سدسازی ترکیه رودخانه ارس را خشک می‌کند

به گزارش «تابناک» به نقل از ایرنا، آقاخان بهزاد در جلسه کمیسیون کشاورزی اتاق بازرگانی تبریز در خصوص حق آبه ارس گفت: در سال ۱۳۷۹، آورد آب رودخانه ارس، هشت میلیارد متر مکعب بود که در سال ۱۳۹۱ این رقم به پنج میلیارد متر مکعب کاهش یافت و امروز آورد رودخانه ارس به میزان ۲.۷ میلیارد متر مکعب است.

وی ادامه داد: حاشیه رودخانه از دم قشلاقی ماکو تا تازه کند پارس آباد در وضعیت بحرانی قرار دارد که یک عامل کاهش آب آن، بین المللی و از طرف ترکیه با احداث سدهایی در استان قارص( کاراکورت) بوده که در سال ۲۰۲۰ با حجم ۱.۷ میلیارد مترمکعب آبگیری شده است.

بهزاد افزود: در صورتی که دو سد دیگر این منطقه با نام های توزلوجا و سویله مز آبگیری شود، هیچ آوردی از شاخه بین گول داغ ترکیه به ایران نخواهد آمد و آورد آب تنها از آرپاچایی ارمنستان خواهد بود .

وی اظهار کرد: دلیل اینکه نمی توانیم از ترکیه شکایت بکنیم این است که در سال ۱۹۹۷ در سازمان ملل متحد، کنوانسیون بین المللی حقوق بهره برداری از آبراه های غیر مقاصد کشتیرانی با ۱۰۳ رای تصویب شده و ترکیه این کنوانسیون را امضاء نکرده است.

وی گفت: علت اینکه ایران نمی تواند از ترکیه شکایت کند، این است که ایران عضو این کنوانسیون بین المللی نیست و از اتاق بازرگانی درخواست داریم که از مراجع ملی پیگیری ها و درخواست های لازم را جهت عضویت کشور در این کنوانسیون به عمل آورد تا امکان شکایت از ترکیه میسر و ممکن شود و مشکل ایران با ترکیه در مورد حق آبه ارس، از طریق مذاکره قابل حل نیست.

بهزاد افزود: علت اینکه چرا ایران در این کنوانسیون عضو نمی شود به این مربوط می شود که یکی از بندهای مهم کنوانسیون مذکور این است که کشورهای بالادست نباید با احداث سد و تاسیسات برداشت ایجاد بکنند تا پایین دست خسارت جدی نبیند و در زمان تصویب کنوانسیون، ایران به عنوان بالادست رودهای دجله و فرات (برخی رودهای تغذیه کننده این دو رود در ایران قرار دارد) عضو این کنوانسیون نشد.

وی ادامه داد: در سال ۱۳۴۸ و ۱۳۵۱ پروتکلی بین شوروی و ایران در مورد تعیین میزان حق آبه ارس امضاء شده و بر اساس حق آبه کشور، برای پارس آباد، ۱.۱۳۰ میلیارد مترمکعب آب شرب و کشاورزی، برای استان آذربایجان شرقی۱۶۵ میلیون متر مکعب و برای استان آذربایجان غربی۱۷۶ میلیون متر مکعب حق آبه از ارس تعیین شد و اکنون با تقلیل آورد رود ارس مواجه هستیم.

متخصص اگروتکنولوژی و از مدیران سابق مجتمع های کشت و صنعت کشور گفت: از ۲.۷ میلیون متر مکعب آب کنونی این رودخانه ۱.۱ میلیون متر مکعب حق محیط زیست است و تنها ۱.۶ میلیارد متر مکعب برای مصرف باقی می ماند که نصف آن برای ایران و نصف دیگر متعلق به جمهوری آذربایجان است.

وی اظهار کرد: در حقیقت از آب ارس، برای سه استان، ۸۰۰ میلیون متر مکعب آب داریم که باید در این موضوع مذاکره و بحث بکنیم و از اتاق بازرگانی تبریز درخواست داریم با توجه به جایگاه تشکلی خود، پیگیری و اقدامات لازم را برای عدم توسعه اراضی آبی کشاورزی و عدم تغییر اراضی دیمی به آبی را انجام دهد.

بهزاد با توجه به مشکل آلودگی آب ارس و بالا رفتن PH و غلظت املاح و افزایش تعداد دفعات آبیاری بالا و خسارت و افت محصولات کشاورزی حوزه ارس از کمیسیون کشاورزی اتاق تبریز درخواست کرد این موضوع را در دستور کار خود قرار دهد .

وی همچنین از مدیر عامل شرکت آب منطقه ای درخواست کرد که منشاء آلودگی آب ارس را برای بهره برداران مشخص کند تا نسبت به جلوگیری از آلودگی از منشاء آلودگی اقدام شود.

رود ارس از منطقه آرپا چای در آناتولی ترکیه سرچشمه می‌گیرد.

این رودخانه از مرز ترکیه، نخجوان جلفا و ارمنستان گذشته و پس از گذر از مرز ایران و وارد جمهوری آذربایجان شده و به رودخانه کورا می‌ریزد.

این روخانه پس از پیوستن به آرپاچای؛ مرز مشترک ایران و جمهوری ‌ارمنستان و جمهوری ‌آذربایجان را تا محلی به نام بهرام ‌تپه تشکیل می‌دهد و بعد از طی حدود ۱۰۰۷۲ کیلومتر مسافت به دریای خزر می‌ریزد.

حوضه آبریز ارس در کشورهای ایران، ترکیه، ارمنستان و جمهوری آذربایجان قرار دارد. وسعت آن تقربیاً ۱۰۳۲۰ کیلومتر مربع بوده و حدود ۳۹ درصد (۳۹۰۰۰) کیلومتر مربع آن را اراضی ایران تشکیل می‌دهد.