بین الملل تابناک| تحولات خاورمیانه: درخواست اتحادیه اروپا از آمریکا برای رفع تحریمها علیه ایران، ممنوعیت ورود اتباع خارجی و دیپلماتهای ۲۰ کشور به عربستان، بمباران سلیمانیه عراق از سوی ترکیه، رایزنی عراقچی با دیپلمات کرهای برای آزادسازی منابع ارزی ایران و واکنش آمریکا به تماس مستقیم تهران و واشنگتن، از جمله مهمترین خبرها و رویدادهای مرتبط با خاورمیانه در ۲۴ ساعت گذشته بوده اند.
درخواست اتحادیه اروپا از آمریکا برای رفع تحریم ها علیه ایران
سخنگوی اتحادیه اروپا در مصاحبهای سهشنبه شب تأکید کرد، رفع تحریمها از سوی آمریکا مشوقی برای «بازگشت ایران به برجام خواهد بود.
کانال تلگرامی شبکه خبری الجزیره به نقل از «پیتر ستانو»، سخنگوی مسئول سیاست خارجی اتحادیه اروپا نوشت: «همه مسائل مربوط به توافق هستهای در کمیسیون مشترک برجام قابل رسیدگی است.»
شبکه خبری الجزیره بخش دیگری از اظهارات ستانو را این طور نقل کرده است: «ما به صراحت از ایران خواستهایم اقدامات یکجانبهاش در خصوص غنیسازی اورانیوم را متوقف کند.»
طبق گزارش این رسانه، ستانو همچنین گفته «به دلیل تحریمهای آمریکا فشار زیادی روی ایران است و ما از واشنگتن میخواهیم تحریمها را رفع کند.»
او در ادامه گفته، رفع تحریمها علیه ایران مشوقی برای این کشور جهت بازگشت به تعهداتش در توافق هستهای خواهد بود.
ستانو در حالی از «بازگشت ایران» به توافق هستهای سخن گفته که جمهوری اسلامی ایران بعد از خروج آمریکا از این برجام و اجرایی نشدن وعدههای اروپاییها با استناد به مفادی از همین توافق که به تهران اجازه میدهد در صورت عدم پایبندی طرفهای مقابل تعهداتش را کاهش دهد برخی از تعهداتش را کاهش داده است.
دولت آمریکا اردیبهشتماه سال ۱۳۹۷ از «برنامه جامع اقدام مشترک» یا «برجام» خارج شد و همه تحریمهای رفعشده ذیل این توافق را علیه ایران بازگرداند.
جمهوری اسلامی ایران تا یک سال بعد از خروج آمریکا، کامل تعهداتش در توافق هستهای را اجرا کرد و به کشورهای اروپایی که وعده جبران آثار این خروج را میدادند برای عمل به تعهداتشان فرصت داد.
یکسال بعد که دولتهای اروپایی نتوانستند به تعهداتشان عمل کنند، جمهوری اسلامی ایران اعلام کرد طبق مفاد مندرج در توافق هستهای طی چند گام تعهداتش در توافق هستهای را کاهش خواهد داد.
ایران از آن زمان به بعد تعهداتش به محدودیتهای مندرج در برجام در زمینه غنیسازی، میزان ذخائر اورانیوم و تحقیق بر روی سانتریفیوژهای پیشرفته کنار گذاشته است. تهران علاوه بر این کار بر روی یک خط مونتاژ جهت ساخت اورانیوم فلزی را هم از سر گرفته است.
جمهوری اسلامی ایران گفته همه این گامها بازگشتپذیر هستند و چنانچه واشنگتن به برجام برگردد، ایران نیز این اقدامات را به عقب برخواهد گرداند.
ممنوعیت ورود اتباع خارجی و دیپلماتهای ۲۰ کشور به عربستان
وزارت کشور عربستان سعودی سهشنبهشب به وقت تهران، از اعمال محدودیتهای ورود به این کشور برای برای اتباع ۲۰ کشور جهان خبر داد.
