رهبر انقلاب اسلامی در پیامی به مناسبت آغاز فعالیت مجلس یازدهم تاکید داشتند، «اقتصاد و فرهنگ در صدر فهرست اولویتهای کشور است»؛ دو اولویت مهمی که انتظار میرفت، مجلسیها در گام اول و تشکیل کمیسیونهای پارلمان به آن توجه ویژهای کنند.
به گزارش «تابناک»؛ بنا بر آیین نامه جدید مجلس شورای اسلامی، نحوه عضویت نمایندگان در کمیسیونهای تخصصی نسبت به ادوار گذشته تغییر کرده است.
در ابتدا نمایندگان دو اولویت پیشنهادی خود به همراه فرمهای امتیازبندی را به هیأت رئیسه میدهند که امتیازبندی بر اساس شاخصهای تحصیلات، سوابق اجرایی مرتبط و نمایندگی مجلس و سابقه عضویت در کمیسیون است.
پس از اعلام اسامی اعضای کمیسیونهای تخصصی، در صورتیکه هر یک از نمایندگان به کمیسیون انتخاب شده اعتراض داشته باشد، میتواند ظرف مدت ۲۴ ساعت، اعتراض خود را مکتوب به هیأت رئیسه مجلس تقدیم کند تا هیأت مشترک فوقالذکر با استماع نظرات معترضان و بررسی اعتراضهای واصله نسبت به تعیین نهایی اعضای کمیسیونهای تخصصی تا ۴۸ ساعت پس از انقضای مهلت اعتراض، اقدام کند.
بین افرادی که رأی مساوی آورده و احتساب آنان به عنوان عضو یک کمیسیون باعث افزایش سقف آن کمیسیون میشود، قرعهکشی انجام میگیرد.
همچنین امتیازبندی و تعیین اعضای هر کمیسیون به ترتیب از کمیسیونهایی که بیشترین متقاضی را دارد، انجام میشود و پس از تکمیل اعضای کمیسیونهای مذکور، نمایندگان بازمانده از اولویت اول انتخابی خود، با متقاضیان اولویت اول کمیسیون بعدی امتیازبندی و تعیین کمیسیون میشوند، نمایندگانی که در هیچ یک از اولویتهای خود انتخاب نشدهاند، موظفند از دیگر کمیسیونهای تکمیل نشده دو اولویت دیگر را تعیین نمایند. تعداد اعضای کمیسیونهای تخصصی، حداقل ۱۹ و حداکثر ۲۳ نفر است.
اکنون تعیین ترکیب نهایی کمیسیونها در مرحله بررسی اعتراضات است، چون اقبال نمایندگان به برخی کمیسیونها بسیار زیاد و به تعداد دیگری بسیار کم بوده است.
طبق فهرست اولیه منتشر شده از اولویتهای نمایندگان برای عضویت در سیزده کمیسیون تخصصی و امتیازات داده شده به آن ها، کمیسیون امنیت ملی و سیاست خارجی مجلس با ۷۲ نماینده متقاضی پرطرفدارترین و کمیسیون حقوقی و قضائی با سه نماینده کم طرفدارترین کمیسیونهای مجلس هستند.
سایر کمیسیونها هم وضعیت مشابهی دارند؛ داوطلبان عضویت در کمیسیونهای آموزش و تحقیقات و فناوری ۳۹ نفر، اجتماعی ۳۸ نماینده، اقتصادی ۴۴ نفر، امور داخلی و شوراهای کشور ۲۵ نماینده، انرژی ۴۴ نفر، برنامه، بودجه و محاسبات ۵۸ نماینده، صنایع و معادن ۶۷ نفر، بهداشت و درمان ۲۲ نماینده، عمران ۳۸ نفر، فرهنگی ۱۲ نماینده و کشاورزی، آب و منابع طبیعی ۳۸ نفر هستند.
اقبال کم نمایندگان برای عضویت در کمیسیون فرهنگی نسبت به سایر کمیسیونها مسبوق به سابقه بوده چه اینکه در ادوار گذشته مجلس هم نمایندگان کمی حاضر به عضویت در این کمیسیون میشدند. در نتیجه با پر شدن سقف کمیسیونهای پرطرفدار، کاندیداهای ناکام سرزیر در کمیسیون فرهنگی شده و وضعیت بدتر از قبل میشد. دلیل این مدعا را هم میتوان در رویکرد حداقل ده سال گذشته مجالس قبلی به مقوله فرهنگ دید که تقریبا نگاه تخصصی به این حوزه نداشته و نتوانستند به خوبی به این مطالبه مهم پاسخ دهد. نمایندگانی که بعضا انگیزه و برنامه مشخصی برای بهبود قوانین و تسهیل شرایط فعالیت در حوزه فرهنگ نداشتند و فرصت چهار ساله خدمت در مجلس را بدون دستاوردی به پایان رساندند.
شاید با نگاهی عمیقتر بتوان این موضوع را به کلیت جامعه تعمیم داد که علی رغم تاکیدات مکرر مقام معظم رهبری درباره توجه ویژه به مقوله فرهنگ این مساله در پایینترین سطح توجه مسئولان قرار دارد و نمایندگان تازه نفس هم با تعیین اولویتهای خود برای عضویت در کمیسیونهای تخصصی به نوعی بر آن صحه گذاشتند. حال اینکه انتظار میرفت نمایندگانی که از مجلس یازدهم به نام مجلس انقلابی و گام دوم نام میبرند، حداقل اولویتهای تعیین شده از سوی رهبر انقلاب برای چهار سال پیش روی، مدنظر قرار داده و نگاهی دیگر به کمیسیون فرهنگی داشتند.
درست است که مقام معظم رهبری موضوعات اقتصادی را هم به عنوان اولویت کاری مجلس یازدهم برشمرند، اما ایشان به موضوع فرهنگ هم اشاره داشتند. انتظار میرود نمایندگان تازه نفس مجلس یازدهم در روزهای پایانی تعیین ترکیب نهایی کمیسیونهای تخصصی بی انگیزگی و بی توجهی به کمیسیون فرهنگی را کنار گذاشته و کمیسیونی قوی تشکیل دهند، چون «فرهنگ و اقتصاد» باید در کنار هم دیده شود، نه اینکه با نگاهی تبعیض آمیز تنها به بخشی ازآن توجه شده و قسمتی دیگر فراموش شود. البته شاید این دوره هم انگیزه حضور مجدد در مجلس آینده و کسب رای در میان باشد.