تابناک_ آخرین جمعه ماه مبارک رمضان یادگار امام راحل است که به نام روز جهانی قدس نامگذاری شد. آن زمان صهیونیستها و رژیم اشغالگر قدس فکر نمیکردند به روزی برسند که تمام موجودیت آنها در داخل به خطر بیفتد و همین روز بهانهای باشد برای تضعیف بیشتر رژیم صهیونیستی.
مجموعه «حضور» در برنامه جدید خود میزبان دکتر «منوچهر متکی» یکی از دیپلماتهای قدیمی جمهوری اسلامی ایران بود؛ کسی که در کارنامه فعالیتهایش از وزارت امور خارجه گرفته تا نمایندگی مجلس شورای اسلامی و سفیر جمهوری اسلامی ایران در چندین کشور به چشم میخورد.
متکی که اکنون ریاست خانه احزاب را بر عهده دارد، در خصوص دیدگاه امام خمینی (ره) در مساله فلسطین و ضرورت آزادی قدس شریف و علل نامگذاری یک روز به نام روز قدس و همچنین انتخابات پیش روی به سوالات «محمدحسین رنجبران» پاسخ گفت.
تعیین روز قدس، درستترین نقطه حمله امام به رژیم صهیونیستی بود
متکی در خصوص ابتکار حضرت امام خمینی برای تعیین روزی به عنوان روز قدس اظهار داشت: حضرت امام میدانستند که این انقلاب بعد از پیروزی، تازه دشمنانش بیدار میشوند و تازه میفهمند که زلزله عظیمی اتفاق افتاده؛ لذا لازم بود که یک حرکت پیشگیرانه بکنند.
وی افزود: در این حرکت پیشگیرانه امام جستجو کردند در مسائل جهان اسلام، مهمترین موضوعی را که میشود به آن تمرکز پیدا کرد و هدف چند وجهی برایش تعریف کرد، قدس است. قدس آن هدف بود و روز قدس و هدف قرار دادن رژیم صهیونیستی که از یک سو کلمه رمز وحدت مسلمین میتوانست شود که تا حدودی هم شد؛ و از سوی دیگر به جایی اصابت میکرد این تیر رها شده که همه قداست غرب بود.
متکی خاطرنشان کرد: امام تقریباً میشود گفت که بجاترین و درستترین و حساسترین و اثرگذارترین نقطه حمله را بعد از انقلاب پیدا کردند. برای اینکه مصونسازی از انقلاب را در داخل بسازند و یک هجمه نرمافزارانه که خود ایشان کنترل میکردند را در بعد سیاست خارجه ایجاد کردند.
وزیر اسبق امور خارجه گفت: امام همانطور که از سویی فرمودند راه قدس از کربلا میگذرد؛ یعنی در عین حال که تمام تمرکز خود را گذاشته بودند روی رژیم صهیونیستی و نامشروع بودن، غاصب بودن، متجاوز و قاتل و جنایتکار بودن آن؛ اما از طرفی هم معتقد بودند خود انقلاب بایستی در یک جوشش عمومی با این پدیده برخورد کرد.
وی ادامه داد: با خود رژیم شاه هم امام اینگونه برخورد کرد و جهت بزرگتر نگاه امام این بود که ما برای پیروزی در انقلاب، اگر جوشش مردمی فراگیر به وجود نیاید، موفق نمیشویم. بنابراین در مساله فلسطین نیز، علاوه بر تودهای کردن و گسترده کردن نهضت مقاومت علیه رژیم صهیونیستی؛ مبارزین را هم مورد توجه قرار دادند.
متکی بیان داشت: ما جنبش آزادی بخش فلسطین را داشتیم و چریکهای فلسطینی را که برخی از اینها در این راه به شهادت رسیدند. ما در سالهای قبل از انقلاب، اخبار اینها را از طریق فلسطینیهایی که خارج از کشور بودند، تعقیب میکردیم اما امام این حرکت را تأیید نکرد؛ چون آن را راه رسیدن به آن نتیجه نهایی نمیدانستند.
هدف امام هم مردمی کردن نهضت فلسطین بود و هم اسلامی کردن آن
وزیر اسبق امور خارجه اظهار کرد: شاید اگر ۴۰ سال پیش این تفسیر را میکردیم، ملموس نبود اما امروز که غرش موشکهای جهاد اسلامی، حماس، حزبالله، فردا یمن و پس فردا سوریه را در منطقه در قبال جنایات رژیم صهیونیستی مشاهده میکنید، آدم متوجه میشود که امام کجاها را میدید و چگونه طراحی کرده بودند. هدف امام در ضمن مردمی کردن، اسلامی کردن این حرکت بود. لذا الان در کل منطقه میشنوید که مقاومت اسلامی؛ حتی گروههای چپگرای فلسطینی با احترام به آن نگاه میکنند، چون میبینند اسلام یک ظرفیتی شد که حلقههای مقاومت را در منطقه به یکدیگر وصل میکند و یک پدیده و اتفاق جدیدی شده است.
