گام‌های بزرگ جمهوری اسلامی در مقابل تهدید آمریکا/ سازمان انرژی اتمی: گام‌های بزرگی برای رسیدن به ۱۹۰ هزار «سو» برداشته‌ایم

«ﺳﻮ» ﻳﻚ واﺣﺪ اﻧﺪازه ﮔﯿﺮی اﺳﺖ جهت سنجش ﻣﻘﺪار ﻛﺎر ﻻزم ﺑﺮای ﺟﺪاﺳﺎزی، اﻳﺰوﺗﻮپ ﺳﺒﻚ ﻋﻨﺼﺮ اوراﻧﯿﻮم (U۲۳۵) از اﻳﺰوﺗﻮپ ﺳﻨﮕﯿﻦ‌ﺗﺮ آن (U۲۳۸) در اوراﻧﯿﻮم طﺒﯿﻌﻲ جهت ایجاد ﻣﺤﺼﻮل نهاﻳﻲ که از اﻳﺰوﺗﻮپ ﺳﺒﻚﺗﺮ غنیﺗﺮ اﺳﺖ. SWU ﯾﻚ واﺣﺪ اﻧﺪازه ﮔﯿﺮی اﺳﺖ ﻛه ﺑه‌طﻮر ﺧﺎص در ﺻﻨﺎﯾﻊ ﺗﻮﻟﯿﺪ اﻧﺮژی هسته‌ای ﻣﻮرد اﺳﺘﻔﺎده ﻗﺮار می‌ﮔﯿﺮد. اﻳﻦ واﺣﺪ همانند دﻳﮕﺮ واحدهای اﻧﺪازه ﮔﯿﺮی اﺳﺖ (وات، آﻣﭙﺮ، ﻛﺎﻟﺮی و...) ﻛﻪ در ﺻﻨﺎﻳﻊ ﻣﺨﺘلف ﻛﺎرﺑﺮد دارﻧﺪ.

به گزارش «تابناک»، اصطلاح «سو» يا (SWU) مخفف Separative Work Unit است. ترجمه اين اصطلاح (واحد كار جداسازي) كمك چنداني به درك مفهوم آن نمي‌كند و براي همين هم در منابع فارسي از همان «سو» استفاده مي‌شود. واحد «سو» كيلوگرم است و معمولا حجم توليد اورانيم غني‌شده (تا يك درصد خلوص معين) را در طول يك سال نشان مي‌دهد؛ براي مثال منظور از ظرفيت حدود «شش هزار سو» آن است كه صنعت هسته‌اي يك كشور بتواند در يك سال، حدود هزار كيلو اورانيم غني‌شده با درصد خلوص چهار درصد توليد كند.

شیفت از IR1 به IR4 و IR6

توان دستگاه‌هاي نسل اول سانتريفيوژ يا «آي‌آر-1» در گزارش‌هاي مختلف حدود يك سو برآورد شده است. به اين معنا كه براي رسيدن به معادل 10 هزار سو توان غني‌سازي اورانيوم، حدود 10 هزار دستگاه «آي‌آر-1» لازم است. بعد از توافق مذاكره‌كنندگان هسته‌اي در توضيحات رسانه‌اي اعلام كردند كه در برنامه هسته‌اي به سمت ارتقاي نسل سانتريفيوژها رفته و تلاش مي‌كنند تا از نسل آي‌آر- 1 به سمت آي‌آر 4 و 6 حركت كنند.

یک ماه پس از شبی که «دونالد ترامپ» رئیس جمهور آمریکا اعلام کرد این کشور از توافق هسته ای میان ایران و 1+5(برجام) کنار کشیده است، رهبر انقلاب در سخنرانی سالیانه خود در حرم امام خمینی (ره) اولین ضرب شست فنی به این اقدام آمریکا را مطرح کردند و دستور دادند: «سازمان انرژی اتمی موظّف است سریعاً مقدّمات و آمادگی‌های لازم را برای رسیدن به 190 هزار سو -فعلاً در چهارچوب برجام- فراهم بکند و برخی مقدّمات دیگر را که رئیس‌جمهور محترم دستور آن را دادند، از همین فردا(15 خردادماه 97) آغاز کند».

190 هزار سو خلاف برجام نیست

رئيس سازمان انرژي اتمي اولين كسي است كه فرمان هسته‌اي رهبري خطاب به او تلقي مي‌شود. او يك روز بعد از اين فرمان در نشستي خبري حاضر شد و توضيحاتي داد كه تأكيد مي‌كند ورود به فرايند توليد 190 هزار سو، خلاف برجام نيست. «ما خلاف برجام كاري انجام نمي‌دهيم. ما نيامده‌ايم بگوييم از الان مي‌خواهيم سانتريفيوژ جديد مونتاز كنيم، گفتيم زيرساخت‌ها و الزامات لازم را براي روزي كه قرار باشد سانتريفيوژهاي بيشتري توليد كنيم، داشته باشيم، چراكه به امكانات زيادي براي توليد نياز داريم و كسي هم نگفته است براي توليد منعي وجود دارد».

