تابناک _ نخستین میهمان خارجی سید ابراهیم رئیسی در سال ۱۴۰۱، «بشار اسد» رئیس جمهوری سوریه بود که در ۱۸ اردیبهشت به تهران سفر کرد. رئیسی در دیدار خود با اسد، از اراده جدی جمهوری اسلامی ایران برای ارتقای همکاریهای اقتصادی و تجاری با سوریه سخن گفت و اسد هم با قدردانی از از حمایتهای جمهوری اسلامی ایران از سوریه، برای تقویت و گسترش همکاریهای اقتصادی اعلام آمادگی کرد.
رئیس دولت سیزدهم در این دیدار با تاکید بر اینکه مقاومت ملت سوریه در مقابله با تروریسم و تکفیر ستودنی است، گفت: آنچه آینده منطقه و فلسطین را رقم میزند، میزهای مذاکره و قراردادهایی مثل «اسلو» و «کمپ دیوید» و «معامله قرن» نیست، بلکه مقاومت ملتها، تعیینکننده نظم جدید منطقهای است.
اسد هم در این دیدار با تشکر از حمایتهای جمهوری اسلامی ایران از ملت سوریه در جنگ علیه تروریسم، تصریح کرد: ملت و دولت سوریه قدردان ملت ایران است و خود را متعهد و مدیون ایران میداند.
در ۲۲ اردیبهشت «شیخ تمیم بن حمد آلثانی» امیر قطر راهی تهران شد و میهمان رئیسی بود. یکی از اهداف اصلی سفر امیر قطر به تهران، پر کردن حفرههای برجامی خوانده شد و پس از شیخ تمیم بن حمد آلثانی به ایران بود که مذاکرات احیای برجام، غیرمستقیم بین ایران و آمریکا ۷ تیر در قطر صورت گرفت.
در دیدار سران دو کشور ایران و قطر، رئیس قوه مجریه با اشاره به اینکه در گفتوگوهای خود با امیر قطر دو طرف بر تسریع در به نتیجه رسیدن توافقات انجام شده در سفر اسفند ماه گذشته خود به این کشور تاکید کرده اند، افزود: لازمه به نتیجه رسیدن سریع تر توافقات دو کشور در دوحه، تلاش بیشتر مسئولان مربوطه در ایران و قطر و نیز برگزاری منظم کمیسیون مشترک همکاری های دو کشور است.
امیر قطر هم با بیان اینکه «امروز اینجا هستم تا تاکید کنم هر چه بیشتر به دنبال تقویت این روابط و پیشبرد آن هستیم» افزود: «امروز علاوه بر گفتوگو در خصوص مسائل دوجانبه، بر این نکته تاکید کردیم که حل اختلافات در منطقه، راهی جز گفتوگو ندارد و در این خصوص با آقای رئیس جمهور اتفاق نظر داشتیم.»
در خرداد ۱۴۰۱ امامعلی رحمان رئیسجمهور تاجیکستان، سردار بردی محمداف رئیسجمهور ترکمنستان و قاسم ژومارت توکایف رئیسجمهور قزاقستان عازم تهران شدند؛ سفرهایی که همکاریهای اقتصادی میان ایران و این سه کشور آسیای میانه در آنها نقش پررنگتری داشت.
در سفر نهم خرداد «امامعلی رحمان» رئیس جمهوری تاجیکستان به تهران، ۱۷ سند همکاری در حوزههای اقتصادی، تجاری، حمل و نقل، سرمایهگذاری، تکنولوژیهای نو، محیط زیست، ورزشی، انرژی، قضایی، سیاسی، آموزشی و تحقیقاتی و گردشگری بین ایران و تاجیکستان به امضا رسید.
