به گزارش «تابناک»، شهریار بهرامی- این مشکل میتواند بهصورت ناگهانی یا حاد رخ دهد یا این که افراد بهتدریج یا بهصورت مزمن درگیر آن شوند. التهاب معده را میتوان بهعنوان یکی از شایع ترین بیماری های گوارشی در نظر گرفت.
در این شرایط مخاط که همان پوشش داخلی معده است تحت تاثیر قرار گرفته و پوشش داخلی معده ملتهب میشود. به یکی دیگر از حالتهای التهاب معده، گاستروپاتی نیز گفته میشود که در آن ممکن است پوشش معده آسیبدیده باشد اما التهاب کمی وجود داشته یا اصلا وجود نداشتهباشد. بااینحال میتوان حالتهای مختلفی از ورم معده را مشاهدهکرد.
متخصصان انواع مختلفی از گاستریت و گاستروپاتی را شناسایی کردهاند. دلیل این دستهبندی مختلف نیز تفاوت علل ایجادکننده التهاب معده است. یکی از دستهبندیهای آن را میتوان شامل حاد یا مزمن بودن بیماری در نظر گرفت.
در حالت مزمن بیماری بهآهستگی ایجاد میشود و برای مدتی طولانی ادامه مییابد. در حالت حاد نیز بیماری بهصورت ناگهانی و برای مدتی کوتاه ایجاد میشود. برخی از اشکال ورم معده فرسایشی هستند، به این معنی که پوشش معده را از بین میبرند و باعث ایجاد شکستگیهای کمعمق در دیواره و پوشش داخلی معده خواهند شد که در نهایت منجر به زخم میشوند. سایر اشکال گاستریت نیز غیر فرسایشی هستند. در نهایت بسته به دلیل التهاب معده، دستهبندی موجود برای این بیماری شامل موارد زیر میشود:
گاستریت هلیکوباکتری که به دلیل یک باکتری با همین نام (H.pylori) ایجاد میشود، یکی از شایعترین انواع گاستریت است. این نوع از التهاب معده در اثر عفونت با باکتری هلیکوباکترپیلوری ایجاد میشود و از گاستریتهای مزمن محسوب میشود. این نوع از التهاب معده میتواند مهمترین عامل زخم معده باشد. در صورت درمان نشدن عفونت ناشی از این باکتری، گاستریت هلیکوباکترپیلوری میتواند بهصورت مادامالعمر باقی بماند و احتمال ابتلا به سرطان معده را افزایش دهد.
گاستروپاتی واکنشی زمانی ایجاد میشود که پوشش معده در مدت طولانی با مواد تحریککننده تماس پیدا کند. برخی از انواع داروهای مسکن به نام داروهای ضدالتهابی غیراستروئیدی (NSAIDs)، الکل و صفرا از رایجترین مواد تحریککننده هستند. گاستروپاتی واکنشی مزمن است و میتواند فرسایشی باشد. NSAIDها شایعترین علت غیرعفونی زخمهای گوارشی هستند و میتوانند باعث خونریزی، انسداد، یا سوراخ شدن معده یا روده کوچک شوند. در نتیجه در این شرایط نیاز به درمان التهاب معده و روده وجود دارد.
گاستریت خودایمنی زمانی رخ میدهد که سیستم ایمنی به سلولهای سالم در پوشش معده حمله میکند. این بیماری خودایمنی مزمن و به طور معمول غیر فرسایشی است. گاستریت خودایمنی در افراد مبتلا به سایر اختلالات خودایمنی مانند بیماری هاشیموتو و دیابت نوع یک شایعتر است. همچنین بروز این حالت با کمبود ویتامین B12 نیز مرتبط است.
گاستروپاتی فرسایشی حاد ممکن است پس از تماس با مواد تحریککننده مانند NSAIDS ، الکل یا کوکائین رخ دهد. نوعی از گاستروپاتی فرسایشی حاد به نام گاستریت استرسی زمانی ایجاد میشود که مشکلات سلامتی جدی مانند جراحات یا سوختگیهای شدید، بیماریهای بحرانی یا سپسیس پیوند خارجی باعث کاهش جریان خون به پوشش معده شود.
این کاهش جریان خون از عملکرد طبیعی مکانیسمهای محافظتی معده جلوگیری میکند که اجازه میدهد اسید معده با پوشش معده تماس پیدا کند و به آن آسیب برساند. در گاستروپاتی فرسایشی حاد، پوشش معده بهسرعت دچار فرسایش، زخم و خونریزی میشود. خونریزی اغلب خفیف است اما ممکن است شدید نیز شود.
