آیا سیاست‌های کشور درقبال کرونا موفقیت آمیز بوده؟

به گزارش «تابناک»، دکتر"حمید شریفی" در گفت‌وگو با ایسنا، درباره "زمان طلایی" که ایران برای کنترل اپیدمی کرونا در دست داشت، گفت: زمان طلایی کنترل ویروس زمانی بود که نباید اجازه ورود بیماری به کشور را می‌دادیم و باید پروازها را لغو می‌کردیم اما به هرحال به هر دلیلی ما نتوانستیم از آن فرصت استفاده کنیم.

وی ادامه داد: در دو ماه اول که چرخش ویروس کرونا در کشور کم بود، زمان طلایی دیگری برای ما بود که می توانستیم اقدامات پیشگیرانه موثری را انجام دهیم و طبیعتا هر چه ما جلوتر می‌آمدیم زمان بیشتری را از دست می‌دادیم و خسارت بیشتری بیماری به ما وارد می‌کرد و حتی اگر تا اردیبهشت‌ماه و همچنین خردادماه که گردش ویروس در سطح جامعه کمتر بود اقدامات مناسب تری را صورت داده بودیم، می‌توانستیم ویروس را کنترل کنیم.

این اپیدمیولوژیست افزود: شیوع کرونا در اواخر شهریورماه باز هم در استان کرمان کم بود ولی نتوانستیم مانع گسترش بیماری شویم زیرا مردم نسبت به کرونا بی‌خیال و ترس آنها ریخته بود و نکات بهداشتی و فاصله‌گذاری فیزیکی را رعایت نکردند و همچنین مسافرت‌ها و مراسمات افزایش پیدا کرد و همین امر سبب افزایش مبتلایان به کرونا با شیب تندی در استان کرمان شد.

باید از الان به فکر آینده باشیم

وی با اشاره به پایان یافتن ماه‌های محرم و صفر و احتمال آغاز شدن مراسم‌های جشن و عروسی عنوان کرد: زمان طلایی یک زمان خاصی نیست و هر چه می‌گذرد ارزش آن زمان طلایی کمتر می‌شود. با وجود اینکه بیماری کووید ۱۹ خسارات زیادی به ما وارد کرده است اما برای آنکه زمستان سختی نداشته باشیم باید از الان به فکر آینده باشیم و جلوی مراسم‌های عروسی، مسافرت‌ها و ... گرفته شود و اگر این زمان را نیز از دست بدهیم ممکن است در یک تا دو ماه آینده وضعیت ما بدتر و وخیم تر هم شود.

این عضو هیات علمی دانشگاه علوم پزشکی کرمان در پاسخ به این سوال که در شیوع گسترده کرونا چه کسی مقصر است؟ اظهار کرد: قطعا مردم به تنهایی مقصر نیستند. مردم نگرانی‌های خاص خودشان را دارند. در این بازی هم دولت و هم مردم دارای یکسری مسئولیت ها هستند. وقتی اسم از دولت می‌بریم منظور ما وزارت بهداشت و درمان نیست باید مدنظر داشت که برخی از کشورها تمرکز خودشان را بر ساختار جامعه گذاشتند و دولت ها یکسری هزینه‌ها را برای مردم در جامعه انجام دادندپ اکنون به‌طور مثال یک مستاجر اگر کار نکند پول پرداخت اجاره و هزینه‌های زندگیش را ندارد و دولت است که گاهی اوقات باید هزینه‌های زندگی مردم را تامین و دورکاری کارمندان را جبران کند لذا در کنترل اپیدمی یک وظیفه دولت و سیستم حکومتی دارد.

وی اضافه کرد: مردم نیز باید نکاتی را رعایت می‌کردند. مردم در جایی مقصر هستند که کارهایی که نباید انجام دهند، را انجام می‌دهند. به طور مثال مسافرت‌ها، تجمعات، مراسمات، ماسک نزدن و ... از جمله وظایفی است که بر عهده مردم بوده اما انجام ندادند ضمن آنکه باید به این موضوع هم اذعان کرد که دولت موظف است ماسک با کیفیت و با قیمت ارزان تهیه و در اختیار مردم قرار دهد و وظیفه مردم نیز این است که حتما ماسک بزنند.

هم دولت و هم مردم مقصر هستند

این استاد اپیدمیولوژی دانشگاه علوم پزشکی کرمان تاکید کرد: طبیعتا در این مواقع هم دولت و هم مردم مقصر هستند اما در حقیقت دولت و سیستم دولتی ما باید بیشتر از این به بخش‌های آسیب‌پذیر خدمت ارایه می‌کرد تا مردم مجبور نباشند یکسری نیازهای خود را با هزینه‌های چند برابری تهیه کنند.

