به گزارش تابناک اقتصادی؛ مدیریت مصرف گاز در کشورمان به امری ضروری بدل گشته است و کسی در مورد ضرورت این امر شکی ندارد. برای حل مشکل بدمصرفی در کشور، راهکارهای متفاوتی ارائه شده، به گونه ای که اعمال روش تعرفه گذاری پلکانی، یکی از این راهکارهاست.
بسیاری از کارشناسان اقتصادی در حوزه انرژی باور دارند، روش تعرفه گذاری پلکانی میتواند به افزایش عدالت در بهره مندی از یارانهی انرژی منجر شود و پرمصرفها که اغلب از طبقات بالای جامعه هستند، بهای اضافه مصرف خود را آزاد بپردازند. از سوی دیگر در این شرایط برای حفظ تراز گازی کشور، چارهای جز تغییر الگوی مصرف مشترکان پرمصرف نیست.
این در حالی است که سرانه مصرف مشترکان پرمصرف در مقایسه با مشترکان عادی بسیار بالاست و همین درصد اندک (مشترکین در گروه پرمصرفها) به میزان بسیار بالایی از منابع گازی کشور را هدر می دهند و در نهایت از یارانه پنهان انرژی نیز بهره مند می شوند. در این راستا، سال گذشته نظام تعرفه گذاری قیمت گاز در بخش خانگی در مرحله نخست اصلاح قیمت ها، تغییرات مناسبی در جهت کنترل مصرف مشترکان پرمصرف داشت؛ اما هنوز با قیمت تجاری گاز و قیمت غیریارانه ای آن فاصله زیادی داشت و همین سبب شد تا برخی مشترکان پرمصرف با وجود در اقلیت بودن، همچنان به اندازه مشترکانی که درون الگوی بهینه، مصرف دارند، بهای گاز خود را پرداخت کنند.
سرانجام روز گذشته هیات دولت مصوبه جدید اصلاح تعرفه گاز خانگی را ابلاغ کرد. طبق این مصوبه، تعرفه گاز حدود ۷۰ درصد مشترکان در پلههای اول و مصرف درون الگوی بهینه، هیچ تغییری نکرده است؛ اما مشترکان پرمصرف و بدمصرف افزایش قیمت داشته اند و مشترکان پله آخر و بسیار پرمصرف که ۴ درصد مشترکان را تشکیل میدهند، نقرهداغ شدهاند.
بر پایه این مصوبه، پلههای اول تا سوم بدون تغییر قیمت ماندند، ولی پله چهارم تا ششم ۳۰ درصد افزایش و پله هفتم تا دهم ۵۰ درصد افزایش نسبت به تعرفه قبلی را داشتند و همچنین تعرفه پلههای یازدهم و دوازدهم نیز عدد ثابت ۵۰۰۰ و ۶۰۰۰ تومان به ازای هر متر مکعب تعیین شدند.
در تعرفه جدید دو پله آخر مصرفی یعنی مشترکان بسیار پرمصرف (بدمصرف ها) تعرفه گاز به میزان تعرفه گاز تجاری شده است که گویای سه برابر شدن هزینه گاز مصرفی برای مشترکان بسیار پرمصرف به نسبت سال قبل است. به اعتقاد کارشناسان حوزه انرژی، دلیلی ندارد مرفهنشینانی که نقش موثری در کمبود گاز در کشور دارند، ماهانه میلیون ها تومان یارانه پنهان گاز دریافت کنند و بسیاری از طبقات کم درآمد و محروم جامعه، در فصول سرد سال از نعمت گاز کمتر بهره مند شوند.
مدیرعامل شرکت ملی گاز ایران گفت: مشترکین گاز خانگی در صورت کاهش مصرف، پاداش صرفه جویی دریافت خواهند کرد. مجید چگنی با اعلام این خبر افزود: مشترکین خانگی که مصرف گاز آنها در ماههای سرد سال نسبت به دوره مشابه سال قبل کمتر شود، به ازای هر یک واحد درصد کاهش، مشمول تخفیف یا همان پاداش صرفهجویی معادل ۳ واحد درصد در گازبهای صورتحساب همان دوره خواهند شد که این تخفیف تا سقف ۴۵ درصد گازبها در صورتحساب آنها اعمال خواهد شد.
وی تأکید کرد: مشترکینی که در ماههای بسیار سرد سال، مصارف آنها حداکثر ۷۰ درصد الگوی متعارف مصرف (سقف پله ۳ جدول پلکانی) باشد، گازبهای آنها صد در صد رایگان خواهد بود.
چگنی تصریح کرد: تعرفه مشترکین با مصرف متعارف که در سه پله اول قرار دارند، نسبت به سال گذشته افزایشی نداشته و صورتحساب آنها مشابه سنوات گذشته است؛ تنها تعرفه مشترکین پرمصرف بخش خانگی، یعنی از پلکان چهار به بعد افزایش یافته است. این تغییر تعرفه از ۱۶ آذرماه در صورتحسابهای مشترکین محترم اعمال میشود.
معاون وزیر نفت در امور گاز ادامه داد: گازبهای مشترکانی که تحت پوشش کمیته امداد امام خمینی (ره) و سازمان بهزیستی قرار دارند و مصرف آنها در حد متعارف است (سقف مصرف مجاز پله ۳ در هر اقلیم)، رایگان خواهد بود، ولی در عین حال، مشترکین عادی و حتی مشترکین کمیته امداد و سازمان بهزیستی اگر از این سقف مصرف، عبور کنند، حجم مازاد مصرف آنها، مشمول پرداخت تعرفههای پلکانی خواهد شد.
مدیرعامل شرکت ملی گاز ایران با اشاره به اینکه اکنون ۶۵ درصد حجم گاز مصرفی بخش خانگی در دوره سرد سال توسط مشترکین پرمصرف (پلکان ۴ تا ۱۲) استفاده میشود و در عین حال، بیشترین میزان یارانه پنهان انرژی را مشترکین پرمصرف دریافت میکنند، خاطرنشان کرد: بیش از ۶۴ درصد از مشترکین که در پلکان اول تا سوم قرار دارند، تنها ۳۵ درصد حجم گاز مصرفی بخش خانگی در دوره سرد سال را مصرف میکنند که تعرفه آنها افزایشی نداشته است.
وی در ادامه، افزود: در راستای ایجاد عدالت اجتماعی و توزیع عادلانه یارانه انرژی، با مصوبه هیأت وزیران، برای مشترکان پرمصرف و بسیار پرمصرف گاز نیز، جریمههایی در نظر گرفته شده که از ۱۶ آذرماه، قابلیت اجرا دارد.
به گفته چگنی، بر اساس این آییننامه، اماکن مذهبی، هتلها، مساجد و ... اگر بیشتر از ۱۰ درصد نسبت به بازه مشابه در سال قبل، صرفهجویی در مصرف داشته باشند، به ازای هر یک درصد صرفهجویی، ۱۰ درصد بخشودگی در گازها و تا سقف ۴۰ درصد خواهند داشت.
معاون وزیر نفت در امور گاز در پایان، درخصوص واحدهای صنعتی نیز توضیح داد: مشترکین صنعتی هم، چنانچه بتوانند اورهال (تعمیرات اساسی) خود را به دوره سرد سال موکول کرده و حداقل پنج روز پیاپی، ۳۰ درصد کاهش مصرف داشته باشند، گازبهای آنها متناسب با حجم گاز صرفه جویی شده، ۵ درصد بخشودگی خواهد داشت.