کیوسک بین الملل تابناک: گفت‌وگوی برجامی روسیه و آمریکا در وین، شکایت ترکیه از عربستان در سازمان جهانی تجارت، تحرکات گسترده عربی برای بازگشت سوریه به اتحادیه عرب، درخواست افغانستان و هند برای تحریم طالبان در سازمان ملل و تشدید تنش‌ها میان روسیه و اتحادیه اروپا، از مهم‌ترین خبر‌ها و رویداد‌های بین المللی در ۲۴ ساعت گذشته بوده اند.
گفت‌وگوی برجامی روسیه و آمریکا در وین
رئیس هیات روسیه در مذاکرات برجام از دیدار با نماینده ویژه آمریکا در امور ایران و گفت‌وگو پیرامون رفع تحریم ها و اجرای کامل این توافق خبر داد.
«میخائیل اولیانوف» روز دوشنبه در توئیتی نوشت: نمایندگان روسیه و آمریکا در مذاکرات وین، امروز رایزنی‌های سودمندی پیرامون رفع تحریم ها و بازگشت ایران به اجرای کامل برجام داشتند.
او پیشتر در توئیتی نوشته بود که گفت‌وگوها در خصوص احیای برجام در نتیجه دو هفته رایزنی‌های فشرده، وارد مرحله پیش‌نویس شده است.
نماینده روسیه با بیان اینکه هنوز فاصله زیادی تا رسیدن به یک راه حل عملی در خصوص فعال کردن برجام وجود دارد، تصریح کرد: «ما از کلی گویی به سمت توافق بر سر گام‌های ویژه در راستای رسیدن به هدف حرکت کرده‌ایم.»
مذاکرات وین در حالی دنبال می‌شود که دولت جدید آمریکا سیاست پیشین کاخ سفید در قبال ایران را مورد انتقاد قرار داده و وعده بازگشت به برجام و رفع تحریم‌ها علیه ایران را مطرح کرده است. کاخ سفید اما بدون در نظر گرفتن اینکه کدام دولت در قبال برجام خلف وعده کرده و از آن خارج شده است، اصرار دارد که تنها در صورت بازگشت ایران به اجرای کامل برجام، به این توافق بازخواهد گشت.
جمهوری اسلامی ایران نیز تاکید دارد «هنگامی به تعهدات برجامی خود بازخواهد گشت که آمریکا همه تحریم‌ها را در عمل و نه در حرف یا روی کاغذ، لغو کند و این لغو تحریم‌ها مورد راستی آزمایی ایران قرار گیرد.»
سعید خطیب زاده، سخنگوی وزارت امور خارجه امروز تصریح کرد: آنچه در وین در حال انجام است، گفت‌وگوهای فنی برای رفع تحریم‌های ظالمانه آمریکا و بازگشت ایالات متحده ذیل تعهداتش در برجام و قطعنامه ۲۲۳۱ است. پیشرفت‌هایی انجام شده ولی به معنای حل اختلافات نیست.
وی با بیان اینکه برای عدم فرسایشی شدن مذاکرات متون خود را ارائه کردیم و از طرف مقابل هم خواستیم وارد مصادیق و متون خود شود، عنوان کرد: در مرحله‌ای هستیم که موضوعات سخت و دشوار است، ولی براساس مواضع رهبری به دنبال تامین منافع مردم هستیم و فکر می‌کنیم گفت‌وگوها در مسیر درستی قرار گرفته است.
رئیس مرکز دیپلماسی عمومی و رسانه‌ای وزارت امور خارجه درباره کارگروه رفع تحریم یادآور شد: آنچه مهم است، اینکه ایران در چهارچوب کمیسیون برجام با ۱+۴ مواضع خود را در بر اساس موازین نظام مطرح کرده است. اگر آمریکا تصمیم بگیرد که از میراث شکست خورده ترامپ فاصله بگیرد و در چارچوب تعهداتش عمل کند، رایزنی‌ها راحت‌تر جلو می‌رود.
شکایت ترکیه از عربستان در سازمان جهانی تجارت
یک روزنامه ترکیه‌ای از اقدام آنکارا مبنی بر شکایت از عربستان سعودی نزد سازمان تجارت جهانی خبر داد.
