هرچند موج حرکت جامعه ایرانی به سمت کسب و کارهای مجازی از سال های پیش آغاز شده بود اما شیوع ویروس کرونا در ماههای اخیر بر سرعت آن افزود. حذف واسطهها و دسترسی آسان افراد به یکدیگر باعث شده مردم تصمیم بگیرند از محیط فیزیکی دور شوند و به اینترنت پناه ببرند. همین رویکرد موجب شده سایتهای آگهی آنلاین مانند دیوار هم فضای بیشتری در اختیار مشتریان قرار دهند تا علاوه بر بهبود کسب و کارها به رشد فرهنگ اشتغال در فضای مجازی هم کمک کنند. یکی از این راهها دیوار فروشگاهها است که باعث می شود مشاغل آفلاین، راهی برای پیدا کردن مشتری بیشتر و فروش آسانتر پیدا کنند؛ خصوصا حالا که کاهش مراودات اجتماعی، مهمترین شرط برای قطع زنجیره ابتلا به کرونا است و مردم ترجیح میدهند کمتر برای خرید کالاهای مورد نظرشان در مغازهها حضور پیدا کنند. بررسیها نشان میدهد شهروندان در ماههای اخیر بیش از همه برای خرید کالاهای اساسی اشتیاق نشان داده اند که علت اصلی آن شیوع ویروس کرونا و بحران های اقتصادی ناشی از آن بوده است. نتیجه این تصمیم اجتماعی، کاهش خرید سایر کالاها و آسیب دیدن بسیاری از مشاغل است که حالا می توان امیدوار بود بخشی از این خسارت از طریق دیوار فروشگاهها جبران شود.
کسب مشتری و فروش کالا برای صاحبان مشاغل در کنار خرید آسان و سریع کالا برای مشتریها، تنها مزیت دیوار فروشگاهها نیست؛ جلوگیری از کلاهبرداریهای اینترنتی، یکی از مهمترین نقاط قوت آن است. خصوصا در سالهای اخیر که بسیاری از افراد برای کلاهبرداری به سمت فضای مجازی و شبکههای اجتماعی مانند اینستاگرام و تلگرام حرکت کردهاند. پلیس فتا هر از گاهی خبرهایی از کلاهبرداری برخی از این صفحهها منتشر میکند و از شهروندان میخواهد حتما بعد از اطلاع از هویت فروشندهها، پول را به حسابشان واریز کنند. با این حال هنوز هم بازار این قبیل کلاهبرداریها رونق دارد؛ آمارهای پلیس فتا نشان میدهد بیش از ۳۴ درصد پروندههای تشکیل شده از بدو تاسیس پلیس فتا تا کنون مربوط به برداشتهای غیرمجاز بانکی است که برخی از این پروندهها تا ۲،۵۰۰ نفر شاکی دارند. به گفته رئیس پلیس فتای ایران، بیشترین جرمی که در فضای مجازی اتفاق می افتد برداشت غیرمجاز از حسابهای بانکی است که به روشهای مختلف انجام میشود.
سردار کمال هادیانفر میگوید: «در سالهای اخیر، کلاهبرداری رایانهای بیش از ۵۵ درصد افزایش داشته است. در حال حاضر بیش از ۳۶۰ میلیون کارت بانکی در سراسر کشور توزیع شده است که به طور میانگین در دست مردم بیش از ۴ تا ۵ کارت بانکی وجود دارد. بانکها نقش بسیار اساسی در جلوگیری از بروز و کاهش وقوع اینگونه جرایم دارند و میتوانند با پیادهسازی آخرین استانداردهای امنیتی بستر بسیاری از سرقتها و کلاهبرداریهای صورت گرفته در این حوزه را کاهش دهند.». آمارهای دیگر هم میگوید در سالهای اخیر، جرائم اینترنتی با رشد ۴۲ درصدی روبرو بوده است که در صدر آنها برداشت غیرمجاز با ۵۵ درصد ایستاده است؛ آماری که هشدار میدهد شهروندان ایرانی توجه آنچنانی به امنیت حسابهای بانکیشان نمیدهند. پلیس فتا بارها اعلام کرده در کنار ارتقای امنیت سیستم های نقل و انتقال مالی توسط بانک ها، آموزش مردم نیز باید در اولویت قرار گیرد.
وزیر ارتباطات چندی پیش گفته بود که تلگرام در فضای مجازی حدود ۳۵ هزار شغل ایجاد کرده بود که البته بعد از فیلترشدن این پیامرسان در ایران، مشاغل به سایر شبکههای اجتماعی از جمله اینستاگرام کوچ کردند. این در حالی است که هویتسنجی و اطمینان از قانونی بودن فعالیت برخی از کسبوکارها در این شبکهها به سادگی امکانپذیر نیست. برخی از کلاهبردارها با گذاشتن عکس یک کالا در صفحات اینستاگرام، شهروندان را به خرید آن ترغیب میکنند اما به محض دریافت پول، صفحه را پاک کرده و غیب میشوند. دیوار فروشگاهها از فروشندگان مدارک شناسایی معتبر دریافت کرده و اطلاعات هویتی آنها را صحتسنجی و تایید میکند تا بدون هیچ ریسکی، کالای مورد نظر خود را انتخاب و پول را به حساب فروشنده واریز کنند؛ پولی که این روزها در اقتصاد ایران به سادگی به دست نمی آید.