وی تصریح کرد: من در قصه فلسطین گمان میکنم امام یک تیری را رها کردند مثل تیری که برای سلمان رشدی رها کردند که این تیر ۳۵ سال بعد در تفسیر مقام معظم رهبری، تحلیل کمی شد. مقام معظم رهبری چندسال پیش فرمودند که رژیم صهیونیستی ۲۵ سال بیشتر نمیماند، چون مسیر حرکت آن تیری را که امام رهبری کرد، مقام معظم رهبری کاملاً مشاهده کردند که چه تحولی شد.
اسرائیلیها میدانند که مشروعیت و مقبولیت ندارند
متکی گفت: فلسفه رژیم صهیونیستی وقتی پایههایش سست میشود، نتیجهاش این میشود که امروز ۷۵ سال از به رسمیت شناختن سازمان ملل میگذرد اما خود اسرائیلیها با تمام وجود احساس میکنند که هنوز مشروعیت و مقبولیت پیدا نکردند و میگویند که ما ۵ سال دیگر ممکن است نباشیم. بنابراین در حوزه سیاست خارجی اینکه باید سیاست فعال داشته باشید و ابتکار عمل را به دست داشته باشید و زمین بازی را شما تعیین کنید، عالیترین مصداق آن روز قدس است که امام این ابتکار را به خرج دادند که همه به دنبال آن افتادند.
مغز و قلب تحولات جدید جهانی در منطقه ماست
وی در خصوص تحولات درون رژیم صهیونیستی با بیان اینکه تازه اول سحر است، اظهار داشت: بنده معتقدم که تحولات پیش روی، دقیقاً به سمت و سویی میرود که مقام معظم رهبری فرمودند. این نظم جدید و نظام حکمرانی جدید در واقع مغزش و قلبش هر دو در منطقه ماست و نقطه اصلی و قله آن هم، بحث فلسطین و بحث رژیم صهیونیستی است؛ با تمام تلاش میخواهند جلوی آن را بگیرند اما نمیشود؛ همانگونه که نتواستند جلوی ظهور و بروز و قیام حضرت موسی را بگیرند.
ماجرای جنگ ۳۳ روزه لبنان و نوید پیروزی که حاج قاسم داد
متکی با اشاره به دلایل پیدایش جنگ ۳۳ روزه لبنان و ۲۲ روزه غزه توسط رژیم صهیونیستی اظهار داشت: اسرائیلیها وقتی پس از جنایتهای گسترده دیدند در زمین موفق نیستند و در سال ۱۳۸۶ این دوره سی ساله را مرور کردند و دیدند روز به روز پس رفت داشتند و در واقع جایگاه اسرائیل روز به روز ضعیفتر شده است، آمدند طراحی کردند که یک ضربه شست نشان دهند؛ چون دیدند حماس با حزبالله دارد نُضج پیدا میکند و جهاد اسلامی یک تکیه و پایگاهش در لبنان است و حزبالله و مقاومت اسلامی لبنان یک پایه قوی است؛ اینها دیدند که مقاومت مادر منطقهایاش بعد از ایران، لبنان و حزب الله شده است و تصمیم گرفتند که با او برخورد کنند.
سعودیها در جریان حمله اسرائیل به لبنان بودند!
وی افزود: شبی که اینها حمله کردند، من صبح اول وقت با سعود الفیصل وزیر خارجه سعودی تماس گرفتم و گفتم چنین جنایتی شده است. ایشان در پاسخ تلفنی به من گفت که حزب الله مهامره و ماجراجویی میکند؛ باید حزبالله را نصیحت کنیم؛ من از این جمله سعود الفیصل فهمیدم که سعودیها در جریان این حمله بودند؛ بعدها هم شواهد دیگری پیدا کردیم. یک نشستی در اردن روز سوم حمله قرار دادند. من تماس گرفتم با وزیر خارجه اردن و مصر که من علاقهمندم که در این جلسه شرکت کنم که قاعدتاً اجازه ندادند؛ به این دلیل که جلسه وزرای اتحادیه عرب بود و گفتند که این وزیر خارجه ایران خواسته در این جلسه شرکت کند.