همچنین در سفر ۲۵ خرداد «سردار بردی محمداف» رئیس جمهوری ترکمنستان به ایران، «تفاهم تجاری-اقتصادی، علمی-فنی و فرهنگی بین استان خراسان شمالی و استان آخال ترکمنستان»، «یادداشت تفاهم همکاری تجاری-اقتصادی، علمی-فنی و فرهنگی بین استان گلستان و استان بالکان ترکمنستان»، «یادداشت تفاهم همکاری تجاری-اقتصادی، علمی-فنی و فرهنگی بین استان خراسان رضوی و استان مرو ترکمنستان»، «یادداشت تفاهم همکاری بین صدا و سیمای جمهوری اسلامی ایران و کمیته دولتی رادیو و تلویزیون ترکمنستان»، «برنامه مبادلات علمی فرهنگی، هنری و آموزشی بین دولت جمهوری اسلامی ایران و دولت ترکمنستان»، «یادداشت تفاهم تشکیل کارگروه مشترک سرمایهگذاری»، «تفاهمنامه جامع توسعه همکاریهای حمل و نقلی و ترانزیتی» و «یادداشت تفاهم همکاری در زمینه حفاظت محیط زیست» از اسنادی بود که به امضای وزرا، استانداران و مسئولین مربوطه در حضور سران ایران و ترکمنستان رسید.
در سفر ۲۹ خرداد «قاسم ژومارت توکایف» رئیس جمهوری قزاقستان به تهران هم ۹ یادداشت تفاهم و سند همکاری میان ایران و قزاقستان به امضاء رسید. «یادداشت تفاهم میان مرکز مطالعات سیاسی وزارت امور خارجه و موسسه تحقیقات سیاست خارجی وزارت امور خارجه قزاقستان»، «برنامه مبادلات فرهنگی بین وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی ایران و وزارت فرهنگ و ورزش قزاقستان»، «یادداشت تفاهم همکاری در زمینه مطالعات تحلیلی و تبادل تجربه میان وزارت صنعت، معدن و تجارت و وزارت تجارت و همگرایی قزاقستان»، «یادداشت تفاهم همکاری در خصوص افزایش تجارت دوجانبه، میان وزارت صنعت، معدن و تجارت و وزارت تجارت و همگرایی قزاقستان»، «یادداشت تفاهم همکاری بین وزارت جهاد کشاورزی ایران و وزارت کشاورزی قزاقستان در زمینه کشاورزی»، «یادداشت تفاهم همکاری بین وزارت جهاد کشاورزی ایران و وزارت کشاورزی و وزرات صنعت و توسعه زیرساخت قزاقستان در زمینه تجارت و ترانزیت محصولات کشاورزی»، «یادداشت تفاهم همکاری بین سازمان صدا و سیمای ایران و آژانس دولتی خبر قزاقستان»، «یادداشت تفاهم همکاری شرکت ملی نفت ایران با شرکت گاز مونای گاز قزاقستان» و «یادداشت تفاهم همکاری میان راهآهن ایران و شرکت سهامی راهآهن ملی قزاقستان» اسنادی بود که در حضور سران ایران و قزاقستان به امضای وزرا، استانداران و مسئولین مربوطه دو کشور رسید.
در این سفر مراسم افتتاح ترانزیت تمام ریلی اولین قطار کانتینری قزاقستان از مسیر ایران با دستور روسای جمهور ایران و قزاقستان برگزار شد. در این مراسم همچنین تفاهم همکاری ریلی بین راهآهن جمهوری اسلامی ایران و راهآهن جمهوری قزاقستان به امضای مدیران عامل راهآهن دو کشور رسید که بر اساس هدفگذاری اولیه صورت گرفته در آن سالانه ۵ میلیون تن کالا از مسیر ایران ترانزیت خواهد شد.
در این میان نیکولاس مادورو رئیس جمهوری بولیواری ونزوئلا هم در ۲۱ خرداد به تهران سفر کرد و میهمان رئیس جمهوری اسلامی ایران بود. سفری که با توجه به تحریمهای آمریکا علیه ایران و ونزوئلا و مواضع دو کشور، در راستای همکاری بیشتر صورت گرفت. در این سفر علاوه بر نشست مشترک هیاتهای عالیرتبه ایران و ونزوئلا، سند جامع همکاری راهبردی ۲۰ ساله ایران و ونزوئلا به امضا رسید و دومین نفتکش سفارشی ونزوئلا از ایران تحویل این کشور داده شد.