به نوشته روزنامه «الاخباریه» وزارت کشور عربستان در این زمینه در بیانیهای اعلام کرد: «عربستان از ساعت ۹ شب چهارشنبه به وقت محلی ورود اتباع بیگانه، دیپلماتها، متخصصان بهداشت و سلامت ۲۰ کشور جهان را موقت متوقف میکند.»
وزارت کشور آل سعود به دلیل این تصمیم ناگهانی هیچ اشارهای نکرده اما احتمال آن میرود که این تصمیم ناشی از افزایش نگرانیها از شیوع موج تازه کرونا در این کشور باشد. این کشور در روزهای گذشته قرنطینه سراسری به دلیل شیوع ویروس کرونا تا اطلاع ثانوی تمدید کرد.
وزارت کشور عربستان یکشنبه اعلام کرد، شاهد ۳۰۰ مورد جدید از ابتلا به کرونا بوده است. عربستان بالاترین میزان ابتلا به کرونا را میان شش کشور عربی حاشیه خلیج فارس دارد.
این منبع خبری به نام کشورهایی که اتباع آنها از ورود به عربستان ممنوع هستند، اشارهای نکرده است.
بمباران سلیمانیه عراق از سوی ترکیه
جنگنده های ترکیه اقدام به بمباران مناطقی در کردستان عراق کرده اند.
این بمباران شامل مناطقی از جمله در اطراف شنه در سلیمانیه می شود که منجر به وارد آمدن خسارت به برخی خانه ها در این مناطق شده است.
مدیر منطقه شنه در این خصوص اعلام کرد، هرچند بمباران در اطراف شنه رخ داده، برخی خانه ها دچار خسارت شده اند. این منطقه در نزدیکی روژهیلات واقع شده است.
از سوی مقامات ترکیه هنوز اطلاعاتی در این خصوص منتشر نشده است.
نیروهای مسلح ترکیه طی ماههای اخیر عملیات زمینی و هوایی خود را در منطقه کردستان عراق تشدید کرده اند. این حملات به منظور از بین بردن عناصر گروه تروریستی پ ک ک انجام می گیرد اما به دلیل تشدید آن با انتقادهایی از بغداد و اربیل روبرو شده است.
بر اساس اطلاعات ارائه شده از سوی پارلمان کردستان عراق تاکنون ۵۱۹ روستا به دلیل حملات ترکیه مجبور به تخلیه شده است.
رایزنی عراقچی با دیپلمات کره ای برای آزادسازی منابع ارزی ایران
«سید عباس عراقچی» معاون سیاسی وزیر امور خارجه جمهوری اسلامی ایران با «چوی جونگ کان»، قائم مقام وزارت خارجه کره جنوبی تلفنی گفت و گو کرد.
در این گفت و گو موضوع آزادسازی هر چه سریعتر منابع ارزی ایران در این کشور مطرح شد و طرفین در خصوص سازوکارهای موثر جهت استفاده از این منابع رایزنی کردند.
طرف کره ای بر اراده دولت این کشور و تلاش حداکثری برای رفع محدودیت از این منابع در اسرع وقت تاکید کرد.
پیش از این سعید خطیب زاده از این تماس تلفنی خبر داده بود.
سخنگوی وزارت امور خارجه همچنین گفت: به دنبال درخواست دولت کره جنوبی و مساعدت قوه قضاییه در حرکتی انساندوستانه، خدمه کشتی کرهای اجازه خروج از کشور را دریافت کردند و بررسی قضایی پرونده تخلف کشتی و کاپیتان در چارچوب قوانین ادامه دارد.
