قانونگذار قانون اساسی در بخشهای مرتبط با حقوق ملت یکی از مهمترین حقوق بشری به نام حق آموزش رایگان را به رسمیت شناخته و در این اصل دولت ها را موظف کرده تا در جهت احقاق این حق بنیادین بشری گام بردارند اما هرسال خانواده های ایرانی به هنگام فصل ثبت نام فرزندان در مدارس و برخورد با انواع هزینه ها با عناوینی همچون شهریه یا کمک به مدرسه با این سوال مهم مواجه می شوند که آیا واقعا حق آموزش رایگان به رسمیت شناخته شده است یاخیر؟
به گزارش «تابناک» اصل ۳۰ قانون اساسی جمهوری اسلامی ایران بیان می دارد : دولت موظف است وسایل آموزش و پرورش رایگان را برای همه ملت تا پایان دوره متوسطه فراهم سازد و وسایل تحصیلات عالی را تا سر حد خودکفایی کشور به طور رایگان گسترش دهد.اما همان اوایل انقلاب درباره اینکه این دولت ها تا چه حد و چگونه موظف به احقاق حق آموزش رایگان هستند ابهاماتی وجود داشت و این سوال مطرح بود که آیا این وظیفه مطلق بوده یا با توجه به توان و امکانات دولت ها فرق می کند چون در اصل 30 قانون اساسی نوع و کیفیت وسایل رایگان برای تحصیلات تا پایان متوسطه تعیین نشده بود و در اصل همین امر منشا اختلاف تفاسیر بود.
همچنین این سوالات مطرح بود که آیا همین که اتاق مخروبه ای با تعدادی میز و نیمکت و یک تخته سیاه فراهم شود و معلمی بدون آموزش های لازم و با حداقل حقوق به کلاس درس در مدرسه ای دو شیفته فرستاده شود، دولت می تواند ادعا کند که دولت وسایل تحصیل رایگان را فراهم و عدالت را اجرا کرده است ؟یا اینکه دولت ها هیچ وظیفه ای در قبال تامین لوازم اولیه آموزش و ملزومات ابتدایی همچون لوازم تحریر نداشته و فقط باید محیط آموزشی و آموزش رایگان را درنظر داشته باشند ؟یا اینکه دولت ها فقط ملزم تامین حقوق معلمان بوده و وظیفه ای در قبال تهیه مقدمات اجرای این حق بنیادین بر عهده خواهند داشت یا خیر؟
به هر حالبا توجه به متن اصل 30قانون اساسی و اصول موجود درباره تفسیر مواد قانونی باید گفت که گاهی تاکید بر اجرای یک حق در اصل دربردارنده تهیه مقدمات و الزلمات ابتدایی اجرای آن حق هم هست مثلا وقتی آموزش رایگان به عنوان یک تکلیف بر عهده دولت گذاشته می شود تهیه ملزومات مقدماتی و متناسب با آن یعنی تهیه برخی از لوازم تحصیلی همچون کتاب و دفتر و لوازم التحریر هم جزو تکالیف ابتدایی دولت ها قرار می گیرد و آنها موظف هستندبه این بخش از توصیه های قانونی هم توجه داشته باشند.
به عبارت ئیگر دولت ها در راستای اصل 30قانون اساسی مکلف هستند لوازم ابتدایی و اساسی آموزشی که بخشی از فراهم آوردن زمینه های تهیه ملزومات مدرسه ای محصلان و همچنین لوازم تحریر هست با قیمت مناسب و عادلانه در اختیار عموم قرار بگیرد.لذا توجه به این امر مخصوصا در شرایط اقتصادی فعلی و افزایش شدید قیمت ارز و تاثیر آن بر سایر حوزه ها بیش از گذشته اهمیت می یابد. مسئولان باید در نظر داشته باشند که بر اساس قانون آنها نه تنها ملزم به تهیه مقدمات آموزش رایگان هستند بلکه موظف به تهیه مقدمات آن هم هستند .
افزایش سرسامآور قیمت لوازم تحریر و وسایلی همچون کیف و.. همزمان با آغاز سالتحصیلی با توجه با شرایط فعلی کشور کاملا قابل پیش بینی است و قطعا خانوادههای زیادی هستند که البته قطعا تعدادشان هم بیش از سال های گذشته هست برای تهیه این وسایل با توجه به قیمت های سرسام آور حاکم بر بازار دچار مشکل خواهند شد لذا بهتر است که مسئولان امر توجه داشته باشند که تهیه این مقدمات و وسایل ضروری جزو تکایف حاکمیتی و قانونی آنها می باشد.
همچنین باید تاکید کرد اگر قرار است برای لوازم التحریر و وسایل و ملزومات تحصیلی هم سلطان یا باندی کشف و منهدم شود و آن ها به عنوان مقصرین اصلی اختلال در این بازار معرفی شوند بهتر است تا قبل از زمان بازگشایی مدارس و آغاز سالتحصیلی انجام شود چون کشف و محاکمه سلطان لوازم التحریر در هنگام آغاز سال تحصیلی فایده عملی و غیر روانی برای خانواده های ایرانی نخواهد داشت!