وزیر اسبق امور خارجه به اشاره به سفرش به لبنان در جریان جنگ ۳۳ روزه بیان داشت: بنا شد که سفری دو روزه به لبنان داشته باشم و با آقای فواد سنیوره نخست وزیر وقت لبنان ملاقات کنم ولی قبل از آن با سید حسن نصرالله تماس گرفتم. در زیر زمین، در سنگر فرماندهی. اینها یک سیستم مخابراتی درست کرده بودند که قابل شنود نبود ولی در سراسر جبهه تا مرز فلسطین اشغالی تماسشان برقرار بود و با تمام سنگرها.
وی گفت: من با سید حسن نصرالله صحبت کردم و گفتم اوضاع چطور است؟ گفتند که انشاءالله به پیروزی جبهه حق؛ بعد یک مقدار توضیح داد و خیلی هم شاداب و خندان بود. گفت گوشی با برادرت صحبت کن. گوشی را به حاج قاسم داد. ایشان گفت که آقای متکی برای اولین بار این رژیم شکستی را تحمل میکند و به آنها تحمیل میشود که در موجودیت خودش ندیده بودند.
متکی خاطرنشان کرد: من با این تحلیل فردایش رفتم به ملاقات آقای سنیوره. تا من نشستم، سنیوره گفت که آقای وزیر، این ششمین یا هفتمین (اشتباه از من است) تجاوز رژیم صهیونیستی است که در برخی از این تجاوزها اسرائیل تا بیروت آمده بود و این مصیبتی است که ما به آن گرفتاریم.
وزیر اسبق امور خارجه کشورمان افزود: من گفتم انشاءالله این آخرین تجاوز اسرائیل خواهد بود و درسی خواهد گرفت که دیگر هوس حمله به لبنان را نخواهد کرد. الان که من و شما آقای رنجبران با هم صحبت میکنیم، تقریباً ۱۶ ـ ۱۷ سال از آن ماجرا گذشته و دیگر اسرائیل جرأت نکرد که حمله کند. دید خیلی بد شده است و در مقیاس کوچکترش هم آمد تا جبران کند در جنگ ۲۲ روزه ولی آنجا هم همین طور شد.
چهل سال به خیابان آمدن مردم ایران در روز قدس دارد به ثمر مینشیند
وی بیان داشت: بنابراین تیری که امام رها کرد ـ روحش شاد ـ امروز دارد به هدف نهایی خودش نزدیک میشود. لذا من معتقدم که ما هر روز قدسمان و هر حضور مردممان که چهل سال است مایه گذاشتند؛ میخواهم به مردم عزیز ایران عرض بکنم که این سرمایهگذاری شما دارد به سود خودش میرسد و سود آن، آزاد شدن ماست.
توافق با عربستان؛ در بهترین زمان، بهترین تصمیم را گرفتیم
متکی با اشاره به تحولات اخیر منطقه و تعاملات ایران به ویژه با عربستان و چین و روسیه اظهار داشت: ما اگر آقای شمخانی را مصداق و نماد میدان تعریف کنیم و آقای امیر عبداللهیان را مصداق دیپلماسی بگذاریم، هماهنگ بودن میدان و دیپلماسی یعنی این. ما در بهترین زمان، بهترین تصمیم را گرفتیم و زمینههای این تصمیم کاملاً فراهم شد. از سر عزت اما در عین حال واقعبینی، جمهوری اسلامی وارد یک فرآیندی شد برای اینکه مناسبات منطقه خودش را با کشورهای حوزه جنوبی خلیج فارس وارد یک فاز جدید تحولی کند.
وی افزود: عربستان به این ضرورت رسید. ایران و عربستان اصلاً نمیتوانند از هم جدا باشند؛ ایران به عربستان چه در رفاقت و چه در رقابت، در هر دو بعد را عرض میکنم؛ حتی در رقابت میتوانند همافزایی داشته باشند برای منطقه و جهان اسلام و فضای بینالمللی. کشورهایی در اروپا یا غیراروپا خود را موثر در مناسبات جهانی میدانند که اصلاً در وزن کشورهای ما نیستند. بنابراین من تصور میکنم که عربستان تدبیر و واقعبینی را پیشه کرد و در واقع شاید از یک تا یک سال و نیم پیش، ما یک سری نشانههایی را مشاهده میکنیم که در واقع نشاندهنده تغییر رویکرد است.
