چند سالی است که بر اساس مصوبه بانک مرکزی، کسب و کارهای اینترنتی که به درگاه پرداخت نیاز دارند، باید درخواست صدور نماد اعتماد الکترونیکی یا همان «اینماد» را به مرکز توسعه تجارت الکترونیکی وابسته به وزارت صنعت، معدن و تجارت ارائه دهند.
به گزارش تابناک اقتصادی؛ هدف از در نظر گرفتن این فیلتر برای کسب و کارهای اینترنتی، کمک به جلب اعتماد خریداران بود اما در حال حاضر برخی کارشناسان و فعالان اقتصادی معتقدند که الزامی شدن دریافت «اینماد» مشکلات بسیاری ایجاد می‌کند و اخذ این نماد اعتمادی باید یک اقدام اختیاری باشد و به عنوان یک مزیت برای کسب و کارهای اینترنتی در نظر گرفته شود. به باور این کارشناسان تشریفات اداری مربوط به صدور نماد اعتماد الکترونیکی مسیر ناهموار کسب و کارهای خرد را ناهموارتر کرده و در واقع کارکردی معکوس پیدا کرده است.
برای بررسی بیشتر این موضوع به سراغ رضا الفت نسب عضو هیئت مدیره اتحادیه و انجمن کسب و کارهای مجازی رفتیم و دیدگاه وی را در این زمینه جویا شدیم.
آقای الفت نسب با اشاره به شکل‌گیری «اینماد» در ابتدای دهه نود می‌گوید: «به نظرم این اقدام در آن مقطع زمانی برای ساماندهی کسب و کارهای آنلاین کار خوبی بود اما در طول سال‌های گذشته خصوصاً سال‌های اخیر به جای تقویت تجارت الکترونیکی، بیشتر به سمت این رفتیم که تعداد نمادهای صادرشده را افزایش دهیم؛ در صورتی که در تجارت الکترونیک باید به موضوعات قانونی و زیرساختی بیشتر توجه شود. بالاخره یک کسب و کار قرار است در تجارت الکترونیک صاحب جایگاهی شود و بنابراین موضوع معادلات کسب و کارها موضوع مهم‌تری است.»
وی با تأکید بر ضرورت ورود مرکز توسعه تجارت الکترونیک به موضوعات مهم‌تر افزود: «این مرکز در حال حاضر صرفاً به موضوع صدور نماد و الزامی شدن این اقدام برای کسب و کارهای خرد توجه دارد در حالی که باید بتواند فضا را به نفع کسب و کارهای خرد تغییر دهد. به عبارت دیگر در موضوع نماد اعتماد الکترونیکی می‌توانستیم بهتر عمل کنیم و جا دارد که قانون تجارت الکترونیک را پیگیری و به‌روزرسانی کنیم تا در راستای توسعه تجارت الکترونیک گام برداریم. توقع کسب و کارهای آنلاین از چنین مرکزی این است که در کنارشان باشد و از حقوقشان دفاع کند.»
عضو هیئت مدیره اتحادیه و انجمن کسب و کارهای مجازی با اشاره به ضرورت انجام برخی اصلاحات شکلی و ساختاری اظهار داشت: «این نماد یک اسمی دارد به نام نماد اعتماد الکترونیک که به نظر من باید این اسم تغییر کند چون موضوع اعتماد چندان ربطی به نماد اعتماد الکترونیکی ندارد. به هر حال اتفاقاتی در طول سال‌های گذشته افتاده است و مردم به واسطه لوگوی اعتماد آمدند و خریدهایی انجام داده‌اند و ضرر کرده‌اند. بنابراین به نظر من باید در اولین قدم این‌گونه مسائل اصلاح شود تا بتوانیم شرایط بهتری را شاهد باشیم.»
وی همچنین توجه به مسائل اساسی‌تر را ضروری دانسته و می‌گوید: «صدور نماد اعتماد الکترونیکی خوب است اما باید مسائل دیگر هم دیده شود؛ از جمله اینکه کسب و کارهای آنلاین که فعالیت صنفی دارند، حتماً باید در کنار نماد اعتماد، مجوز پروانه کسب هم داشته باشند. متأسفانه به دلیل توجه زیاد به «اینماد» شاهد این هستیم که تعداد زیادی از کسب و کارها پروانه کسب ندارند و فقط نماد دارند که این وضعیت برای مردم مشکلاتی را ایجاد کرده است.»
آقای الفت نسب فشارهای واردشده از سوی برخی شرکت‌های دولتی را یکی دیگر از مشکلات موجود دانسته و می‌افزاید: «نیت دوستان ساماندهی بوده است اما این اواخر به نوعی بازیچه شرکت‌های دولتی شده است؛ یعنی هر ارگانی که بخواهد فشاری به یک کسب و کار آنلاین وارد کند، از طریق ندادن «اینماد» فشار می‌آورد. اساساً درگیر کردن کسب و کارهای خرد با نماد اعتماد کار اشتباهی است چرا که تراکنش پایینی دارند و نهایتاً از یک کسب و کار آفلاین و خانگی به فضای آنلاین آمده‌اند. به نظر من گرفتن نماد برای اینها اول بیچارگی است.»
وی با انتقاد از درگیر کردن کسب و کارهای خرد و کم‌تجربه با سازمان‌های دولتی برای گرفتن نماد اظهار داشت: «تصور مرکز توسعه تجارت الکترونیک این است که گرفتن نماد کاری ندارد و بنابراین خیلی راحت می‌گوید نماد را بگیرید و رسمی شوید. بله کسب و کاری که رشد کرده و تراکنش و فعالیت بالایی دارد، برای گرفتن نماد اقدام کند و اگر بالاتر رفت، بیاید جواز کسب بگیرد ولی ما اساساً این دسته‌بندی را نداریم. به نظر من وارد کردن کسب و کارهای خرد در این زمینه‌ها باعث آسیب فراوان به این‌گونه فعالیت‌ها می‌شود.»
عضو هیئت مدیره اتحادیه و انجمن کسب وکارهای مجازی معتقد است که در سایر کشورها غالباً نظارت‌ها پسینی است نه پیشینی و درباره راهکار جایگزین نیز می‌گوید: «به نظر بنده بهتر است که «اینماد» اختیاری شود و کسب و کارهای خرد و خانگی تا سقف معینی نیاز به دریافت نماد اعتماد نداشته باشند؛ مثلاً تا سقف ماهانه بیست میلیون تومان نیاز به اخذ نماد نباشد و دریافتی بالاتر از آن برای مجوزگیری اقدام کنند. نماد هم یک لوگوی اختیاری شود که اگر فردی مایل بود، با پذیرفتن شرایط آن لوگو را دریافت کند وگرنه اجبار کار جالبی نیست.»