از طرفی نخستوزیر عراق در ۵ تیر ۱۴۰۱ به ایران سفر و با رئیس جمهوری اسلامی ایران دیدار کرد. رئیسی پس از این دیدار و در نشست مطبوعاتی مشترک با الکاظمی، با اشاره به تاکید سران ایران و عراق برای تقویت ارتباط کشورهای منطقه با یکدیگر تصریح کرد: بر این باوریم که گفتوگوهای مسئولین کشورها، میتواند مسائل منطقه را حل کند و تأکید کردیم که حضور یا دخالت بیگانگان در منطقه نه تنها مشکلگشا نیست، بلکه مشکلساز نیز هست و لذا بر لزوم مذاکره مسئولین کشورهای منطقه برای حل مشکلات و مسائل با یکدیگر تأکید کردیم.
الکاظمی هم در این نشست، با اشاره اینکه در گفتوگوهای مقامات ایران و عراق چالشهایی که منطقه با آن روبرو است مورد بحث و گفتوگو قرار گرفته، عنوان کرد: توافق کردیم تا مشترکاً برای برقراری ثبات و آرامش در منطقه تلاش کنیم.
دیگر مسافران تهران در سال ۱۴۰۱، «ولادیمیر پوتین» رئیس فدراسیون روسیه و «رجب طیب اردوغان» رئیس جمهوری ترکیه بودند که برای شرکت در هفتمین نشست سران روند تضمین آستانه با موضوع همکاری در سوریه ۲۸ تیر به تهران سفر کردند. البته حضور در هفتمین نشست شورای عالی همکاری ایران و ترکیه از اهداف دیگر سفر اردوغان به تهران بود.
نشست سران روند تضمین آستانه میان ایران، روسیه و ترکیه به همکاریهای نظامی و امنیتی سه کشور در سوریه میپردازد. در پایان این نشست روسای جمهور ایران، روسیه و ترکیه در بیانیه مشترک خود، بر «تعهد تزلزلناپذیر خود به حاکمیت و تمامیت ارضی سوریه، مردود شمردن تلاشها برای ایجاد واقعیات جدید میدانی به بهانه مبارزه با تروریسم از جمله ابتکارات غیرمشروع خودمختاری، مقابله با دستور کارهای جداییطلبانه با هدف تضعیف حاکمیت و تمامیت ارضی سوریه و محکومیت تداوم حملات نظامی رژیم صهیونیستی به سوریه» تاکید کردند.
به دنبال سفر اردوغان به تهران و در هفتمین شورای عالی همکاری ایران و ترکیه به ریاست رئیسی و اردوغان توافق برای توسعه مناسبات و ارتقای روابط در حوزههای اقتصادی، زیرساختی، امنیتی، سیاسی، فرهنگی و ورزشی مطرح شد و هشت سند و یادداشت تفاهم همکاری در موضوعات متنوع سیاسی، اقتصادی، ورزشی و فرهنگی به امضا رسید.
طرح جامع همکاری بلندمدت میان ایران و ترکیه، موافقتنامه در زمینههای توسعه تامین اجتماعی و ورزش، حمایت از بنگاههای کوچک اقتصادی، همکاریهای رادیو و تلویزیونی و همکاری میان سازمان سرمایهگذاری و کمکهای اقتصادی و فنی ایران و دفتر سرمایهگذاری ریاست جمهوری ترکیه از اسناد و یادداشت تفاهم نامههایی بود که به امضای مسئولین دو کشور رسید.
از طرفی در دیدار دوجانبه رئیسی و پوتین، آخرین وضعیت روابط دوجانبه میان جمهوری اسلامی ایران و فدراسیون روسیه مورد بحث و بررسی قرار گرفت و بر توسعه مناسبات دو کشور در عرصههای مختلف تاکید شد. در این دیدار سران ایران و روسیه بر استمرار روند توسعه مناسبات راهبردی تهران و مسکو تاکید کردند. همچنین مباحث اقتصادی از جمله قرارداد نفتی و گاز ایران و روسیه از دیگر اقدامات در این سفر بود.
