قرارداد سرمایه‌گذاری یکی از انواع قرارداد است که به منظور جذب سرمایه‌گذار برای مشارکت در انجام پروژه‌ای خاص یا امور تجاری تنظیم میشود. در این قرارداد، شرکا در خصوص مشارکت و همکاری در یک زمینه تجاری یا اقتصادی سودآور به توافق می‌رسند.
به گزارش «تابناک»؛ یکی از رایج‌ترین راه‌های سرمایه‌گذاری در مراحل اولیه یک کسب و کار یا استارتاپ، استفاده از وام قابل تبدیل به سهام است. وام قابل تبدیل به سهام یک بدهی کوتاهمدت است که به سهام تبدیل میشود. در سرمایه‌گذاری اولیه بر روی کسبوکارهای نوپا، این بدهی به طور معمول و اتوماتیک به سهام ممتاز تبدیل میشود.
سرمایه‌گذار، مبلغی را به صورت وام به آنها واگذار می‌کند و در مقابل به جای پس گرفتن این پول به همراه سود آن، بخشی از سهام آن کسبوکار را بسته به شرایط موجود در این قرارداد در قالب سهام ممتاز در اختیار می‌گیرد.
از آنجایی که ارزش‌گذاری و ارزیابی مراحل اولیه کسبوکار تا حدودی مشکل بوده و نیز مذاکره با سرمایه‌گذاران در جهت ارزش‌گذاری نیز امری زمان‌بر و معمولا بی‌نتیجه است، وارد کردن سرمایه از راه قرارداد وام قابل تبدیل به سهام می‌تواند این ارزش‌گذاری را تا زمانی که داده‌های بیشتری در اختیار ما قرار می‌گیرد و به روشن شدن ابهامات کمک می‌کند، به تأخیر بیندازد.
قرارداد سرمایه‌گذاری مشترک
قرارداد سرمایه‌گذاری مشترک که به آن قرارداد مشارکت مدنی یا قرارداد مشارکت انتفاعی نیز گفته میشود، یکی از انواع قرارداد سرمایه‌گذاری است که بین دو یا چند شخص یا شرکت، برای هم‌افزایی و دستیابی به اهداف تجاری، مالی یا فنی منعقد میشود.
تفاوتی نمی‌کند که تصمیم به ساخت یک آپارتمان داشته یا مجوز تأسیس یک مهد کودک را گرفته باشید. اگر به تنهایی قادر به انجام پروژه نیستید و نیاز دارید افراد دیگری در تأمین سرمایه یا انجام بخشی از کار با شما همکاری کنند، باید اطلاعات خود را درباره قرارداد سرمایه‌گذاری مشترک بیشتر کنید تا بتوانید با مشارکت دیگران، ایده خود را عملی کنید و به موفقیت برسید.
قرارداد سرمایه‌گذاری مشترک، قراردادی بین دو یا چند شخص حقیقی یا حقوقی است که هر یک از طرفین، تعهد انجام عملی در یک پروژه را بر عهده می‌گیرند و به طور مشترک از منافع پروژه بهره‌مند میشوند، ولی هیچ یک مالک قطعی پروژه یا شرکت نیستند.
از این نوع قرارداد، در موارد مختلف، مانند امور تولیدی، بازرگانی، تحقیق و توسعه، ساختوساز، خدماتی و ... می‌توان استفاده کرد. از آنجایی که سهم آورده نقدی یا غیرنقدی طرفین و نحوه تقسیم سود در این قرارداد کاملا مشخص میشود، هر یک از شرکا در سود یا زیان پروژه، به اندازه سهم مشارکت خود سهیم خواهند بود.
در قرارداد سرمایه‌گذاری مشترک، علاوه بر تعیین سهم آورده هر یک از طرفین، حدود وظایف و اختیارات شرکا نیز تعیین میشود.
