به گزارش شفقنا از مهر، سومین نشست تخصصی کرونا در سال ۱۴۰۰ با عنوان «تجربه مدیریت مراقبت بیماری کووید ۱۹ در کشور» با سخنرانی مریم حضرتی معاون پرستاری وزارت بهداشت، به صورت ویدئو کنفرانسی در مرکز آموزش مدیریت دولتی برگزار شد.
وی با توجه به بیانات مقام معظم رهبری در دیدار هزاران نفر از پرستاران سراسر کشور گفت: ایشان معتقدند “پرستاری ترکیبی از مجموعه ارزش‌های اخلاقی و فضائل انسانی از جمله شفقت، دلسوزی، اهتمام، مسئولیت‌پذیری، صبر و بردباری در برابر بی‌تابی‌ها و کج‌خلقی‌ها و استقامت و دل‌زده نشدن از مشاهده سختی‌ها است”.
حضرتی ادامه داد: نظر مقام معظم رهبری در خصوص نقش پرستاران اینچنین است که می‌فرمایند “پرستار و پزشک مکمل یکدیگرند نه رقیب با توجه به حضور چند ده هزار دانشجوی پرستاری، باید یک مدیریت و برنامه‌ریزی خوب در زمینه مسائل آموزشی و توزیع متوازن پرستاری در سطح کشور و نیز توجه به سطح درآمدی و عائدی شغلی آنان، انجام گیرد.”
حضرتی افزود: بیماری‌های تنفسی ویروسی بیشترین پتانسیل را در ایجاد بیماری‌های همه گیر دارند. همه گیری آنفلوانزا و بیماری‌های ویروسی تنفسی که کووید ۱۹ از جمله آنهاست، همچنان یک تهدید جدی برای سلامت جهانی تلقی می‌شود.
معاون پرستاری وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی با اشاره به وضعیت کووید ۱۹ در ایران بیان داشت: بیش از سه میلیون نفر (۳۳۷۳۴۵۰ نفر) تاکنون درگیر کرونا شده‌اند و متأسفانه بیش از ۸۵ هزار نفر (۸۵۸۵۹ نفر) را از دست داده‌ایم و بیش از سه میلیون نفر (۳۰۲۵۹۱۱ نفر) از چنگال این ویروس منحوس نجات یافته‌اند که شاکر خدا هستیم و از تیم پزشکی و پرستاری سراسر کشور به خاطر ایثار و فداکاری که در این عرصه از خود نشان داده‌اند تشکر ویژه دارم.
حضور ۲۰۰ هزار نفر از گروه‌های پرستاری در مقابله با کووید ۱۹
وی با اشاره به وظایف ذاتی وزارت بهداشت گفت: از وظایف ذاتی وزارت بهداشت و به تبع آن، معاونت پرستاری، ارائه خدمات سلامت در همه زمان‌ها از جمله «قبل، در حین و پس از بحران‌ها» است. برای اطمینان از این امر بسیار مهم است که همه مبادی ذی‌ربط، آمادگی پاسخگویی به بحران‌ها را داشته باشند. پرستاران و پزشکان در خط مقدم مبارزه با کووید ۱۹ هستند؛ حضور ۲۰۰ هزار نفر از گروه‌های پرستاری در مقابله با کووید ۱۹؛ بیش از ۷۰ هزار مبتلا؛ بیش از ۱۱۰ نفر جان باخته، گواهی صادق بر این مدعا است.
حضرتی ضمن توضیح چرخه مدیریت بحران که شامل مراحل پیشگیری، آمادگی، پاسخ و بازتوانی است راهبردها و اقدامات معاونت پرستاری در مدیریت کووید ۱۹ را در این قالب تشریح کرد.
وی با تأکید بر پیشگیری در چرخه مدیریت بحران گفت: معاونت پرستاری با توجه به نقش کلیدی خود در پیشگیری، به آموزش گسترده و عمومی جهت پیشگیری و آمادگی در مقابل بحران پرداخته است.
