محمدرضا مقامی فرد؛ زیان انباشته خودروسازان سالهاست، روند صعودی دارد و هر بار که دلیل این افزایش زیان انباشته از خودروسازان پرسیده میشود، آنها انگشت اتهام را به سوی شورای رقابت و قیمت گذاری دستوری خودروها نشانه میروند.
به گزارش «
تابناک اقتصادی»؛ خودروسازان معتقدند که اگر آزادسازی قیمت صورت گیرد، زیان انباشته آنها کاهش خواهد یافت و کیفیت خودروهای تولیدی آنها نیز افزایش مییابد. البته در غیاب تقریباً دو ساله شورای رقابت در قیمت گذاری خودرو این مسئله دیده نشد.
به هر روی، حالا گویا خودروسازان تا حدودی به خواسته خود نزدیکتر شده اند. همین چند هفته پیش بود که رضا شیوا رئیس شورای رقابت طی گفتوگویی اظهار داشت: با انتصاب وزیر جدید صنعت، معدن و تجارت مسئولیت مسائل حوزه خودرو در این وزارتخانه از سازمان حمایت و کمیته خودرو به سازمان گسترش و نوسازی صنایع ایران منتقل شده است. با این روند در جلساتی که با مسئولان این سازمان داشتیم، رئیس جدید این سازمان با تأکید بر رقابتی بودن تولید و بازار برخی خودروهای همکلاس، درخواست آزادسازی قیمت این خودروها را مطرح کرد. باید توجه کنیم که در گذشته و هنگامی که واردات خودرو آزاد بود نیز شورای رقابت برخی خودروهای تولید یا مونتاژ داخل را با استناد به عرضه محصولات مشابه و رقابتی بودن بازار از فهرست ضوابط قیمتگذاری خارج کرد. از سوی دیگر وظیفه این شورا، تعیین ضوابط و دستورالعمل قیمت برای خودرو و سایر کالاهایی است که بازاری انحصاری داشته باشند. اما در صورتی که رقیبی برای این محصولات در بازار باشد، مشمول این ضوابط نخواهد بود. در این جلسه، رئیس سازمان گسترش و نوسازی صنایع ایران نیز با استناد به اینکه اکنون کرمان موتور، گروه بهمن، مدیرانخودرو و چانگان خودروهایی همکلاس برخی محصولات ایران خودرو و سایپا تولید میکنند، درخواست کرد تا اینگونه محصولات ایران خودرو و سایپا از شمول ضوابط قیمتگذاری شورای رقابت خارج شوند.
وی افزود: پیشنهاد سازمان گسترش و نوسازی صنایع ایران برای خروج حداقل ۱۰خودرو شامل دناپلاس توربو شارژ، هایما، رانا، کوئیک، شاهین، ساینا، پژو ۲۰۷پانوراما، چانگان، آریا، کی ۱۳۲و برخی دیگر از خودروها از شمول قیمتگذاری شورای رقابت است.
فرمول قیمت گذاری ۱۸ خودرو تغییر کرد!
سرانجام روز گذشته، ۹ دی ۹۹ بود که این درخواست سازمان گسترش و نوسازی صنایع ایران از سوی شورای رقابت اجابت شد. رضا شیوا طی مصاحبهای اعلام کرد: طی تصمیمات اتخاذ شده، قرار نیست آزاد سازی صورت بگیرد. فقط خودروها تقسیم بندی شدند؛ بنابراین، قیمت بخشی از خودروهای پرتیراژ و به گونهای که برای عامه مردم به صرفه هستند، بر اساس فرمول قبلی محاسبه میشود. به گفته شیوا، برای
قیمت گذاری ۵۵ درصد خودروها از فرمول قدیمی شورای رقابت و برای ۴۵ درصد مابقی از فرمول جدید استفاده خواهد شد.
وی از عنوان «فرمول جدید قیمت گذاری» به جای «آزادسازی قیمت» استفاده کرده و اظهار داشت:
در فرمول جدید دیگر تورم بخشی نقشی ندارد بلکه روی قیمت متوسط بازار تمرکز دارد. در سه ماهه فصل زمستان، تغییرات قیمت کارخانه بر اساس قیمت بازار خواهد بود، از بهمن ماه قیمت جدید روی خودرو اعمال میشود.