وی با اشاره به سیستم حمل و نقل عمومی تصریح کرد: در شهر کرمان سیستم حمل و نقل عمومی فعالی نداشتیم و مردم بیشتر با تاکسی و ماشین شخصی ایاب و ذهاب کردند اما در شهرهای بزرگ اینگونه نبوده و در متروها شاهد ازدحام جمعیت بودیم.

شریفی در مورد علت ورود ایران به موج سوم به ایسنا گفت: یکسری از بیماری‌ها و رفتارها خود تعدیل شونده هستند به‌طوری که وقتی شیوع بیماری زیاد و میزان مرگ و میر افزایش پیدا می‌کند، مردم می‌ترسند و نکات بهداشتی را بیشتر رعایت می‌کنند و در نتیجه بعد از مدتی روند شیوع بیماری نزولی می‌شود و در این زمان مردم تصور می‌کنند که بیماری کنترل شده و دوباره بی‌خیال می‌شوند و این بدترین حالتی است که در یک اپیدمی وجود دارد که این وضعیت "شل کن سفت کن" چه از طریق سیستم دولتی چه از طریق مردم یک فاجعه در اپیدمی است.

وی با تاکید برآنکه این رفتارهای کج دار و مریزی که ساختار جامعه ما از ابتدای شیوع کرونا داشت باعث نوسان بیماری در کشور شد ادامه داد: اگر ما رعایت نکنیم اینجوری نیست که بگوییم این آخرین موج بیماری خواهد بود و همه چیز در اینجا تمام خواهد شد. خیر اینگونه نیست و احتمال دارد در آذرماه که موج آنفلوآنزا در کشور افزایش پیدا می‌کند، وضعیت ما بدتر از شرایط کنونی نیز شود و بنده نگران مراسم‌های عروسی و اجتماعاتی هستم که مردم باید به شدت توصیه‌های بهداشتی را رعایت کنند تا شاهد موج دیگری از این اپیدمی نباشیم.

با این روش‌های "شل کن و سفت کن" خیلی به آینده نمی توان خوشبین بود

این عضو هیات علمی دانشگاه علوم پزشکی کرمان در پاسخ به این سوال که آیا می‌توان به کنترل این اپیدمی با این روش‌های مردم و دولت خوشبین بود؟ اظهار کرد: با این روش‌های شل کن و سفت کن خیلی خوشبین نیستم که بتوانیم به صورت مناسب اپیدمی را کنترل کنیم ولی اپیدمی در نهایت کنترل خواهد شد اما سوال اینجاست کی و با چه تلفاتی؟! مهم این است که اپیدمی را در کوتاه‌مدت و با تلفات کمی کنترل کنیم و بدانید که اپیدمی تا ابد ما نیست ولی مهم این است که در چه مدت زمانی و با چه تلفاتی آن را کنترل کرده‌ایم.

وی افزود: در کشور ما فردی که در بیمارستان بستری می‌شود کلی هزینه‌های مالی و انسانی دارد. خیلی از کشورهای دنیا ترجیح داده اند که این هزینه‌ها را برای ساختار جامعه‌شان هزینه کرده و هزینه های یکسری از خسارت ها را به مردم دهند.

شریفی در مورد صحیح یا غلط بودن روش دولت برای تعطیلی برخی مراکز مثل آموزشی، ورزشی، مذهبی و ... بیان کرد: گذشته را باید در یک فضای عادلانه و منصفانه‌ای نقد کرد ولی باید از گذشته درس بگیریم تا در آینده کمتر دچار اشتباه شویم. به دنبال تخریب کسی نیستیم اما اتفاقاتی که از مهرماه به بعد در کشور رخ داده نشان داده است که سیاست‌های ما در قبال این بیماری خیلی موفقیت آمیز نبوده است.

این عضو هیات علمی دانشگاه علوم پزشکی کرمان درباره اینکه آیا نباید مانند کشورهای آسیای شرقی راه‌حل‌های بهداشت عمومی را به راه‌حل‌های بیمارستانی و درمانی ارجحیت داد؟ اظهار کرد: هر اقدامی قطعا به زیرساخت ها و فرهنگ هایی نیاز دارد. مشکلی که ما بیشتر باید به آن توجه کنیم مساله فرهنگی است. متاسفانه شاهد هستیم در حال حاضر وقتی که یک بیمار کرونایی از بیمارستان ترخیص می‌شود آشنایان به عیادت او می‌روند!!!. وقتی از آسیای شرقی حرف می‌زنید آنها فقط به بهداشت توجه نکرده‌اند بلکه آنها فردی را که مبتلا می‌شود ایزوله و تخت نظارت شدید قرار داده و رفت و آمدهای وی کنترل می‌کنند و تا بهبودی کامل نباید از منزل خود خارج شود.

