کیوسک بین الملل تابناک: طرح جهانی ائتلاف علیه تحریم با حضور ایران، درخواست ۲۴ نماینده کنگره آمریکا برای توافق جامع با ایران، نشست رهبران آمریکا، هند، ژاپن و استرالیا برای مقابله با چین، رزمایش فرانسه، یونان، قبرس و اسرائیل در شرق مدیترانه و طرح اتحادیه اروپا برای تحریم چین، از جمله مهمترین خبرها، رویدادها و تحولات بین الملل در ۲۴ساعت گذشته بوده اند.
طرح جهانی ائتلاف علیه تحریم با حضور ایران
شانزده کشور از جمله ایران و چین در تلاش برای تشکیل ائتلافی جهت دفاع از «منشور ملل متحد» و مقابله با تحریمها و زور یکجانبه یا تهدید به استفاده از آنها هستند.
خبرگزاری رویترز که این خبر را گزارش داده میگوید، نام این ائتلاف «گروه دوستان مدافع منشور ملل متحد» است و آنها در سندی برای معرفی طرح خود نوشتهاند: «چندجانبهگرایی در حال حاضر تحت حملات بیسابقه قرار گرفته و این تهدیدی برای صلح و امنیت جهانی است.»
ایران، چین، کره شمالی، الجزایر، آنگولا، بلاروس، بولیوی، کامبوج، کوبا، اریتره، لائوس، نیکاراگوئه، فلسطین، سنت وینسنت و گرنادینها، سوریه و ونزوئلا بنیانگذاران این گروه هستند.
در بخش دیگری از سند این گروه آمده است: «دنیا شاهد توسل روزافرون به یکجانبهگرایی است که نمود آن در اقدامات انزواگرایانه و خودسرانهای مانند توسل به اقدامات جبری یکجانبه یا خروج از توافقات مهم و سازمانهای چندجانبه و همچنین تلاش در جهت تضعیف تلاشهای حیاتی برای مقابله با چالشهای جهانی و مشترک قابل مشاهده است.»
دولت آمریکا در سالهای گذشته از روشهای مختلف، از جمله تحریمهای یکجانبه برای اعمال فشار بر کشورهای ناهمسو با سیاستهای کلان این کشور استفاده کرده است.
«ایان برمر» و «کلیف کوپچان»، دو دانشمند علوم سیاسی آمریکا با توجه به سیاستهای برخی کشورهای غربی در استفاده از نظامهای مالی به عنوان ابزارهایی برای اعمال دیپلماسی زورمندانه علیه کشورهای مخالف مفهومی به نام «سلاحانگاری امور مالی» را پیشنهاد کردهاند.
به باور این دو دانشمند، ایالات متحده آمریکا در حال حاضر به جای توسل به مولفههایِ سنتیِ برتریِ امنیتی خود-شامل ائئلافهایی مانند ناتو و نهادهای چندجانبه مانند بانک جهانی و صندوق بینالمللی پول- به استفاده از نظام مالی به عنوان سلاحهایی برای پیشبرد سیاست خارجی و امنیتی خود روی آورده و از تهدیدِ قطع دسترسی به بازارها و بانکهای این کشور به عنوان اهرم فشار علیه کشورهای مخالف خود استفاده میکند.
تحلیلها نشان میدهد، «دفتر تروریسم و اطلاعات مالی» یا «FTI» در وزارت خزانهداری آمریکا مرکز طراحی جنگ اقتصادی این کشور علیه کشورهای مخالف با سیاستهای کلان واشنگتن به شمار میرود.
«سیانان» چند سال پیش در گزارشی «دفتر تروریسم و اطلاعات مالی» را «اتاق جنگ ساکت» علیه ایران توصیف کرده و درباره آن نوشته است: «آنها در واقع، مسئول فلج کردن اقتصاد ایران هستند.»
«متیو لویت»، یکی از کسانی که سابقاً در این دفتر مسئولیت داشته، گفته است: «سالها پیش اگر کسی میگفت وزارت خزانهداری آمریکا در مرکز تمامی این موضوعات امنیت ملی قرار خواهد گرفت، کسی حرف شما را باور نمیکرد.»