روزنامه صباح ترکیه (به ترکی استانبولی: Sabah Gazetesi)، نوشت که آنکارا به دلیل پویش تحریم کالاهای ترکیه در عربستان از این کشور در سازمان تجارت جهانی شکایت کرد و این سازمان را در جریان اقدامات عربستان که روابط تجاری میان این کشور با ترکیه را محدود می‌کند، قرار داد.
روزنامه «عربی ۲۱» با انتشار گزارشی با استناد به خبر منتشره در روزنامه صباح ترکیه، نوشت: ترکیه از مقامات سعودی نیز خواسته هرچه سریعتر کانتینر‌های کالاهای تعلیق شده در گمرک‌ها را به سرعت ترخیص کنند.
بنا بر این گزارش، ترکیه همزمان دو گام علیه سعودی‌ها ـ که غیررسمی کالاهای ترکیه را تحریم کرده‌اند ـ برداشته و همزمان با شکایت از آن نزد سازمان تجارت جهانی، سه نامه به «ماجد بن عبدالله القصبی» وزیر تجارت عربستان سعودی ارسال و در آن در خصوص بدرفتاری با شرکت‌های صادراتی و محصولات ترکی ابراز ناراحتی کرده و خواستار پایان دادن به این بدرفتاری‌ها شده است.
این روزنامه به نقل از «رخسار پکجان» وزیر تجارت ترکیه نیز نوشت که عربستان سعودی از ۱۵ نوامبر ۲۰۲۰، چندین محصول وارداتی از ترکیه از جمله تخم مرغ، شیر، گوشت سفید و ... را معلق کرده و بسیاری از کالاهای ترکی در گمرک‌های عربستان سعودی معلق نگه داشته شده است.
به گفته این وزیر، مستشاران و وابسته‌های ترکیه در عربستان سعودی برای ترخیص این کالاها اقدامات لازم را انجام داده‌اند و مقامات سعودی تصمیم گرفته اند برخی از این کالاها را به کشور مبدأ (ترکیه) بازگردانند؛ اما مقامات سعودی همچنان به اقدامات منفی خود در قبال صادرات ترکیه ادامه می‌دهند.
وی افزود که سه نامه به همتای سعودی خود در تاریخ‌های ۱۷ ژوئیه ۲۰۲۰، ۵ اکتبر ۲۰۲۰ و ۲۲ ژانویه ۲۰۲۱ ارسال و نارضایتی ترکیه از این بدرفتاری با شرکت‌های ترکیه‌ای را ابلاغ کرده است.
پکجان در ادامه توضیح داد که وزیر تجارت سعودی در پاسخ به او ادعا کرده که استراتژی برای تضمین تجارت آزاد با همه شرکای تجاری براساس تعهدات بین المللی تعیین شده است و هیچ تبعیضی علیه ترکیه وجود ندارد.
وزیر تجارت ترکیه تصریح کرد، تدابیر لازم اتخاذ شده و این مسأله و کلیه اقدامات محدودکننده عربستان سعودی علیه تجارت ترکیه به سازمان تجارت جهانی ارجاع شد تا راهکاری برای این مشکل ارائه کند. بررسی این مسأله نیز در دستور کار نشست آتی این سازمان که در مارس برگزار خواهد شد، قرار گرفت و آنکارا به تلاش‌های خود برای پیگیری حقوقش در چارچوب سازمان جهانی تجارت ادامه خواهد داد.
بر اساس آمار ارائه شده از سوی انجمن صادرات ترکیه، صادرات این کشور به عربستان سعودی در مارس گذشته به میزان ۹۳.۷ درصد کاهش داشته و از ۲۹۸.۲ میلیون دلار در سال قبل به ۱۸.۹ میلیون دلار رسید.
روابط میان آنکارا و ریاض، چند سالی است که دچار تیرگی شده است. این تیرگی روابط از اتفاقات سال ۲۰۱۱ (انقلاب‌های عربی) به تدریج بیشتر شد و در زمان کودتای نافرجام در سال ۲۰۱۶ در ترکیه به اوج خود رسید. این امر خود را در پرونده ترور «جمال خاشقجی»، روزنامه‌نگار سعودی مقتول در کنسولگری سعودی در استانبول بیشتر نشان داد. اخیرا ریاض با کمک رسانه‌ها و شخصیت‌های نزدیک به خود در سطح جهان عرب، کمپینی با هدف تحریم کالاهای ترکیه راه اندازی کرد.