«علي‌اكبر صالحي» در برنامه تلويزيوني كه از سالن كوچكي در سايت هسته‌اي نطنز به‌طور زنده پخش مي‌شد، توضيحات بيشتري در اين مورد داد. او درباره تأمين 190 هزار سو گفت: «ما در فاصله زماني كوتاهي مي‌توانيم به اين ميزان سو برسيم. اگر سانتريفيوژهاي نسل 6 را نصب كنيم و حدود 60 هزار ماشين اينجا قرار گيرد، مي‌توانيم در 10 ماه به 180 هزار سو برسيم. اما اين براي زماني است كه ما بخواهيم سانتريفيوژ پيشرفته توليد كنيم. در حال حاضر در حدي كه برجام اجازه مي‌دهد براي تحقيق و توسعه كار مي‌كنيم».

صالحي توضيح مي‌دهد كه «براي توليد 190 هزار سو سالانه به 300 تن اورانيوم نياز داريم. ولي ما به‌شدت در بخش استخراج و اكتشاف اورانيوم مشغول كار هستيم و در چند سال آينده اميدواريم از حيث توليد مواد اوليه بتوانيم در حد 300 تن اورانيوم توليد كنيم. ما توانستيم بعد از برجام 400 تن كيك زرد خريداري كنيم كه به 550 تن قبلي‌مان اضافه شد». برمبناي توضيحات صالحي برنامه هسته‌اي اكنون بر مبناي سانتريفيوژهاي آي‌آر 2ام و آي‌آر 4 و آي‌آر 6 و آي‌آر 8 پيش مي‌رود.

برنامه ریزی برای 600 هزار سو

بنابراين براي 190 هزار سو به 300 تن اورانيوم نياز داريم كه آن را بايد به 30 تن تبديل كنيم و اين براي يك نيروگاه است درحالي‌كه ما تا 10 سال آينده دو نيروگاه ديگر نيز مي‌سازيم كه براي تأمين سوخت آنها به سوخت مطمئن نياز داريم و بايد پيش‌بيني تأمين اين ميزان را در كشور داشته باشيم. ما براي سه نيروگاه به حدود 600 هزار سو نياز داريم و بايد تمام زيرساخت‌هاي لازم به اين منظور ساخته شود. ما اكنون زيرساخت يك ‌ميليون سو را در نطنز آماده كرده‌ايم.

كل نطنز براي 48 هزار ماشين گنجايش دارد كه بستگي به نسل اين ماشين‌ها دارد. اگر از نسل پنجم ماشين‌ها استفاده كنيم، به 250 هزار سو نياز داريم و اگر از نسل هشت استفاده كنيم يك‌ ميليون سو خواهيم داشت. يكي از زيرساخت‌هاي موردنياز به اين‌ منظور تأسيسات برق مطمئن در نطنز است و الان ما زيرساخت لازم براي يك ‌ميليون سو را آماده كرده‌ايم. همچنين واحد اختلاط را ايجاد كرديم و همچنين واحد پسماندداري ساخته شد. اگر مي‌خواستيم غيرطبيعي ساخت مركز مونتاژ سانتريفيوژ را دنبال كنيم، در 10 سال آينده اين اتفاق مي‌افتاد».

190 هزار سو در دوره‌اي 10ساله قابل دستيابي است؛ اين را رئيس سازمان انرژي اتمي گفته بود. 10 سال ديگر (2028) يعني زماني كه سه سال از پايان تعهدات ايران در چارچوب برجام مي‌گذرد. او درعين‌حال تأكيد مي‌كند كه بحث سوخت، با هدف تجاري‌سازي پي گرفته مي‌شود؛ «ما به هر قيمتي سوخت را توليد نمي‌كنيم بلكه در مقايسه با سوختي كه كشورهاي ديگر توليد مي‌كنند، اگر ارزان‌تر نشود گران‌تر نمي‌شود».

خبر امیدوارکننده سازمان انرژی اتمی

اکنون دو سال و چند ماه از زمانی که رهبری دستور دوباره خود برای رسیدن به ظرفیت 190 هزار سوء را تکرار کردند می گذارد و زمان از زمان تقریبی 10 ساله برای رسیدن به این ظرفیت نیز و دو سال چند ماه گذشته است، اما سازمان انرژی اتمی خبر امیدوارکننده ای را امروز مخابره کرده و تاکید کرده است که گام های بزرگی از سوی جمهوری اسلامی ایران برای این موضوع برداشته شده است.

در حالی که آمریکا در تلاش است تا به هر شکل ممکن مکانیسم ماشه را برای بازگرداندن تحریم های شورای امنیت علیه ایران فعال کند، سازمان انرژی اتمی اعلام کرد که در راه رسیدن به ۱۹۰ هزار سو گام های بزرگی برداشته است.

سازمان انرژی اتمی در توییتی نوشت: «چه ‎مکانیسم ماشه فعال شود یا روند کنونی ادامه داشته باشد، سازمان انرژی اتمی ایران در تأمین ۱۹۰ هزار سو(SWU)، گام‌های بزرگی برداشته است. اقتدار صنعت هسته‌ای پابرجاست.»