این اپیدمیولوژیست ادامه داد: طبیعتا کشورهایی که به زیرساخت‌های بهداشتی جامعه‌شان توجه کرده‌اند موفق‌تر از کشورهایی هستند که به زیرساخت‌های بیمارستانی خود توجه کردند.

ویروس تغییر ژنتیک داده است

وی در پاسخ به این سوال که آیا ویروس کرونا تغییر ژنتیک داده است؟ به ایسنا گفت: شواهدی وجود دارد که ویروس تغییر ژنتیک داده است و این تغییرات باعث افزایش عفونت‌زایی و انتشار سریعتر آن شده است ولی هنوز بنده شواهدی مربوط به افزایش کشندگی آن مشاهده نکرده‌ام.

شریفی با بیان این مطلب که میزان سرایت پذیری ویروس کرونا افزایش پیدا کرده است و در ادامه در پاسخ به این سوال که آیا ایران در حال حرکت به سمت "ایمنی جمعی" است؟ به ایسنا گفت: ایمنی جمعی نه اخلاقی است و نه امکان‌پذیر است. اگر بخواهیم به این سمت برویم تلفات انسانی ما خیلی زیاد خواهد بود و نمی‌دانیم که واقعا سیستم درمانی ما جوابگوی این حج بالای مبتلایان خواهد بود یا خیر؟ باید توجه کنید که وقتی بیمارستان‌های ما شلوغ باشند نسبت به زمانی که خلوت تر باشند قطعا نرخ مرگ و میر به دلیل عدم مراقبت های لازم و کافی افزایش چشمگیری پیدا خواهد کرد.

وی افزود: خیلی خوشبین نیستم که کشورها به راحتی به ایمنی گله‌ای برسند زیرا ایمنی گله‌ای موارد پیچیده‌ای دارد که اگر ۷۰ یا ۸۰ درصد مردم به ویروس مبتلا شدند، بیماری دیگر منتشر نخواهد شد.

این استاد اپیدمیولوژی دانشگاه علوم پزشکی کرمان بیان کرد: ممکن است درصد ابتلا در ایران بیشتر از خیلی از کشورها باشد اما برخی از کشورها بیشتر از ایران مبتلای به کووید ۱۹ دارند.

فوتی‌های ایران تا ۱۰ بهمن‌ماه (حدود ۱۰۰ روز آینده) به حدود ۷۹ تا ۸۰ هزار نفر؟

شریفی درباره وضعیت کنونی اپیدمی گفت: کنترل بیماری نیازمند مشارکت جدی مردم و سیستم حکومتی بوده و باید این دو در کنار هم قرار بگیرند و حرف یکدیگر و نیازهای همدیگر را بفهمند و بدانیم که اگر با این شرایط و با این سرعتی که هم اکنون پیش رویم، بخواهیم واقعا ادامه دهیم ممکن است به جایی برسیم که دیگر بیمارستان‌های ما ظرفیت پذیرش بیمار را نداشته باشند و تخت ICU دیگری برای بیماران کرونایی بدحال نداشته باشیم.

این اپیدمیولوژیست با اشاره به مدلسازی که یکی از دانشگاه‌های آمریکا درباره آینده اپیدمی در ایران انجام است، اظهار کرد: این دانشگاه پیش‌بینی کرده است که فوتی‌های ایران تا ۱۰ بهمن‌ماه (حدود ۱۰۰ روز آینده) به حدود ۷۹ تا ۸۰ هزار نفر خواهد رسید یعنی ظرف سه ماه آینده حدود ۴۰ هزار مرگ دیگر ناشی از ابتلا به کرونا در ایران رخ خواهد داد و مردم باید بدانند که اگر رعایت نکنند این عدد بیشتر از این نیز خواهد شد.

وی با تاکید بر اینکه باید ویروس کرونا را جدی گرفته زیرا هیچ تضمینی وجود ندارد که خود ما هم به این ویروس مبتلا شویم و همیشه مرگ برای همسایه نیست تاکید کرد: حکومت و مردم باید به مسوولیت خود آگاه باشند و به آن عمل کنند. به هر دلیلی زمان گذشته را از دست داده‌ایم پس باید به فکر آینده باشیم تا حسرت این روزها را نخوریم. مردم باید توجه کنند اگر علائم بیماری را در خود احساس کردند، بلافاصله خود را ایزوله کرده تا مانع گسترش بیماری شوند. مهمترین اصل در کنترل این بیماری قطع زنجیره انتقال ویروس است.