رئیس جمهور ترکیه، چند ماه پیش در نشست مجازی گروه «جی ۲۰» به میزبانی عربستان سعودی، ضمن تبریک به ریاض برای مدیریت موفق این اجلاس، خواستار تقویت روابط بین دو کشور شد. کارشناسان می‌گویند، ترکیه پس از کاهش ارزش لیر و پیامدهایی که بر اقتصاد این کشور مترتب شده و از طرفی، مقابله با هر نوع پیامد احتمالی در دوره ریاست جمهوری «جو بایدن»، نیازمند بهبود روابط با ریاض است.
با وجود آنکه ریاض برای بهبود سطح روابط و رفع تنش‌های فیمابین به آنکارا چراغ سبز نشان داده، هنوز تحریم کالاهای ترکیه در عربستان سعودی ادامه دارد و صادرکنندگان کالاهای ترکیه از موانع روزافزون کار در عربستان که تهدیدی برای اقتصاد ترکیه محسوب می‌شود، خبر می‌دهند.
تحرکات گسترده عربی برای بازگشت سوریه به اتحادیه عرب
منابع از تحرکات گسترده عربی برای بازگشت سوریه به اتحادیه عرب طی نشست آتی این اتحادیه به میزبانی الجزایر خبر دادند.
به گزارش خبرگزاری اسپوتنیک، بشار اسد، رئیس‌جمهور سوریه ۱۷ آوریل پیام‌های تبریکی را از تعدادی از رهبران جهان از جمله رهبران عرب به مناسبت عید "جلاء" دریافت کرد.
محمد ولد الشیخ الغزوانی، رئیس‌جمهور موریتانی در پیام تبریکی به بشار اسد بر ادامه تلاش‌ها برای تقویت روابط با سوریه تأکید کرد.
بشار اسد همچنین پیام تبریکی را از هیثم بن طارق بن سلطان، پادشاه عمان دریافت کرد.
علاوه بر این، خلیفه بن زاید آل نهیان، رئیس امارات، محمد بن راشد آل مکتوم، حاکم دبی و محمد بن زاید، ولیعهد ابوظبی برای بشار اسد پیام تبریک فرستادند.
به گفته منابع آگاه، برخی کشورهای عربی از جمله مصر، امارات و عراق و کشورهای عربی دیگر نیز به دنبال هماهنگی برای بازگشت دمشق به اتحادیه عرب هستند.
به گفته این منابع، بیشتر کشورهای عربی موافقت خود را با بازگشت سوریه به اتحادیه عرب اعلام کرده‌اند اما مواضع برخی کشورها هنوز واضح نیست.
از سوی دیگر، عمار الاسد، نماینده سوری بر لزوم فعالیت مشترک عربی تأکید کرد و گفت: اظهارات و تحرکات اخیر در مسیر درست هستند. سوریه توطئه آمریکا را که منطقه را کامل هدف قرار داده بود، متوقف کرد.
وی گفت: بسیاری از کشورها نمی‌خواهند روابط مصر و سوریه بهبود یابد، چون این دو کشور اعتبار زیادی در منطقه دارند.
عمار الاسد از کشورهای عربی خواست در مواضع خود بازنگری کرده و به مردم سوریه در جنگشان علیه تروریسم کمک کنند.
از سوی دیگر، مهند الحاج علی، نماینده سابق پارلمان سوریه گفت: بسیاری از کشورهای عربی تماس‌های خود را با دمشق متوقف نکرده‌اند. هماهنگی میان مصر و دمشق در بالاترین سطح خود است. تماس‌هایی نیز بین سوریه و کشورهای عربی حوزه خلیج فارس برقرار بوده است.
وی گفت: پیام‌های تبریک کشورهای عربی به بشار اسد نشان می‌دهد که آن‌ها خواهان بازگشت سوریه به این اتحادیه هستند. برخی کشورهای عربی از گروه‌های جدایی‌طلب و تروریستی طی سال‌های گذشته حمایت مالی و بیش از ۱۲۴ میلیارد دلار به این گروه‌ها کمک کردند.