درخواست ۲۴ نماینده کنگره آمریکا برای توافق جامع با ایران
۲۴ قانونگذار آمریکایی از هر دو حزب جمهوریخواه و دموکرات در نامهای به «آنتونی بلینکن»، وزیر امور خارجه کشورشان ضمن طرح پارهای انتقادات از برجام، خواستار رسیدن به «توافق جامع» با ایران شدند.
«جاش گاتیمر»، عضو دموکرات مجلس نمایندگان آمریکا در حساب کاربریاش در توییتر نوشته، این نامه که به ابتکار او تنظیم شده خواستار «محدودیتهای شدید علیه ایران» است و به امضای ۲۴ قانونگذار از هر دو حزب رسیده است.
گاتیمر در ادامه این پیام در توییتر تصریح کرده که او و همکارانش با «آنتونی بلینکن»، وزیر امور خارجه آمریکا در خصوص رسیدن به توافقی «طولانیتر، قویتر و سختگیرانهتر» همنظرند.
در این نامه آمده است: «ما معتقدیم برنامه جامع اقدام مشترک (برجام) ضمانتهای کافی مبنی بر اینکه ایران هرگز قادر به دستیابی به سلاح هستهای نخواهد بود فراهم نکرد.»
در بخش دیگری از نام از بلینکن خواسته شده با متحدان آمریکا و همچنین قانونگذاران آمریکایی برای رسیدن به توافقی «بهتر و جامع» با ایران همکاری کند.
قانونگذاران نوشتهاند: «از شما میخواهیم برای مشخص کردن رئوس توافقی بهتر و جامع با ایران که مسیرش به سمت سلاح هستهای را میبندد و فعالیتهای مخربش در دنیا را متوقف میکند، با متحدان همکاری کرده و با هر دو حزب (دموکرات و جمهوریخواه) در دو شاخه قانونگذاری کنگره (مجلس نمایندگان و مجلس سنا) مشورت کنید.»
قانونگذاران آمریکایی با بیان این ادعا که «ایران بعد از اجرایی شدن برجام فعالیتهای مخربش را متوقف نکرده» نوشتهاند: «ما معتقدیم توافق بهتر امنیت در منطقه را ارتقا خواهد داد.»
قانونگذاران آمریکایی علاوه بر این از «بندهای زوالپذیر» در برجام به عنوان یکی از معایب توافق هستهای با ایران یاد کرده، آن را یکی از مفاد این توافق دانستهاند که باید در توافق آتی اصلاح شود.
منظور از «بندهای زوالپذیر» در برجام که با نام «بندهای غروب آفتاب» هم شناخته میشود بندهایی در توافق هستهای است که محدودیتهای تعریفشده ذیل آنها برای فعالیتهای هستهای ایران بعد از دورههای زمانی مشخص منقضی میشوند.
منتقدان برجام در آمریکا منقضی شدن برخی از محدودیتهای ایران در این توافق با گذشت زمان را جزو معایب این توافق دانسته و مدعی هستند که این محدودیتها باید تمدید و دایمی شوند. آنها از این بندهای مندرج در برجام که محدودیتهای آنها با گذشت زمان از بین میروند به عنوان بندهای «غروب آفتاب» یاد میکنند.
نامه این ۲۴ قانونگذار دو روز بعد از یک نامه فراحزبی دیگر که به امضای ۱۴۰ قانونگذار رسیده بود، منتشر شده است. این ۱۴۰ نماینده کنگره خواسته مشابهی با ۲۴ نماینده منتشر کردهاند. آنها از بایدن خواستهاند هدفش را رسیدن به اجماع دو حزبی بر سر ایران و تلاش برای دست یافتن به توافق جامعی قرار دهد که علاوه بر مسائل هستهای، سایر اختلافات با تهران را هم پوشش میدهد.