وی افزود: نکته مهم فرمول قیمت گذاری بحث تولید است. اگر تولید افزایش پیدا نکند، افزایش قیمتی نخواهیم داشت. هر چقدر تولید افزایش پیدا کند قیمت افزایش مییابد.
رئیس شورای رقابت تاکید کرد که نکته اصلی در فرمول جدید این است که طی توافق صورت گرفته قرار است خودروسازها ظرفیت تولید را تا ۵۰ درصد افزایش دهند و این میتواند هزینه تولید را کاهش دهد.
به گفته رئیس شورای رقابت، هجده خودرو مشمول فرمول جدید قیمت گذاری خواهند شد که شامل پژو پارس، پژو ۲۰۷ اتومات، پژو ۲۰۷ دستی، سمند سورن پلاس، رانا پلاس، رانا پلاس TU۵، دنا پلاس توربو شارژ، دنا پلاس توبوشارژ اتومات، هایما توربو دستی، هایما توربو اتومات، تارا، ساینا S، کوییک، شاهین، آریا، برلیانس و چانگان می شوند.
وی ادامه داد: تا امروز تمام کسانی که در قرعه کشی ثبت نام کرده اند، مشمول فرمول قدیمی قیمت گذاری می شوند و از ۱۰ دی به بعد از فرمول جدید استفاده می شود.
وی معتقد است: بازار وضع خوبی دارد و قیمتها رو به کاهش است و اطمینان داریم با افزایش تولید، قیمت خودرو درب کارخانه به قیمت بازار نزدیک شود.
این تصمیم چه تاثیراتی بر بازار خودرو خواهد داشت؟
مشاهدات بازار امروز خودرو نشان میدهد، مصوبه اخیر شورای رقابت با برهم زدن آرامش بازار موجب افزایش قیمت برخی خودروها شده است، به گونهای که قیمت پراید که تا دیروز به ۱۰۰ میلیون تومان رسیده بود، امروز به ۱۰۳ میلیون تومان افزایش یافته و تیبا ۲ نیز که با قیمت ۱۲۲ میلیون تومان به فروش میرسید، امروز قیمتش به ۱۲۴ میلیون تومان افزایش یافته است.
در مورد سمند هم باید بگوییم که قیمت این خودرو طی یک شب از ۱۷۶ میلیون تومان به ۱۷۸ میلیون تومان رسیده و قیمت پژو ۴۰۵ مدل جی ال ایکس نیز از ۱۷۷ میلیون تومان در روز گذشته به ۱۷۹ میلیون تومان در روز جاری افزایش یافته است. پژو پارس از ۱۹۲ میلیون تومان به ۲۰۳ میلیون تومان رسیده است.
همچنین قیمت پژو ۲۰۶ تیپ ۲ از ۱۸۷ میلیون تومان به ۱۹۱ میلیون تومان رسیده و قیمت پژو ۲۰۶ تیپ ۵ از ۲۴۷ میلیون تومان در روز گذشته به ۲۵۱ میلیون تومان در روز جاری افزایش یافته است.
سعید مؤتمنی، رئیس اتحادیه نمایشگاهداران خودرو در گفتوگو با فارس با بیان اینکه دستورالعمل جدید شورای رقابت برای قیمتگذاری خودروها اثر روانی بر بازار خودرو داشته است، اظهار داشت: مصوبه این شورا باعث نوسان قیمتها و بالا رفتن قیمت خودرو در بازار شده است؛ هر چند با توجه به ثبات نرخ ارز پیش بینی میکنیم این نوسان موقتی باشد.
با فرمول جدید شاهد نوسان در قیمتها هستیم
وی با اشاره به کاهش ۳۰ تا ۳۲ درصدی قیمت خودرو در بازار در اوایل آبان ماه، تصریح کرد: قیمتها در بازار خودرو تقریبا به ثبات رسیده بود و فروشنده و خریدار خود را به این قیمتها عادت داده بودند، اما با فرمول جدید شورای رقابت شاهد نوسان در قیمتها هستیم. وی ادامه داد: وضعیت خودرو در بازار طوری شده بود که اگر کسی نیاز به خودرو داشت خریدش را انجام میداد، اما از روز گذشته، فروشندگان برای فروش خودروی خود دست نگه داشتهاند و قیمتها افزایش یافته است.