وی بر لزوم کمک به مردم سوریه در جنگ علیه تروریسم و مخالفت با تجزیه سوریه تأکید کرد و گفت: برخی کشورها در بازگشت سوریه به اتحادیه عرب کارشکنی می‌کنند، اما طرف سوری به مواضع آن‌ها توجه نمی‌کند، به ویژه اینکه برخی از این کشورها از تروریسم حمایت کردند.
در ماه اکتبر سفیر عمان به دمشق بازگشت. از زمان آغاز بحران سوریه، عمان و کشورهای عربی روابط دیپلماتیک با سوریه را قطع کردند. این اولین کشور عربی بود که سفیر خود را به سوریه بازگرداند.
درخواست افغانستان و هند برای تحریم طالبان در سازمان ملل
«حمدالله محب»، مشاور امنیت ملی افغانستان، روز دوشنبه، سی‌ام حمل، با «رودرندرا تاندون»، سفیر هند در کابل، دیدار کرد.
طبق اعلام دفتر شورای امنیت ملی افغانستان، دو طرف در این دیدار تاکید کردند که افغانستان و هند از نزدیک به رایزنی‌های خود درباره تحریم گروه طالبان و دیگر گروه‌های تروریستی در شورای امنیت سازمان ملل ادامه می‌دهند.
کمیته ۱۹۸۸ که تحریم‌های شورای امنیت سازمان ملل متحد بر طالبان را نظارت می‌کند، توسط هند ریاست می‌شود.
دولت افغانستان وضع تحریم‌ها بر طالبان را جهت حاضر شدن این گروه برای صلح و توافق کاهش خشونت مهم می‌خواند.
طالبان براساس توافق‌نامه دوحه، همواره خواهان رفع تحریم‌های سازمان ملل متحد و خارج شدن نام رهبران‌شان از فهرست سیاه شده‌اند. طبق ادعای طالبان، این کار باید براساس توافق‌نامه دوحه مدت‌ها قبل انجام می‌شد.
تشدید تنش ها میان روسیه و اتحادیه اروپا
وزرای امور خارجه کشورهای عضو اتحادیه اروپا قرار است، امروز دوشنبه درباره وضعیت الکسی ناوالنی نشست برگزار کنند. همزمان رئیس سیاست خارجی اتحادیه اروپا گفت، روابط بین این اتحادیه و روسیه شاهد بهبود در هیچ سطحی نیست و تنها تنش‌ها هستند که در سطوح مختلف افزایش می‌یابند.
به گزارش خبرگزاری اسپوتنیک، دیپلمات‌های ارشد اتحادیه اروپا قرار است اواخر امروز، آنلاین به بررسی وضعیت سلامت الکسی ناوالنی، منتقد کرملین بپردازند. ناوالنی که اکنون در زندان است، مدت هاست از درد شدید کمر و پا شکایت دارد و از اواخر مارس ۲۰۲۱ در اعتصاب غذاست.
جوزپ بورل، رئیس سیاست خارجی اتحادیه اروپا همچنین پیش از این نشست آنلاین گفت: روابط با روسیه بهبود نیافته است. در عوض، ما شاهد افزایش تنش‌ها در موارد مختلف هستیم.
وی همچنین اوضاع ناوالنی را نگران کننده خواند و ادامه داد: نامه‌ای از تیم او دریافت کردم. ما به شدت نگران وضعیت ناوالنی هستیم.
وزرای امور خارجه کشورهای عضو اتحادیه اروپا قرار است درباره اتهام زنی‌های پراگ، جمهوری چک علیه روسیه در خصوص نقش داشتن در انفجار انبار مهمات در سال ۲۰۱۴ نیز به گفتگو بپردازند؛ این اتفاق باعث شد تا دو کشور دیپلمات‌هایشان را اخراج کنند.
به گفته بورل، مساله بعدی مورد بحث در این نشست آنلاین اوضاع در مرز اوکراین در بحبوحه افزایش تنش‌ها در دونباس است. اوضاع در این منطقه به شدت خطرناک است و ما از روسیه می‌خواهیم تا نیروهایش را از مرز شرقی اوکراین خارج کند.
رئیس سیاست خارجی اتحادیه اروپا همچنین گفت، دیمیترو کولبا، وزیر خارجه اوکراین نیز قرار است از طریق ویدئو کنفرانس به این نشست ملحق شود.