دولت گذشته همه چیز را در کدخدا خلاصه کرد
نماینده اسبق مجلس شورای اسلامی در خصوص راهکارهای برگزاری انتخابات پرشور اظهار داشت: ما در یک مقطعی بهخاطر همین احساس رضایتی که در مردم وجود داشت، ۸۵ درصد در انتخابات شرکت کردند. این نشان داد از کارکرد نظام و دولت راضی هستند اما در دولت گذشته این اتفاق نیفتاد. دولت گذشته همه چیز را نه تنها در برجام که همه چیز را در کدخدا خلاصه کرد و این اشتباهترین رویکرد و راهبردی بود که دولت گذشته اتخاذ کرد.
متکی گفت: یک روز بعد از پایان دولت دوازدهم یک مصاحبه با آقای روحانی میکنند. روز قبل از آن با مقام معظم رهبری دیدار داشتند؛ ایشان در این دیدار میگویند که شما در این هشت سال دولت خود با کارهایی که کردید یک موضوع را اثبات کردید و آن هم این است که نمیتوان به آمریکا اعتماد کرد؛ شما این را ثابت کردید. آقای روحانی به فاصله کوتاهی بعد از مسئولیت خود با صدا و سیما مصاحبه میکند و خبرنگار در پایان سوالات خود میپرسد که اگر هشت سال پیش باشد و شما تازه رئیس جمهور شده باشید، چه راهی را در پیش میگیرید؟ و ایشان میگویند همان مسیر را میروم! خب این دو تا حرف را کنار هم بگذارید؛ این نشاندهنده این است که رویکرد، رویکرد درستی نبود و رئیس جمهور نمیتواند از یک اتاق کشور را مدیریت کند.
مردم به حرفها و عملکردها نگاه میکنند
وی افزود: الان هم مردم کشور عاشق چشم و ابروی هیچکس نیستند. مردم به حرفها و عملکردها نگاه میکنند. دولت آقای رئیسی الان در یک شرایطی قرار دارد که ما از یک طرف سختکوشی ایشان را میبینیم و سلامتشان را میبینیم و وقف کارهای نظام و کشور و مردم شدن آقای رئیسی را میبینیم اما تنها آقای رئیسی کافی نیست. این کاری که دارد انجام میدهد باید برای مردم تبیین شود؛ در واقع دولت وظیفه دارد نقشه راه خود را برای مردم باز کند و بگوید ما در کشاورزی، فرهنگ، سیاست یا روابط بینالمللی دنبال این هستیم و این در قالب یک نقشه راه باید ارائه شود.
گزینش اولیه دولت رئیسی نشان میدهد در انتخاب برخی وزرا دقت نشد
این دیپلمات با سابقه کشورمان، دومین مؤلفه موفقیت هر دولتی را کارآمدی مدیران آن دولت دانست و گفت: گزینش اولیه دولت آقای رئیسی نشان میدهد که نسبت به انتخاب وزرا حداقل برخی از وزرا دقت و توجه لازم نشده است. اینکه شما در فاصله زمانی میآیید وزیر کار و آموزش و پرورش و وزیر کشاورزی را جابهجا میکنید، نشاندهنده این است که در انتخاب آنها دقت لازم نشد و این یک اشکال است.
متکی خاطرنشان کرد: آقای رئیسی سال ۹۶ کاندیدای ریاست جمهوری بود و ۱۶ میلیون هم رأی آورد؛ هیچکس در ایران به عنوان نفر دوم انتخاباتی، ۱۶ میلیون رأی نیاورده بود. ایشان از آن زمان این فرصت را داشت که حداقل ۱۰ تا وزیر در آستینش میداشت؛ مطالعه کرده، بررسی شده و محک زده شده که وقتی شمردند که آقای رئیسی، رئیس جمهور شده، بتواند ارائه دهد. الان مسالهای که جبهه انقلاب با آن مواجه است این است که یک تصویری از دولت ایجاد میشود که دولت ما نقشه راه ندارد و آدمهای کاربلد ندارد.
همه طیفها باید بتوانند در انتخابات کاندیدا داشته باشند
وی در خصوص تأیید صلاحیتها نیز بیان داشت: مردم باید احساس بکنند از هر طیف فکری در لیست کاندیداها و نامزدهای تأیید شده میتوانند نامزد فکری خود را پیدا بکنند. ممکن است فرد معینی احیاناً پرونده داشته باشد که بر اساس وظایفی که شورای نگهبان در چهارچوب قانون دارد اقدام میشود. اما اینکه توجه بشود که ما از طیفهای مختلف سیاسی و فکری کشور باید در فهرست کاندیداها باید داشته باشیم، نکتهای است که ما به عنوان یک توصیه به شورای نگهبان داریم.