معاون پرستاری وزارت بهداشت ادامه داد: مشارکت بیش از ۷۰۰ پرستار و استفاده از همه ظرفیت‌ها بویژه پرستاران بازنشسته، اعضای هیأت علمی و دانشجویان پرستاری در سامانه پاسخگویی ۴۰۳۰ و یا سامانه‌های دیگر که در دانشگاه‌ها جهت آموزش و مشاوره به مردم در خصوص کووید ۱۹ ایجاد شده بود، یکی از این اقدامات شاخص و درخشان است. یکی دیگر از اقدامات مهم در این زمینه، ارائه راهبردهای پیشگیری در قالب تدوین آئین نامه‌ها و ایجاد ساختارها بوده است. تدوین سند ملی مدیریت پرستاری در بحران و تشکیل تیم مدیریت بحران؛ برنامه‌ریزی جهت توسعه عرصه‌های مراقبتی جدید علاوه بر بیمارستانها شامل مراقبت در منزل؛ نقاهتگاه‌ها، مراکز ارائه مراقبت تسکینی، مراکز ارائه مراقبت پرستاری طولانی مدت به منظور کنترل عفونت و کاهش مراجعه به بیمارستانها و افزایش رضایتمندی مردم؛ همچنین برنامه‌ریزی جهت ایجاد کلینیک‌های تخصصی مشاوره پرستاری در دانشگاه‌ها؛ توسعه مراکز مراقبت در منزل و ارائه خدمات مشاوره‌ای در منزل و توسعه ساختار مراقبت در منزل در بیمارستان‌های کشور و علاوه بر آن اقدام جهت ثبت و گزارش نویسی الکترونیک پرستاری و انجام پژوهش‌های کاربردی و مبتنی بر شواهد در حیطه کووید ۱۹ از جمله این اقدامات است.
حضرتی با اشاره به آمادگی و راهبردهای آن اظهار داشت: آمادگی شامل طیف وسیعی از وظایف ویژه و فعالیت‌های لازم است که قبل از رخداد حوادث و مخاطرات به منظور شناسایی تهدیدات، تعیین آسیب پذیری، شناسایی ظرفیت (منابع) موجود و مورد نیاز با هدف به حداقل رساندن تلفات جانی، ایجاد اختلال در خدمات مهم و آسیب در هنگام وقوع بحران انجام می‌گیرد.
وی ادامه داد: راهبردهای آمادگی که در معاونت پرستاری در مدیریت بحران کووید ۱۹ انجام گرفته است؛ شامل طراحی اولیه ساختار اتصال مراکز مشاوره و ارائه مراقبت‌های پرستاری در منزل با مراکز خدمات جامع سلامت؛ تدوین و ابلاغ آئین نامه‌ها، دستورالعمل‌ها و اقدامات مراقبتی؛ تهیه فهرست مشاهده‌ای ارزیابی بیمارستان‌های ریفرال کرونا ویروس است. همچنین از راهبردهای آموزشی می‌توان به مواردی از قبیل: برگزاری جلسات آموزشی کشوری مدیریت بحران آموزش و یادگیری؛ برگزاری دوره‌های آبشاری (TOT) به منظور تربیت مدرس مدیریت بحران برای گروه پرستاری؛ تقویت کلینیک‌های مشاوره پرستاری با هدف آموزش عمومی؛ برنامه‌ریزی و اجرای دوره‌های آموزشی و توانمندسازی ۵۰۰۰ پرستار در بخش‌های مراقبت ویژه؛ آموزش و توانمندسازی مدیران پرستاری، سوپروایزرهای بالینی، آموزشی و کنترل عفونت، از طریق ویدئو کنفرانس جهت انجام آموزش آبشاری اشاره کرد.
پاندمی کووید ۱۹، قریب به ۱۷ ماه است که نظام سلامت را تحت تأثیر قرار داده است
معاون پرستاری وزارت بهداشت به برخی از راهبردهای ساختاری در مرحله پاسخ اشاره کرد که شامل جذب ۲۷۴۷۰ گروه پرستاری به صورت پیمانی و یا قرارداد کار معین از سال ۱۳۹۶ تاکنون است؛ که قسمت اعظم جذب این نیروها مربوط به دو سال اخیر و در جریان کووید ۱۹ است، اشاره و عنوان کرد: تلاش در جهت اصلاح نظام پرداخت و اقداماتی برای جذب و نگهداشت نیروی انسانی؛ اعزام نیروهای داوطلب پرستاری جهت ارائه خدمت در استان‌های درگیر کرونا در گیلان، سیستان و بلوچستان و شهرهای اهواز، آبادان، دزفول و کاشان از دیگر اقدامات است.
