روف گاردن یا بام سبز، فضایی است که بر روی پشت بام ساخته می شود و علاوه بر زیباسازی محیط، تاثیر بسیار مثبتی بر روی تصفیه هوا از آلودگی ها دارد. اجرای روف گاردن و وال گاردن در واقع ایده ای بود که بر پایه استفاده از فضاهای مرده ساختمان نظیر پشت بام و دیوارها، مطرح شد. Roof Garden با Green Roof یا همان بام سبز، تفاوت های کوچکی دارد. کاربری روف گاردن اغلب برای تفریح و گذراندن اوقات فراغت است؛ در حالیکه بام سبز بیشتر کاربری اقتصادی و جنبه ریست محیطی دارد.
انواع مدل روف گاردن
روف گاردن می تواند همه یا بخش از فضا را دربر گیرد. بسته به گستردگی فضای مورد استفاده، میزان بودجه موردنیاز برای انجام این کار تغییر می کند. مدل ساخت یک روف گاردن بسته به متراژ، طراحی پلان، سلیقه و بودجه کارفرما می تواند متفاوت از یک بام سبز دیگر باشد. اما به طور کلی، اجرای روف گاردن به چهار شکل زیر انجام می شود:
• روف گاردن فشرده
• روف گاردن گسترده
• روف گاردن ترکیبی
• روف گاردن مدل جعبه ای
در ادامه توضیحات بیشتری راجع به ویژگی ها و مراحل ساخت هر یک از این مدل ها، ارائه می دهیم.
1. روف گاردن فشرده
روف گاردن متمرکز یا فشرده، جزو پرکارترین طرح ها برای اجرای یک محیط سبز بر روی پشت بام است. اغلب برای طراحی این مدل روف گاردن، از درختان و بوته های بزرگ استفاده می شود. به دلیل پیچیدگی این سبک از طراحی، نیاز به یک سیستم آبیاری و زهکشی کامل و پیشرفته داریم. ضخامت بستر خاک در مدل فشرده، به دلیل فشردگی پوشش گیاهی، نسبت به سایر مدل ها بیشتر است. اجرای مدل فشرده بر روی هر سقفی امکان پذیر نیست و پشت بام ساختمان باید ساختار خاصی داشته باشد.
2. روف گاردن گسترده
مدل گسترده طراحی ساده تری دارد و به همین دلیل، گزینه ای مقرون به صرفه در اجرای روف گاردن است. ضخامت بستر خاک در این مدل، چند سانتی متر است و از گیاهانی با ریشه کم عمق برای کاشت استفاده می شود. سیستم آبیاری و زهکشی در این مدل از روف گاردن، سبک ساده تری دارد و اجرای آن بر روی اغلب سقف ها امکان پذیر است.
3. روف گاردن ترکیبی
همانطور که از نام آن پیداست، ساخت این روف گاردن چیزی مابین روف گاردن متمرکز و گسترده قرار دارد. در مدل ترکیبی، فضای خالی و پوشش گیاهی، در تعادل کامل هستند و فضا برای نصب المان های دیگری نظیر آلاچیق، باربیکیو، نیمکت و غیره نیز وجود دارد. این مدل از اجرای روف گاردن، به دلیل ویژگی هایی که برای آن ذکر کردیم، گزینه انتخابی بسیاری از کارفرمایان هستند. چرا که دو مزیت زیبایی در طراحی و مقرون به صرفه بودن را به صورت توامان دارد. ضمن اینکه در این سبک از طراحی، دید بهتری از محیط شهر دارید. ضخامت خاک در این مدل، بین 15 الی 20 سانتی متر است و سیستم آبیاری و زهکشی آن نیز باید به طور کامل و دقیق انجام شود.
4. روف گاردن مدل جعبه ای
در این سبک از طراحی، از جعبه های چوبی پیش ساخته ای برای کاشت گیاهان استفاده می کنند. این مدل از روف گاردن، کم دردسرترین پروسه اجرا را دارد و نیازی به سیستم زهکشی، آبیاری، عایق بندی و خاک ریزی ندارد. در این جعبه ها می توان هر نوع گیاه و درختچه ای را کاشت و بر روی پشت بام قرار دارد. همچنین می توانید برای زیباتر شدن فضا، از چمن مصنوعی برای کف پشت بام استفاده نمایید.
مراحل ساخت انواع روف گاردن
همانطور که می دانید، اجرای یک روف گاردن از طریق ساخت و نصب برخی از اجزای کلیدی تشکیل شده است که در کنار یکدیگر، یک سیستم کامل را تشکیل می دهند. ساخت بستر مناسب برای اجرای مدل های مختلف روف گاردن، شامل لایه های زیر است:
• عایق رطوبت
اولین مرحله ایجاد سطحی عایق است که از نفوذ رطوبت به پشت بام جلوگیری می نماید.
• لایه مانع ریشه
این لایه از رشد و عمیق شدن ریشه ها جلوگیری می نماید. ریشه دواندن ریشه ها می تواند سبب آسیب به ساختار سقف شود. به طور کلی باید در طراحی روف گاردن، از گیاهانی با ریشه کم عمق استفاده شود.
• لایه محافظ
پس از لایه مانع، لایه محافظ نصب می شود که وظیفه آن، حفاظت از لایه های زیرین است.
• پرکننده های سبک و لایه های عایق حرارتی
در این لایه از متریال خاصی برای ایجاد یک لایه عایق حرارت استفاده می شود.
• لایه زهکشی و آبیاری
مهم ترین لایه، سیستم زهکشی است که با ذخیره آب در خود، از نفوذ آن به لایه های زیرین جلوگیری می نماید.
• لایه فیلترینگ
پس از لایه زهکشی، نوبت به نصب لایه فیلترینگ می رسد که وظیفه آن، جلوگیری از ورود ریز زباله های خاک به سیستم زهکشی است.
• لایه خاک
در این مرحله، خاک به قطر چند سانتی متر بر روی بستر موردنظر ریخته می شود.
• پوشش گیاهی
و در مرحله آخر، کاشت گیاهان انجام می شود.
سخن پایانی
در این مطلب، راجع به انواع مدل های روف گاردن و مراحل ساخت آن ها پرداختیم. انتخاب سبک و مدل طراحی، بسته به متراژ، سقف سازه، بودجه و سلیقه کارفرما می تواند متفاوت باشد. همچنین بسته به نوع مدل انتخابی، تفاوت هایی در هزینه و نحوه اجرا وجود دارد. برای اینکه روف گاردن شما در ایده آل ترین حالت ممکن اجرا شود، از مشاوره و راهنمایی یک تیم خبره در این زمینه استفاده نمایید.