در دهم آبان «نیکول پاشینیان» نخستوزیر ارمنستان به تهران سفر کرد. در این سفر، سران دو کشور ایران و ارمنستان علاوه بر دیدار و گفتوگو با یکدیگر، نشست هیاتهای عالیرتبه دو کشور را برگزار کردند.
رئیس دولت سیزهم در این دیدار برگزاری منظم جلسات کمیسیون مشترک همکاریهای اقتصادی دو کشور را در فعالتر شدن عرصه تعاملات اقتصادی و تجاری دو کشور موثر توصیف و بر تلاش برای تحقق هدفگذاری انجام شده برای رساندن سقف تبادلات دو کشور به ۳ میلیارد دلار تاکید کرد.
نخستوزیر ارمنستان هم زمینههای همکاری فیمابین از جمله برای فعالان بخش خصوصی دو کشور را فراوان دانست و اظهار کرد: با اتکا به همین زمینهها و ظرفیتها سران دو کشور رساندن سقف مبادلات به سطح ۳ میلیارد دلار را هدفگذاری کردند که کاملا قابل دستیابی است.
«محمد شیاع السودانی» نخستوزیر جدید عراق دیگر میهمان رئیس دولت سیزدهم در سال ۱۴۰۱ بود که ۸ آذر به تهران سفر کرد. روسای دو کشور ایران و عراق پس از دیدار دوجانبه، در نشستی مطبوعاتی نتایج رایزنیهای صورت گرفته را تشریح کردند.
رئیسی در این نشست با تاکید بر عزم ایران برای گسترش همکاریها و ارتقای سطح روابط با عراق در عرصههای اقتصادی، تجاری، سیاسی، فرهنگی و امنیتی گفت: ایران به دنبال توسعه تبادلات با عراق در عرصههای مختلف تجاری و نیز انرژی است و برگزاری جلسات منظم کمیسیون همکاریهای مشترک دو کشور میتواند نقش موثری در تحقق این هدف داشته باشد.
نخستوزیر عراق هم خاطرنشان کرد: تقویت کمیسیون مشترک همکاریهای دو کشور در راستای گسترش همکاریها و مناسبات بغداد و تهران بسیار موثر بوده و برگزاری مستمر و منظم جلسات آن ضروری است.
آخرین میهمان رئیس جمهوری اسلامی ایران در سال ۱۴۰۱ «الکساندر لوکاشنکو» رئیس جمهوری بلاروس بود که ۲۲ اسفند به تهران سفر کرد. در این سفر و پس از دیدار روسای دو کشور، در نشست هیاتهای عالیرتبه ایران و بلاروس، نقشه راه همکاریهای همهجانبه و هفت سند همکاری در حوزههای مختلف تجاری، حمل و نقل، کشاورزی و فرهنگی میان جمهوری اسلامی ایران و جمهوری بلاروس به امضا رسید.
همچنین در نشست خبری مشترک رئیسی و لوکاشنکو، رئیس دولت سیزدهم با ابراز رضایت از روند رو به رشد روابط دو کشور گفت: امضای یادداشت تفاهمها در حوزههای مختلف، نشانگر عزم و اراده دو کشور برای توسعه همهجانبه روابط است.
لوکاشنکو هم مواضع مشترک دو کشور در زمینه مقابله با یکجانبهگرایی را مورد اشاره قرار داد و خواستار تبادل بیشتر ظرفیتهای دو کشور در حوزههای مختلف صنعتی، کشاورزی، حمل و نقل و فناوری شد.
همچنین روسای جمهور ایران و بلاروس در حاشیه دیدارها و رایزنیهای خود از نمایشگاه توانمندیها و دستاوردهای دانشبنیان شرکتهای ایرانی در حوزههای سلامت، صنایع الکترونیکی و مخابراتی، نفت، گاز و پتروشیمی و ساخت نیروگاه بازدید کردند.