بعدازظهر دوشنبه ۱۵ دی ماه روابط عمومی نیروی دریایی سپاه در اطلاعیهای از توقیف یک فروند شناور متعلق به کره جنوبی در صبح دوشنبه ۱۵ دی ماه ۹۹ در آبهای خلیج فارس خبر داد و اعلام کرد: این نفتکش که از مبدأ بندر الجبیل عربستان در خلیج فارس در حرکت بود، به دلیل نقض پیاپی قوانین زیست محیطی دریایی توسط ناوگروه ذوالفقار منطقه یکم نیروی دریایی سپاه پاسداران انقلاب اسلامی توقیف شد. این کشتی با پرچم کره جنوبی به نام HANKUK CHEMI حامل ۷ هزار و ۲۰۰ تن مواد شیمیایی نفتی بوده و پس از توقیف در لنگرگاه بندرعباس پهلو گرفت و پرونده آن برای طی مراحل قانونی تحویل مراجع قضایی کشور خواهد شد. توقیف این شناور به درخواست سازمان بنادر و دریانوردی و با حکم دادستانی استان هرمزگان در ساعت ۱۰ صبح امروز پانزدهم دی ماه انجام شد.
پس از آن وزارت امور خارجه کره جنوبی ضمن تأیید توقیف این نفتکش خواستار آزادی آن شد.وزارت دفاع کره جنوبی هم در بیانیهای اعلام کرد، در پی توقیف این نفتکش، یک «واحد مبارزه با دزدان دریایی» به آبهای مجاور تنگه هرمز اعزام کرده است.
قائم مقام وزارت خارجه کره جنوبی نیز که به منظور گفت و گو با مقامات ایرانی درباره دارایی ارزی مسدود شده ایران در بانک های کره به تهران سفر کرده بود، در دیدار با مقامات ایرانی خواستار کمک برای تسریع در رفع توقیف این کشتی شد.
واکنش آمریکا به تماس مستقیم تهران و واشنگتن
«ند پرایس» سخنگوی وزارت امور خارجه آمریکا سهشنبه شب به وقت تهران در یک نشست خبری تأکید کرد که مقامات دولت جدید این کشور تاکنون هیچ تماسی با مقامات ایرانی نداشتهاند.
سخنگوی وزارت امور خارجه آمریکا ضمن اعلام این مطلب خاطرنشان کرد: «ایالات متحده راه زیادی تا مذاکرات مستقیم با تهران دارد.»
وی در پاسخ به سؤالی درباره احتمال برقراری تماسهایی میان «رابرت مالی» نماینده ویژه دولت آمریکا در امور ایران با مقامات تهران در آینده نزدیک نیز اظهار داشت: «رابرت مالی در ابتدای کار خود بر تماس با متحدان اروپایی و اعضای کنگره متمرکز است.»
ند پراس در خصوص کاهش سریع تعهدات هستهای ایران ذیل برجام نیز گفت: «ای چالشی است که ما باید فوری آن را برطرف کنیم. من درباره برجام صحبت نمیکنم، بلکه از چالش تضمین قرار نگرفتن ایران در موقعیت دستیابی به سلاح هستهای سخن میگویم.»
این مقام آمریکایی که کشورش در سال ۲۰۱۸ از برجام خارج شده و با تحریمهای یکجانبه خود باعث شد که ایران در نهایت تصمیم به کاهش تعهدات هستهای خود بگیرد. همچنین اعلام کرد که اگر ایران به اجرای کامل برجام بازگردد، آمریکا نیز چنین کاری انجام خواهد داد.
مقامات دولت جدید آمریکا طی روزهای اخیر بارها اعلام کردهاند که قبل از بازگشت آمریکا به برجام، ایران باید به تعهدات هستهای خود ذیل برجام بازگردد.
در مقابل، ایران تأکید کرده است که آمریکا به عنوان کشوری که از برجام خارج شده و اقدام به وضع تحریمهای شدید علیه ایران کرده است، باید علاوه بر بازگشت به برجام اقدام به رفع تحریمهای خود علیه ایران کند تا پس از آن ایران نیز اجرای تعهدات هستهای خود مطابق برجام را از سر گیرد.