این فعال بازار خودرو افزود: طبق دستورالعمل شورای رقابت قرار است با افزایش تیراژ تولید، قیمت کارخانهای خودروها نیز افزایش یابد. در صورتی که عرضه خودرو زیاد شود، شاهد ثبات در بازار خواهیم بود.
هر چند رئیس شورای رقابت این تصمیم را آزادسازی قیمت خودرو نمیداند، گویا به صورت نامحسوسی جهت حرکت به سمت همان آزادسازی قیمت خودروهاست.
حالا پرسش این است، در شرایطی که واردات خودرو ممنوع است و صنعت خودرو نیز تحریم است، این تصمیم چه تاثیری بر روی بازار خودرو خواهد گذاشت؟
آنچه مسلم است این که این فرمول جدید در شرایطی به کاهش قیمت خودرو خواهد انجامید که میزان عرضه و تولید افزایش یابد. در اینجا دو نکته مطرح میباشد: نکته نخست این است، در شرایطی که اولا صنعت خودرو تحریم است و در این سالها تحویل خودروهای پیش فروش شده با مشکل مواجه شده اند و ثانیاً واردات خودرو ممنوع است، چگونه تولید و عرضه میخواهد افزایش یابد که بتواند قیمت خودرو را ثابت نگه دارد یا کاهش دهد؟ نکته دوم آن که طی توافقاتی که انجام شده، گویا حتی اگر تولید برای این ۱۸ خودرو افزایش یابد، قیمتها نیز افزایش خواهد یافت!
در همین باره رئیس شورای رقابت گفت: نکته مهم فرمول قیمت گذاری بحث تولید است. اگر تولید افزایش پیدا نکند، افزایش قیمتی نخواهیم داشت. هر چقدر تولید افزایش پیدا کند، قیمت افزایش مییابد!
همچنین شیوا در مصاحبه روز گذشته خود درباره اثرات این تصمیم گفت: به نظر نمیرسد، فرمول جدید موجب افزایش قیمت در بازار شود، اما در هر صورت منتظر هستیم دلالها کمکم از این بازار خارج شوند، چون دیگر قیمتها و سود موجود برای آنها به صرفه نیست.
هر چند شیوا اعتقادی به این ندارد که فرمول جدید باعث افزایش قیمت در بازار میشود، باید گفت، این خود نوعی آزادسازی قیمت خودرو و پالسی برای بازار خودرو در راستای افزایش قیمت خودروهاست. همچنین تجربه دو سال گذشته، این است که خودروسازان توانستند با فشارهای بسیار، در شهریور ۹۷ شورای رقابت را از قیمت گذاری خودروها کنار بگذارند و این پیشنهاد داده شد که اگر خودروها به ۵ درصد زیر قیمت حاشیه بازار عرضه شود، رفته رفته قیمت در بازار کاهشی خواهد شد و این پیشنهاد اجرایی شد و عملا در بازار خودرو دیدیم که نه تنها قیمت کاهش نیافت، بلکه افزایش هم یافت.
در حالی که قرار بود قیمت کارخانهای خودروها با این پیشنهاد قیمت بازاری خودروها را به دنبال خود به سمت پایین بکشد شاهد آن بودیم که این قیمت بازاری خودروها بود که قیمت کارخانهای خودروها را به اوج خود رساند! نه تنها بعد از یک مدتی دلال بازی در این بازار خودرو کم نشد، بلکه کار به جایی رسید که اختلاف قیمتهای چند ده میلیونی قیمت کارخانهای خودروها با قیمت بازاری آن ها، دلال بازی را در این بازار بیشتر کرد.
به نظر میرسد، سرانجام این فرمول نیز به همان سرانجام قیمت گذاری خودرو ۵ درصد زیر حاشیه بازار دچار شود و شاهد افزایش قیمت افسار گسیخته خودروها باشیم که البته این مساله در شرایط تحریمی و ممنوعیت واردات خودرو، به نظر امری اجتناب پذیر است!