قرارداد سرمایه‌گذاری خارجی
قرارداد سرمایه‌گذاری خارجی که به قرارداد دولتی یا قرارداد توسعه اقتصادی نیز معروف است، متداول‌ترین روش برای سرمایه‌گذاری‌های بزرگ خارجی، به‌خصوص در کشور‌های در حال توسعه است. این نوع قرارداد‌ها از نظر موضوعی، طیف وسیعی از مراودات اقتصادی را شامل میشوند و مصداق‌های متنوع و گوناگونی دارند.
ماهیت سرمایه‌گذاری خارجی به گونه‌ای است که قراردادهای مربوط به آن در مدت زمان بسیار طولانی (حداقل ۱۵سال) تداوم خواهند داشت.
قراردادهای سرمایه‌گذاری در هر کشور، معمولا منعکس‌کننده قدرت دادوستد طرفین قرارداد تحت شرایط پروژه هستند. این سرمایه‌گذاری‌ها، از دو راه قابل پذیرش هستند: سرمایه‌گذاری مستقیم خارجی در زمینه‌هایی که فعالیت بخش خصوصی در آن مجاز است و نیز سرمایه‌گذاری‌های خارجی در همه بخش‌ها در چارچوب روش‌های مشارکت مدنی، بیع متقابل و ساخت، بهره‌برداری و واگذاری که برگشت سرمایه و منافع حاصله، تنها از عملکرد اقتصادی طرح مورد سرمایه‌گذاری ناشی میشود و متکی به تضمین دولت یا بانک‌ها یا شرکتهای دولتی نباشد.
قرارداد سرمایه‌گذاری در راه‌اندازی پروژه
در مدل قرارداد سرمایه‌گذاری در راه‌اندازی یک پروژه، فرد یا شرکت سرمایه‌گذار، همه هزینه‌های مربوط به طرحریزی، ساخت و راه‌اندازی پروژه را بر عهده می‌گیرد و در قبال آن، تا مدت مشخصی که اصل سرمایه و سود آن به سرمایه‌گذار بازگردد، از محصولات یا تولیدات پروژه، استفاده خواهد کرد.
پس از پایان مدت قرارداد، سرمایه‌گذار اجازه هیچ دخل و تصرفی در موضوع اصلی پروژه را ندارد و باید آن را تمام و کمال به مالک پروژه تحویل دهد.
قرارداد سرمایه‌گذاری در مشارکت مدنی
به گزارش خبرگزاری صدا و سیما، مشارکت مدنی که به آن مشارکت انتفاعی نیز گفته میشود، قراردادی است که بین دو یا چند نفر یا شرکت نوشته شده و در آن هر یک از طرفین موظف به انجام وظایفی خاص هستند و به صورت مشترک از منافع پروژه بهره‌مند میشوند و هیچ‌یک به‌طور قطع مالک شرکت نیستند.
قرارداد سرمایه‌گذاری در ساخت، بهره‌برداری و واگذاری
در این مدل سرمایه‌گذاری، سرمایه‌گذار متعهد میشود که با هزینه شخصی، مسئولیت ساخت و راه‌اندازی همه یا بخشی از یک پروژه را بر عهده بگیرد و در مقابل برای تأمین هزینه‌های سرمایه‌گذاری خود، برای مدت زمانی مشخص، از آن پروژه بهره‌برداری کند.
قرارداد سرمایه‌گذاری در ساخت، تملک و بهره‌برداری
در این نوع قرارداد، سرمایه‌گذار دیگر مجبور به تحویل پروژه به دولت نخواهد بود و مدت معینی برای تحویل به دولت تعیین نشده است. این روش بیشتر در کشور‌هایی انجام میشود که تجربه کافی در این قرارداد‌ها داشته باشند و حساسیت کمتری نسبت به عقد قرارداد‌ها نشان می‌دهند.
