به گزارش تابناک از دویچه وله ، محققان در اطراف ویرانه های شهر باستانی شوش در ایران، اشیایی با نوشته های ایلامی( مربع هایی با نقطه و خط تیره )کشف کردند. باستان شناسان فرانسوی در اوایل سال 1903 هنگامی که در حال حفاری ویرانه های باستانی در شهر شوش بودند با این شخصیت های هندسی برخورد کردند.محققان به سرعت متوجه شدند که این زبان یکی از چهار خط قدیمی شناخته شده برای بشر است، همراه با خط میخی بین النهرین، هیروگلیف مصری و خط سند. تمدن ایلامی از سیستم نوشتاری در دوران برنز در اواخر هزاره سوم و اوایل هزاره دوم پیش از میلاد استفاده می کرد.به شخصیت ها نام «ایلامی خطی» داده شد. اما، از زمان کشف، کارشناسان نمی‌دانستند که چگونه مربع‌ها را بخوانند یا منظورشان را بفهمند. فقط چند شخصیت را می توان به وضوح تفسیر کرد. فنجان های نقره ای سرنخ هایی از سیستم نوشتاری باستانی می دهد اکنون فرانسوا دست(Francois Desset)، باستان شناس فرانسوی و تیمش معتقدند که تا حدی خط باستانی را رمزگشایی کرده اند.آنها از هشت فنجان نقره ای به عنوان مبنایی برای رمزگشایی استفاده کردند که نمادهای بسیاری از سیستم نوشتاری خطی ایلامی در فلز حک شده بود. دست به دویچه وله گفت: «این فنجان‌ها مدت‌ها در اختیار یک مجموعه‌دار خصوصی بود و اخیراً در اختیار محققان قرار گرفت.
خط های باستانی چگونه رمزگشایی می شوند؟یکی از روش‌های رایج برای رمزگشایی نویسه‌های ناشناخته، مقایسه متون مشابه یا مشابه در سیستم‌های نوشتاری مختلف است. به این ترتیب کارشناسان می توانند شخصیت های فیلمنامه ناشناخته را از فیلمنامه شناخته شده استنتاج کنند. به عنوان مثال، بیایید تصور کنیم که متنی به زبان آلمانی داریم که مستقیماً در زیر ترجمه آن به زبان چینی است. در نسخه آلمانی، کلمات “شاه کارل” اغلب ظاهر می شود. اگر اکنون دنباله‌هایی از شخصیت‌ها را در نسخه چینی پیدا کنیم که در همان مکان‌ها تکرار می‌شوند، این کاراکترهای صحیح «شاه کارل» را در زبان چینی نشان می‌دهد. تیم تحقیقاتی اطراف Desset از این روش دقیق برای فنجان های نقره ای استفاده کردند.
این جام ها دارای کتیبه هایی از پادشاهان و فرمانروایان به یک زبان (ایلامی)، اما در دو سیستم نوشتاری متفاوت بود: خط میخی بین النهرینی که قبلاً شناخته شده بود و خط ایلامی ناشناخته خطی. گام به گام، تیم با استفاده از این روش توانست شخصیت ها را درک کند. دست می‌گوید: «فنجان‌ها کلیدی بودند که برای رمزگشایی نوشته‌ها به آن نیاز داشتیم. در نتیجه، اکنون می‌توانیم ۷۲ کاراکتر را بخوانیم.» این محقق گفت که تنها چهار شخصیت هنوز ناشناخته هستند.
کشف شگفت انگیز؟
Desset گفت شگفتی واقعی ماهیت سیستم نوشتاری است. محققان فرض کردند که نوشتار خطی ایلامی ترکیبی از نوشتار آواشناسی و لوگوگرافی است. کاراکترهای فونوگرافیک یا “آواگرام” حروف و هجاهای جداگانه هستند و یک صدای گفتاری را نشان می دهند. کاراکترهای لوگوگرافیک یا «علائم کلمه»، یک کلمه کامل را نشان می‌دهند، همانطور که علامت عددی «1» ما مخفف «یک» است. دست گفت: «در پایان تحلیل‌هایم متوجه شدم که نوشتن خطی ایلامی یک خط کاملاً آوانگاری است. این آن را قدیمی‌ترین نوع خود در جهان می‌کند – و دیدگاه ما را نسبت به کل تکامل نوشتار تغییر می‌دهد.»
عیلامی