با وجود آنکه جهتگیریهای اقتصادی ایران با تغییراتی مواجه شده، هنوز رسانه ملی اقدام لازم برای تولید محتوای آموزشی عمومی فراهم نکرده تا گروه بزرگی از مردم که سرمایههایشان را از ارز و طلا به سمت بورس و سرمایه گذاری در شرکتها سوق دادهاند، بتوانند با اطلاعات بهتری تصمیم بگیرند و در جریان حضور در بورس دستکم به شدت متضرر نشوند و آسیب اقتصادی شدیدی متوجه داراییهایشان نشود.
به گزارش «تابناک»؛ «زیرساختهای فعلی بازار سرمایه برای فعالیت آنلاین ۱۸۰ هزار نفر بود، اما در روزهای اخیر به علت حجم افزایش معاملات این رقم به ۲ میلیون نفر رسیده است؛ بنابراین باید زیرساختهای الکترونیکی بورس توسعه یابد. مسئولان سازمان بورس در حال تدابیری برای گسترش ظرفیت زیرساختهای الکترونیکی هستند تا امکان خرید سهام خرد تا ۳ میلیون نفر هم فراهم شود.» این خبری بود که علی لاریجانی، رئیس وقت مجلس شورای اسلامی چندی پیش مطرح کرد و سرعت رشد ابعاد بازار سرمایه را متکی بر آمار نشان میداد، اما آیا صرفاً توسعه زیرساخت الکترونیک کافی است؟
چندی پیش حسین فهیمی، مدیرعامل شرکت سپرده گذاری مرکزی تاکید کرد که کد بورسی برای 36 میلیون مشمول سهام عدالت صادر شده و این به منزله ورود بخش اعظمی از مردم ایران به بازار سرمایه است. البته قابل پیش بینی بود که بخش قابل توجهی از دارندگان سهام عدالت، اقدام به فروش سبد سهام خود نمایند اما بخش بزرگی داراییهایشان را تا رسیدن به ارزش واقعی حفظ خواهند کرد و چه بسا در این بازار بمانند. این گروه عظیم به انبوه سهامدارانی که در طی دو سال اخیر وارد بازار بورس شدهاند، میافزاید.
اکنون اساساً موضوع بحث بیش از آنکه اقتصادی باشد، پیرامون دانش این گروه عظیم از عموم مردم است که طبیعتاً تخصصهایی نظیر تابلوخوانی یا تکنیکهایی نظیر نوسانگیری را نمیدانند و متاثر از هیجانات بزرگ ممکن است داراییشان را از دست دهند و خود را در این بازی مغبون بیابند و صحنه را با ضرری سنگین ترک کنند. در این زمینه باید در نظر داشت که وقتی سخن از آموزش میلیونی مردم در حوزه سرمایه گذاری و بورس مطرح میشود، این ماموریت به صورت عمده بر عهده رسانه ملی است؛ هرچند دیگر رسانهها نیز به سهم خود در این حوزه به آموزش میپردازند.
به جز برخی پالسهای منفی که در شماری از برنامهها نسبت به رشد بورس داده شده، صداوسیما هنوز اقدام موثری به ویژه در حوزه آموزشی نداشته است. در این شرایط، برخی گروهها فعال شدهاند و بدیهیترین اصول بورس را در قالب دورههای آموزشی با هزینههای سنگین آموزش میدهند، حال آنکه همین آموزشها در چندین برنامه تلویزیونی قابل بیان است. این آموزشها میتواند ساده و حاوی مفاهیم اولیه و سپس نکات کلیدی درباره بورس باشد تا یک تازه وارد دستکم روش خرید و فروش سهام، بهترین زمان برای فروش سرمایهاش و برخی بدیهیات را درک کند.
بورس پدیدهای بسیار پیچیده است که حضور در آن به عنوان معاملهگر نیاز به دانش قابل توجه و رفتارشناسی دیگر سهامداران حقیقی و حقوقی دارد اما پیش از آن، یک صاحب سهام نظیر صاحبان سهامهای عدالت که سهمهای ارزشمندی دارند، باید متوجه ارزش سهامشان باشند و رفتاری در راستای تامین حداکثر منافع اقتصادیشان انجام دهند و برخی سهامداران حقوقی، سرمایهشان را با کمترین قیمت گذاری از دستشان در نیاورند. اینها نیازمند آموزشهای مداوم صداوسیماست و هر روز که در این زمینه شاهد غفلت در آموزش عمومی باشیم، بیشک زمینهسازی برای حواشی بعدی را رقم زدهایم.
بنابراین انتظار میرود صداوسیما سریع با پخش یک سلسله برنامه و بازپخشش مکرر این برنامه، به آموزش بورس در شبکههای اصلی تلویزیونی بپردازد و به مردم آموزش داده شود چگونه سرمایهشان را حفظ کنند و از چه میزان افت سرمایه، ریسک بیشتری نکنند تا اگر روزگاری بورس دستخوش ریزش تاریخی شد، دستکم بخش وسیعی از مردم متاثر از این آموزشها تصمیمات حرفهای بگیرند و دارایی خود را با این تصمیمان درست برآمده از آموزشهای عمومی حفظ کنند.