نشانههای ورم و التهاب دیواره معده میتواند در تشخیص و رصد بیماری توسط خود بیمار و دکتر گوارش کمککننده باشد. مهمترین نشانههای گاستریت شامل موارد زیر میشود:
البته باید به این مورد اشاره کرد که گاستریت همیشه علائم و نشانههایی را از خود نشان نمیدهد و ممکن است بیماری بهصورت خاموش پیشرفت کند.
مهمترین نشانههای وزم معده یا گاستریت معده درد، نفخ، سوزش سردل، آروغ زدن و سوءهاضمه است، در صورت مشاهده این علائم به دکتر گوارش مراجعه کنید.
گاستریت التهاب مخاط معده است. ضعف و آسیب به سد مخاطی که از دیواره معده محافظت میکند، به شیره گوارشی فرد این اجازه را میدهد تا به دیواره معده آسیب رسانده و آن را ملتهب کند. دلایل التهاب معده را میتوان در موارد مختلفی جستجو گرد. گاستریت میتواند در اثر تحریک ناشی از مصرف زیاد الکل، بیماریهایی با استفراغ مزمن، استرس و عصبی شدن، مصرف برخی از داروها مانند آسپرین، ایبوپروفن، ناپروکسن یا سایر داروهای ضدالتهابی و غیره ایجاد شود.
گاهی نیز دلیل ایجاد گاستریت وجود یک عفونت باکتریایی با هلیکوباکترپیلوری است. رفلاکس صفرا نیز میتواند از دلایل بروز التهاب معده باشد. برگشت صفرا به معده از مجرای صفراوی، عفونتهای ناشی از باکتریها و ویروسها و مواردی ازایندست همگی از مهمترین دلایل التهاب معده و روده هستند. اگر این موارد درمان نشوند میتوانند منجر به ازدستدادن خون شدید شده و خطر ابتلا به سرطان معده را نیز افزایش دهند.
علاوه بر این برخی از بیماریها نیز میتواند تشدیدکننده گاستریت شود. بیماری کرون و سارکوئیدوز از جمله آنهاست. در سارکوئیدوز مجموعه ای سلولهای التهابی در بدن رشد میکنند. سنهای بالاتر نیز میتواند خطر ابتلا به التهاب معده را افزایش دهد، چرا که پوشش معدهی افراد با افزایش سن نازک میشود و به دلیل این که افراد مسن در مقایسه با افراد جوان بیشتر ممکن است به عفونت هلیکوباکترپیلوری یا اختلالات خودایمنی مبتلا شوند، ریسک بروز گاستریت در آنها افزایش مییابد. علاوه بر این افراد مبتلا به ایدز یا عفونتهای انگلی نیز بیشتر در معرض ابتلا به گاستریت هستند.
برای تشخیص گاستریت، فوق تخصص گوارش سابقه پزشکی شخص بیمار و سابقه خانوادگی او را بررسی کرده و یک ارزیابی فیزیکی کامل انجام میدهد. در ادامه برای تشخیص گاستریت ممکن است یک سری آزمایشها را نیز درخواست کند.
یکی از روشهای تشخیصی مورداستفاده، انجام آندوسکوپی فوقانی است که در آن یک لوله نازک حاوی یک دوربین کوچک، از طریق دهان بیمار وارد معده میشود و شرایط پوشش معده را بررسی میکند. پزشک التهاب و میزان آن را بررسی کرده و بسته به شرایط ممکن است بیوپسی نیز انجام دهد. در بیوپسی نمونهای کوچک از بافت برداشته میشود و سپس برای تجزیهوتحلیل بیشتر به آزمایشگاه فرستاده خواهد شد.
آزمایش خون نیز ممکن است توسط پزشک درخواست شود. آزمایشهای خونی مختلفی ممکن است انجام شود. برای مثال ممکن است گلبولهای قرمز خون برای تعیین این که آیا فرد دچار کمخونی شده یا خیر، درخواست شود. یکی دیگر از آزمایشهای خونی، آزمایش H. pylori است تا از این طریق عفونت باکتریایی تشخیص داده شود. با آزمایش خون غربالگری نیز کمخونیهای مزمن و خطرناک را ردیابی میکنند.
آزمایش مدفوع نیز برای تشخیص التهاب دیواره معده ممکن است درخواست شود. آزمایش خون مخفی مدفوع که وجود خون در مدفوع را نشان میدهد یکی از این موارد است. وجود خون در مدفوع میتواند یکی از نشانههای گاستریت محسوب شود.