بسیاری از کارشناسان روابط بینالملل معتقدند که دو حزب جمهوریخواه و دموکرات، علیرغم پارهای اختلافات بر سر تاکتیکها با یکدیگر اختلافات راهبردی در خصوص ایران ندارند.
طبق این دیدگاه، هدف نهایی هر دو حزب محدود کردن مولفههای قدرت جمهوری اسلامی ایران است، اما هر یک از آنها در برخی برههها از تاکتیکهای متفاوتی برای دسترسی به این هدف استفاده کردهاند.
نشست رهبران آمریکا، هند، ژاپن و استرالیا برای مقابله با چین
کاخ سفید اعلام کرد که «جو بایدن» رئیس جمهور آمریکا امروز جمعه با رهبران ژاپن، هند و استرالیا مجازی دیدار و رایزنی خواهد کرد.
براساس این گزارش رویترز، این اولین نشست رهبران این گروه چهار جانبه برای بحث درباره نظم بینالمللی در منطقه ایندو-پاسیفیک و در اصل تلاش آنها برای مهار چین و مقابله با توان نظامی و اقتصادی افسارگسیخته پکن است.
«جن ساکی» سخنگوی کاخ سفید گفت، این دیدار موسوم به نشست کشورهای «کواد» (QUAD) اهمیت جایگاه متحدان و شرکای آمریکا در منطقه ایندو-پاسفیک را برای جو بایدن نشان میدهد.
وی افزود: طیفی از موضوعات که جامعه جهانی با آن مواجه است در این نشست مورد بحث و بررسی قرار خواهد گرفت؛ کووید-19، همکاری های اقتصادی و بحران تغییرات اقلیمی.
با این حال یک مقام ارشد دولت آمریکا به رویترز گفته، هدف اصلی نشست، تعیین آیندهای جدید برای کواد در منطقه است.
او همچنین گفته، این نشست درباره یک توافق مالی برای حمایت از هند برای تولید واکسنهای ضد کرونا در این کشور است؛ چیزی که هدف دهلی نو برای مقابله با دیپلماسی چین در زمینه واکسن و مقابله با نفوذ پکن در سطح جهان است.
رویترز اضافه کرد، ایالات متحده آمریکا به دنبال تقویت روابط خود با متحدان کلیدی برای مقابله با آنچه سیاست خارجی تهاجمی چین در آسیا و سایر مناطق جهان میخواند، است.
وزیر خارجه هند و «اسکات موریسون» نخست وزیر استرالیا نیز پیش از این گفته بودند که این نشست چهار جانبه فرصتی برای مذاکره درباره مسائل مختلف از جمله امنیت دریایی و رژیم امنیت منطقهای است.
رزمایش فرانسه، یونان، قبرس و اسرائیل در شرق مدیترانه
فرانسه، یونان، قبرس و رژیم صهیونیستی روز جمعه در شرق دریای مدیترانه تمرینات نظامی برگزار کردند.
به نوشته روزنامه «جروزالم پست»، این چهار ارتش در رزمایشی سالانه، به کار گیری جنگافزارهای ضد زیردریایی و عملیات امداد و نجات را تمرین کردند.
نیروی دریایی یونان در بیانیهای اعلام کرد هدف این رزمایش مقابله با چالشها و تهدیدهای جدید در محیط دریایی و تقویت سطح همکاری و درک مشترک میان این کشورها بود.
یونان و ترکیه دو کشور همسایه در مورد مرزهای دریایی و منابع انرژی در دریای اژه و شرق مدیترانه باهم اختلاف دارند و این مساله موجب تحرکات شدید نیروی دریایی در منطقه شده است.
یونان به عنوان بخشی از برنامه تقویت نیروهای مسلح در بحبوحه تنش با ترکیه، از افزایش مدت خدمت سربازی در ارتش خبر داده است.
همچنین دولت یونان سال گذشته یک برنامه بزرگ مدرن سازی نظامی را آغاز کرد که شامل بهروزرسانی ناوگان قدیمی جنگنده های «اف-16» خود و همچنین خرید هواپیماهای نسل جدید «رافال» ساخت فرانسه را آغاز کرد.
