد کرد. در غیر این صورت اگر از ناحیه افزایش و کاهش قیمت سهام سود عاید کسی شود، این سود کاغذی است.

به عبارت بهتر در این وضعیت نه کسی چیزی پرداخت می‌کند و نه می‌گیرد. البته در میان مدت برای فعالان بازار ممکن است برآیند این موضوع به سمت صفر میل کند و این یعنی ممکن است در مقطعی یک عده سود و یک عده هم ضرر کنند. به عبارت بهتر ممکن است تا روز گذشته شخصی سهام خود را با ده درصد سود فروخته باشد و شخص خریدار امروز ده درصد همان سهم را ضرر کرده باشد.

آقابزرگی در پاسخ به این پرسش که بازگشایی نماد سایپا و ایران خودرو و همچنین پیش فروش‌هایی که این روز‌ها در بازار خودرو از سمت خودروساز‌ها شاهد آن هستیم، چقدر در ریزش بازار سرمایه موثر بوده است، گفت: ثبت نام خودرو می‌تواند به شدت موثر باشد، چون فرد سهامدار می‌داند که با خرید خودرو ظرف کوتاه مدت سود قابل توجهی را کسب خواهد کرد؛ بنابراین، سهم خود را به فروش خواهد گذاشت تا خودرو ثبت نام کند، اما بازگشایی نماد سایپا یا ایران خودرو اگر تاثیرگذار هم باشند، این تاثیر بسیار مقطعی است. کل صف خرید سایپا به عنوان مثال ۷۰۰ میلیارد تومان بوده است و این در مقایسه با ۱۵ هزار میلیارد تومان حجم معاملات روزانه رقمی نیست؛ بنابراین، ریزش بازار را نمی‌توان به بازگشایی یک نماد نسبت بدهیم، ولی دولت یکی از ابزار‌هایی که برای کنترل ورود نقدینگی به بازار سرمایه داشته را فعال کرده که این ابزار همین پیش فروش خودرو است.

وی با اشاره به اینکه اگر در گذشته معاملات آتی، بازار بورس ارز و ... داشتیم هیچ گاه این حالت برای بازار سرمایه ما پیش نمی‌آمد، افزود: الان تصمیماتی گرفته می‌شود که ممکن است دیوار اعتماد در بازار سرمایه فرو بریزد. این هشدار را باید داد که اگر اعتماد ضربه بخورد ممکن است به دست آوردن مجدد آن زمان ببرد.

این کارشناس بازار سرمایه در پاسخ به این پرسش که اگر شاخص کل کانال یک میلیون واحد را از دست بدهد تا کجا اصلاح بازار ادامه خواهد داشت، گفت: گفتن یک عدد به نظرم کار سختی است چرا که به عنوان نمونه در اواخر پاییز سال گذشته تصور من این بود که در اسفندماه سال گذشته شاخص کل به ۴۵۰ هزار واحد خواهد رسید، اما دیدیم که از ۵۱۰ هزار واحد هم عبور کرد؛ بنابراین در این زمینه عدد نمی‌توان گفت.

وی افزود: هم اکنون مجموع سود کل شرکت‌ها در سال ۱۳۹۸ حدود ۱۲۲ هزار میلیارد تومان و ارزش بازار بورس ۱۸۰۰ هزار میلیارد تومان بوده است. هم اکنون ارزش بازار بورس به نزدیک ۴۰۰۰ هزار میلیارد تومان رسیده است، اما سود شرکت‌های ما همان ۱۲۲ هزار میلیارد تومان باقی مانده است. یعنی با بازگو کردن این اعداد و ارقام نمی‌خواهم بگویم که به شاخص کل ۵۰۰ تا ۶۰۰ هزار واحد بازگردیم، اما باید بگویم که شاخص کل کنونی هیچ تناسبی با سودآوری شرکت‌ها نداشته و ورود نقدینگی زیاد که ناشی از سیاست‌ها و تصمیمات پولی و مالی بوده شاخص کل را به اینجا رسانده است.

در نهایت انتظارم این است که شاخص باید اصلاح شود و به احتمال زیاد به زیر یک میلیون واحد خواهیم آمد، اما امیدوارم این وضعیت ادامه دار نباشد. دلیل اینکه می‌گویم امیدوارم ادامه دار نباشد این است که هم اکنون بخش اعظمی از افرادی که در صف فروش هستند حداقل ۵۰ درصد در سود هستند و اگر موفق به فروش سهام شوند سود خواهند کرد و از سوی دیگر جا برای جذب نقدینگی در سایر بازار‌ها ایجاد شده و این تصمیم گیری برای فروش سهام را ساده‌تر کرده است.

مدیرعامل کارگزاری بانک دی گفت: این تلاطم بازار، شوکی بود برای کسانی که بی محابا و بدون توجه به ارزیابی کارشناسی قیمت سهام شرکت‌ها در حال خرید سهام آن‌ها بودند. این خود باعث کند شدن ورود نقدینگی خواهد شد و این یعنی کاهش تقاضا و در نتیجه تعادل در بازار ایجاد می‌شود.

در پایان فردین آقابزرگی در پیشنهاد به سهامداران جدیدی که وارد بازار شده اند و هم اکنون متضرر هستند، گفت: بهترین راهکار این است که نگاه خود را بلندمدت کنند و انتظار نداشته باشند در کوتاه مدت این زیان متحمل شده بازگردد. بهتر است برای جبران ضرر خود بازه زمانی شش ماهه و یک ساله را در نظر بگیرند.