سرمایه‌گذاری پورتفولیو
یکی از شیوه‌های سرمایه‌گذاری، به‌ویژه در بازار‌های بین‌المللی، سرمایه‌گذاری پورتفولیو (سبد سهام) یا سرمایه‌گذاری غیرمستقیم سهامی است. سرمایه‌گذاری پورتفولیو (خرید اوراق بهادار) بر اساس قانون تشویق و حمایت از سرمایه‌گذاری خارجی، به انواع سهام شرکت، اوراق قرضه، جریان سرمایه بانکی، اوراق تجاری و اسناد خزانه دولتی، تقسیم میشود.
پورتفولیو یکی از انواع سرمایه‌گذاری خارجی در سهام است که تنها با هدف کسب سود و بدون ایجاد منافع بلندمدت و مدیریت ناشر اوراق بهادار، صورت می‌پذیرد.
قرارداد سرمایه‌گذاری در تولید
انعقاد قرارداد سرمایه‌گذاری در تولید به نوعی حکم پیروزی در جذب سرمایه‌گذاری را دارد. اصولاً وقتی طرفین، قراردادی را امضا میکنند؛ به این معناست که همه آنها به اصول و مطالبی که در آن قرارداد نوشته شده است، باور دارند؛ بنابراین، اجرای هر یک از بند‌های قرارداد بااهمیت است و عملی نشدن حتی یکی از آنها می‌تواند به برهم خوردن شراکت یا اخراج مسئول مرتبط، منجر شود. با این تفاسیر، نحوه عقد قرارداد سرمایه‌گذاری در تولید، بسیار مهم است.
قرارداد سرمایه‌گذاری در کشاورزی
قرارداد سرمایه‌گذاری کشاورزی را می‌توان یکی از انواع قراردادهای سرمایه‌گذاری نامید که برای مدتی معین بین یک کشاورز و یک شرکت، شفاهی یا کتبی، پیش از آغاز فرایند تولید، منعقد میشود. در این قرارداد، پشتیبان (سرمایه‌گذار) و کشاورز در قالب شروطی در زمینه تأمین نهاده‌های تولید (نظیر کود، سم، بذر و …)، مشاوره، تولید، بازاریابی و فروش محصول و … نسبت به تولید محصولات کشاورزی اقدام میکنند.
روش تنظیم قراردادهای سرمایه‌گذاری
متن قرارداد سرمایه‌گذاری نیز مانند همه قراردادهای معتبر و صحیح دیگر باید شامل ارکان عمومی قرارداد‌ها باشد. این ارکان عمومی، مواردی مانند تعیین طرفین، موضوع، مدت و مبلغ قرارداد را در برمی‌گیرد.
موضوع در قراردادهای سرمایه‌گذاری، همان سرمایه است. منظور از سرمایه، میزان آورده نقدی و غیر نقدی هر یک از طرفین قرارداد است که باید دقیقا در قرارداد، مقدار، نحوه پرداخت و جزییات آن نوشته شود.
تعیین مدت در قرارداد سرمایه‌گذاری، از اهمیت ویژه‌ای برخوردار است؛ زیرا تاریخ شروع سرمایه‌گذاری و شرایط آن را مقرر می‌دارد. به‌طور مثال، از تاریخ انعقاد این قرارداد، شرکت فعالیت خود را آغاز می‌کند.
در یک قرارداد سرمایه‌گذاری، لازم است که نحوه، زمان و روش پرداخت و تقسیم سود، حتما پیش‌بینی شود. همچنین ممکن است در مواردی، بر اساس تصمیم اکثریت شرکا یا شرکایی که بیش از نصف سرمایه را در اختیار دارند یا پیش‌بینی قرارداد سرمایه‌گذاری، شرکا تصمیم بگیرند که سود تقسیم نشده و انباشته شود تا در فواصل گوناگون طبق تصمیم شرکا بین آنها تقسیم شود.
مهندسان عمران زیادی و شرکتهای توانمند عمرانی بزرگی بیکار و بدون پروژه شده اند.