از سوی دیگر بعضی از کشورهای عضو ناتو مانند یونان، خواستار اخراج ترکیه از این سازمان نظامی به بهانه فعالیتهای دریایی در شرق مدیترانه و روابط نزدیک آنکارا با مسکو شدهاند.
«ینس استولتنبرگ» دبیر کل سازمان پیمان آتلانتیک شمالی (ناتو)، روز چهارشنبه با تأکید چندباره بر اهمیتی که ترکیه برای ناتو دارد، بیان داشت که اختلافات موجود باید در داخل همین سازمان حل شوند.
طرح اتحادیه اروپا برای تحریم چین
اتحادیه اروپا قصد دارد به بهانه نقض حقوق بشر در منطقه «سینکیانگ» چین، تحریمهایی را علیه چهار شهروند و یک نهاد این کشور اعمال کند.
روزنامه آمریکایی «وال استریت ژورنال» به نقل از منابعی که نامی از آنها نیاورده، گزارش داد این تحریمها که شامل ممنوعیت سفر و مسدود کردن دارایی میشود، در جلسه وزرای خارجه اتحادیه اروپا در اواخر ماه میلادی جاری (مارس) تایید خواهد شد.
به گزارش خبرگزاری «اسپوتنیک» به نقل از این روزنامه آمریکایی، نام مقامات چینی و نهادی که قرار است تحریم شود، هنوز ناشناخته است.
چین سالهاست از سوی برخی کشورهای غربی از جمله انگلیس، کانادا و آمریکا با اتهام نقض سیستماتیک حقوق بشر در منطقه سینکیانگ که اقلیت اویغور در آن ساکن است، مواجه است. اتهاماتی که پکن همواره آنها را با انگیزه سیاسی خوانده و به شدت رد کرده است.
اخیراً «وانگ وِنبین» سخنگوی وزارت خارجه چین تحرکات و اظهارات ضد چینی مقامهای دولت انگلیس با استناد به ادعای نقض حقوق بشر را به شدت محکوم کرد.
دولت انگلیس، قطعنامهای را به شورای حقوق بشر سازمان ملل پیشنهاد داد که طبق آن چین در رابطه با مسائل مرتبط با تبت، هنگکنگ و اقلیت مسلمانان اویغور به «نقض نظاممند حقوق بشر» متهم شده است.
سخنگوی وزارت خارجه چین در واکنش گفت: «مشخص است که اقدام بریتانیا در توسل به یک قطعنامه درباره این موضوع، با یک انگیزه پنهانی صورت میگیرد و هدف از آن بی اعتبار کردن چین است. ما به شدت با این اقدام مخالف هستیم. حُقههای بریتانیایی نمیتواند جامعه بینالمللی را فریب دهد».
این مقام چین بر «استانداردهای دوگانه» انگلیس در رابطه با مسائل مرتبط با حقوق بشر تاکید و همچنین اعلام کرد، یک سوم از خانوادههای انگلیسی دارای فرزند زیر پنج سال، در فقر زندگی میکنند.
وی همچنین درباره وضعیت ناگوار کنونی در انگلیس از منظر فراوانی بیگانه هراسی و نفرت پراکنی در این کشور علیه مهاجران و اتباع خارجی هشدار داد و به دولت انگلیس توصیه کرد، توجه خود را به وضعیت جاری حقوق بشر در این کشور معطوف کند و دست به اقدامات فوری برای حل مسائل موجود بزند.
پیشتر «دومینیک راب» وزیر خارجه انگلیس در نشست شورای حقوق بشر سازمان ملل، دولت چین را به نقض گسترده حقوق بشر در داخل مرزهای این کشور متهم کرد.
از طرف دیگر، «آنتونی بلینکن» وزیر خارجه آمریکا با متهم کردن پکن به نقض حقوق بشر در منطقه سینکیانگ، مدعی شد که اقدامات چین در غرب این منطقه باید به عنوان نسلکشی تلقی شود.