به گزارش بورس تابناک، در اغلب کشورهای جنگ زده در دنیا، با توجه به عقب افتادگی‌های اقتصادی، بازار متشکل کالا چندان توسعه یافته و منسجمی وجود ندارد. در افغانستان هم با وجود اینکه سال‌ها از پایان رسمی جنگ گذشته، هنوز بازار کالا به شکل مرسومی که در غرب مشاهده می‌شود، فعال نیست. البته شرکت‌هایی هستند که فرصت تجارت کالایی در تمامی کشورهای دنیا را فراهم می‌کنند و کشورهای آسیایی را نیز تحت پوشش قرار می‌دهند و ضمن کسب سود، بستر شکل‌گیری بورس‌های کالایی را فراهم می کنند.
نگاهی بر اقتصاد افغانستان
اقتصاد افغانستان طی چند سال گذشته فروپاشیده است. ترکیب خشکسالیِ طولانی مدت، افزایش قیمت مواد غذایی و از دست رفتن مشاغل، حدود ۲۵ میلیون افغانستانی را به سمت فقر سوق داده است، به گونه‌ای که بیش از نیمی از مردم اکنون برای گذران زندگی به کمک‌های بشردوستانه وابسته هستند و کمک‌های خارجی برای برنامه‌های توسعه متوقف شده است.
اکنون سه چهارم درآمد مردم صرف مواد غذایی می‌شود. شش میلیون نفر در آستانه قحطی قرار دارند و یک میلیون کودک با سوءتغذیه شدید مواجه هستند.
در حالی که زمستان گذشته از یک بحران گسترده گرسنگی جلوگیری شد، قیمت مواد غذایی همچنان رو به افزایش است که علت آن تا حدودی به جنگ در اوکراین مربوط می‌شود؛ در عین حال درآمد خانواده‌ها همچنان روند نزولی دارد.
نگاهی بر واردات افغانستان
کشور افغانستان، ۱۲۲ مین واردکننده بزرگ در جهان است. بیشترین کالای وارداتی افغانستان به ترتیب شامل واردات محصولات گیاهی، حمل‌ونقل، مواد غذایی، ماشین آلات، منسوجات، مواد معدنی، مواد شیمیایی، فلزات، چربی‌ها و روغن‌های نباتی، محصولات حیوانی، پلاستیک و لاستیک، محصولات چوبی، کفش و کلاه، سازه‌ها، واردات متفرقه، کالاهای کاغذی، واردات سنگ و شیشه، فلزات گران‌بها، اسلحه و پوست حیوانات می‌شود.
کالاهای وارداتی افغانستان به صورت درصدی در نمودار زیر قابل مشاهده است.
کشورهای صادرکننده به افغانستان
کشورهای برتر صادرکننده به افغانستان عبارتند از: پاکستان، ایالات متحده، هند، قزاقستان و چین. بیشترین مبدا واردات به ترتیب در قاره‌های آسیا، آمریکای شمالی، اروپا، آفریقا، آمریکای جنوبی و اقیانوسیه است.
واردات کالاها از کشورهای صادرکننده به افغانستان به صورت درصدی در نمودار زیر قابل مشاهده است.
نگاهی به فعالیت بورس کالای افغانستان
بورس کالای افغانستان تحت نظارت و کنترل گروه «پراید» راه‌اندازی شده است. «پراید» شرکت خصوصی چندملیتی است که دفتر اصلی آن در دوبی واقع شده و از سال ۱۹۸۶ میلادی تاکنون فعال است. این شرکت غیربانکی، بالغ بر ۱۰ هزار کارمند در سه هزار شعبه در شهرهای مختلف دنیا دارد و در بخش تجارت و مبادله کالا فعالیت می‌کند. طبق گزارش رسمی موجود در وب سایت بورس کالای افغانستان دامنه کالایی که توسط این شرکت مبادله می‌شود بسیار وسیع است و کالاهای حوزه‌های بهداشت، صنعتی، انرژی و انواع محصولات کشاورزی را شامل می‌شود. شعبه‌های مختلف این شرکت در ۴۳ کشور دنیا فعالیت می‌کند و ارزش سرمایه آن بالغ بر ۲ میلیارد دلار است.
بورس کالای افغانستان (agcxl) که تحت نظر شرکت «پراید» فعالیت می کند بازاری است که قراردادهای آتی و قراردادهای فروش فوری در آن منعقد می‌شود. این بازار، مکان فیزیکی برای مبادله و حضور فعالان بازار بورس ندارد بلکه تمام معاملات کاملاً «آنلاین» است و می‌توان از این بازار به نام بازار کالای الکترونیکی نام برد. با کمک سامانه‌ای که برای مبادله در این بازار ایجاد شده، تمامی فعالان بازار می توانند از طریق اینترنت به «پلت فرم» مبادله دسترسی داشته باشند و از طریق همین «پلت‌فرم»، سفارش‌های لازم برای خریدوفروش کالاها را وارد سیستم بازار کنند. از طریق همین سیستم پیگیری های لازم در مورد تحویل کالا و حصول اطمینان از رضایت خریدار از فرایند مبادله و کیفیت محصول انجام می‌شود.
بورس کالای افغانستان از سال ۲۰۱۲ میلادی به‌طور رسمی راه‌اندازی شد ولی از اواخر سال ۲۰۱۳ توانست در عرصه تجارت کالایی در این کشور به‌عنوان بازاری پویا معرفی شود و بعد از امضای قراردادی در سال ۲۰۱۵ با یک شرکت عرب و جذب سرمایه ۲۰ میلیون دلاری، بازار تجارت کالای آنلاین افغانستان در کابل آغاز به کار کرد و تجارتش را توسعه داد.
در این بازار، افزون بر فرآورده‌های انرژی و انواع فلزات، فرآورده‌های کشاورزی و مواد غذایی هم مبادله می‌شود. هدف اصلی راه‌اندازی این بازار تلاش برای تأمین مواد غذایی مورد نیاز مردم و ایجاد سازوکاری مشابه کشورهای دیگر برای تجارت فراورده‌های مورد نیاز مردم بود. اصلی‌ترین محصولات کشاورزی مبادله شده در این بازار کاکائو، قهوه، ذرت، پنبه، روغن سویا، دانه سویا، شکر و گندم است. | سنا