حضرتی درباره راهبردهای فرایندی در مرحله پاسخ نیز گفت: ابلاغ دستورالعمل اجرایی نحوه مراقبت از بیماران با علائم خفیف کووید ۱۹ در منزل؛ طراحی و بازنگری بسته استاندارد خدمات در منزل در بیماران مبتلا به کووید ۱۹؛ مشارکت در تدوین دستورالعمل مراقبت از سالمندان در شرایط کووید ۱۹؛ برنامه‌ریزی جهت اتصال مراکز مشاوره و ارائه مراقبت‌های پرستاری در منزل با مراکز خدمات جامع سلامت و مرکز مدیریت شبکه؛ پیگیری انجام واکسیناسیون و صدور مجوز تردد جهت مراکز مشاوره و ارائه مراقبت‌های پرستاری در منزل و حفظ ایمنی کادر پرستاری و ابلاغ دستورالعمل‌ها در این خصوص از جمله این فرایندها است.
حضرتی درباره راهبردها در مرحله بازیابی ابراز کرد: دیدار با خانواده‌های شهدای مدافع سلامت؛ پرداخت تشویقی به گروه پرستاری بخش کرونا در قالب کمک هزینه سفر اعطایی مقام عالی وزارت به تعداد ۱۰۰۰ نفر؛ ارائه بلیط رایگان شرکت راه آهن جمهوری اسلامی ایران به تعداد ۵۰۰ خانوار ۴ نفره (۲۰۰۰ سهمیه بلیط) به پرستاران منتخب فعال در بخش کرونا؛ اهدای هدیه ازدواج به ۱۱۰ زوج پرستار که در جریان پاندمی کووید ۱۹ بدون برگزاری مراسم زندگی مشترکشان را آغاز کردند. تقدیر از تعدادی از پرستاران برگزیده و خانواده شهدای سلامت با حضور رئیس محترم جمهور و مقام عالی وزارت و معاونان توسعه، پرستاری و درمان و تجلیل از پرستاران نمونه کشوری با حضور رئیس محترم جمهور در آذر ۱۳۹۹؛ برنامه‌ریزی جهت تأمین بهداشت روان کارکنان درگیر در مدیریت بیماری کرونا از طریق مشاوره روان رایگان و ابلاغ آن به دانشگاه‌ها و همچنین تلاش، پیگیری و مکاتبه با رؤسای دانشگاه‌ها در خصوص ایجاد اقامتگاه، برای پرسنلی که امکان بستری در منزل را نداشتند. ایجاد امتیاز برای پرستاران قرارداد کار معین و شرکتی در آزمون‌های استخدامی و پیگیری جهت تخصیص اعتبار بودجه برای احداث پانسیون‌های پرستاری در ۱۲ دانشگاه کم برخوردار، از مهمترین راهبردها در مرحله بازیابی است که به منظور افزایش ایجاد انگیزه و حمایتهای مادی و معنوی از این عزیزان صورت گرفته است.
حضرتی در پایان این برنامه افزود: پاندمی کووید ۱۹ به عنوان یک بحران، قریب ۱۷ ماه است که نظام سلامت و به تبع آن، معاونت پرستاری را تحت تأثیر قرار داده است. معاونت پرستاری به عنوان بالاترین مرجع سیاستگذاری پرستاری کشور، مدیریت این بحران را در حوزه پرستاری برعهده گرفته و با توجه به اصول مدیریت بحران، نقش خود را در ابعاد مختلف مدیریت منابع، برنامه‌ریزی، سازماندهی، هدایت و رهبری، جذب و نگهداشت نیروی انسانی و نظارت و کنترل ایفا کرده است. علی رغم چالش‌های متعدد، بسیاری از اقدامات انجام شده، به عنوان نخستین اقدام و تجربه در کشور محسوب شده‌اند که از این درس‌های آموخته شده می‌توان در دوره پساکرونا، جهت بازتوانی استفاده کرد.