درمان ورم معده از اهمیت بسیار بالایی برخوردار است. خصوصا بعد از تشخیص نوع ورم و دلیل بروز آن، انتخاب درمان مناسب از طریق مشاوره دارویی توسط متخصص گوارش اهمیت زیادی دارد. درمان گاستریت به علت بروز آن بستگی دارد. درمان دارویی برای گاستریت شامل طیف گستردهای از درمانها میشود. درمانهای موردنظر شامل موارد زیر است:
گفتیم که ورم معده همان التهاب معده است که انواع مختلفی دارد و تمامی این عوامل در نهایت منجر به ورم معده میشود. درمان این بیماری توسط قرص هم انجام میشود که با فعالیت و کاربرد خود باعث بهبود ورم معده میشود. لایهی داخلی معده باید توسط این داروها از ورم و التهاب عاری شود. از جملهی داروهایی که برای بهبود ورم معده استفاده میشود، میتوان به آنتی اسیدها و بلوکه کنندههای اسید معده اشاره کرد.
این قرصها میزان اسیدی که در داخل معده و لولهی گوارش آزاد میشود را کاهش میدهند و باعث بهبود شرایط معده میشوند. میدانید که اسید در صورتیکه محافظت از بافت داخلی معده به خوبی انجام نشود، میتواند آسیب ببیند. پس در ورم معده آسیب رساندن به معده توسط اسید سادهتر از معدهی سالم است. به عنوان مثال نام اسم قرص ورم معدهای که بسیار معمول است شامل موارد زیر است؛
این داروها ضد اسید هستند و باعث آرامش معده میشوند و مانند آب بر روی آتش عمل میکنند. فاموتیدین یکی از رایجترین داروهای درمانکنندهی ورم معده است.
برای این که ورم معده به طور قطعی درمان شود، به بالانس کردن اسید معده نیاز داریم. گفتیم که لایهی داخلی معده نسبت به اسید حساس میشود و به همین دلیل است که فرد به ورم معده یا التهاب معده دچار میشود. یا این لایه باید تقویت شود و اگر مشکلی دارد برطرف شود (مثلا اگر عفونت اچ پیلوری دارد، درمان شود، زیرا این عفونت معده را مستعد التهاب و زخم میکند) یا اینکه میزان اسیدی که بر روی این لایه مینشیند، کمتر شود تا دچار سوزش و درد نگردد.
برای درمان قطعی ورم معده از آنتی اسیدها استفاده میشود. البته میزان موثر بودن درمان به شدت بیماری و میزان اسیدی که در معده ترشح میشود دارد. همچنین نکات بهداشتی که بیمار رعایت میکند و تغذیهای که دارد میتوانند نقش اصلی در درمان قطعی ورم معده داشتهباشند.
داروهایی که برای درمان ورم معده استفاده میشوند، یا از خنثی کنندههای اسید هستند یا از مواردی که از ساخت اسید جلوگیری میکنند.
اگر میخواهید که به سرعت از شر ورم معده خلاص شوید و در موقعیتی هستید که میخواهید در کوتاهترین زمان ممکن ورم معدهی شما برطرف شود و درد خاموش شود، میتوانید از قرص استفاده کنید. برخی از داروها مانند آنتی اسیدها میتوانند اثر فوری بر روی درد ورم معده بگذارند.
مثلا اگر ورم معده با درد و احساس ناراحتی شروع شدهاست، یک فاموتیدین بخورید و به طور معجزهآسایی این مشکل سریعا برطرف میشود.
اما اگر میخواهید که در بلند مدت هم از شر این بیماری خلاص شوید، چارهی کار شما رعایت برخی نکات است. برخی از این نکات شامل موارد زیر هستند؛
یکی دیگر از گزینههای درمانی، درمان ورم معده در خانه است. افراد درگیر با گاستریت باید در وهله نخست یک سری رژیمهای غذایی بهخصوص را رعایت کنند و ببیند چه چیزی برای ورم معده خوب است و چه غذاهایی را نباید برای رفع گاستریت مصرف کنند.
پرهیز از مصرف برخی از غذاها، خصوصا غذاهای پرادویه و تند، حذف غذاهای محرک از رژیم غذایی مانند لاکتوز موجود در لبنیات یا گلوتن موجود گندم و مواردی ازایندست جزئی از درمان التهاب معده در خانه است. برای دنبالکردن بهترین درمان برای التهاب دیواره معده بهتر است از دکتر گوارش خود بپرسید که برای ورم معده چی خوبه و کسانی که ورم معده دارند چه غذاهایی بخورند تا مشکلی در هضم غذا نداشته باشند.
در کنار این موارد، مصرف برخی از میوهها و غذاها نیز میتواند در درمان خانگی ورم معده موثر باشد. برای مثال برخی از منابع مصرف خرما برای درمان خانگی ورم معده را توصیه میکنند. خصوصا خرما و ورم معده میتواند در مشکلات ناشی از عدم هضم غذا موثر باشد. در برخی موارد نیز قطع مصرف داروهای ضدالتهابی یا الکل میتواند بهصورت طبیعی علائم و نشانههای گاستریت را تسکین دهد. از طرفی برای درمان خانگی توصیه میشود وعدهای غذایی را کوچکتر و بهدفعات بیشتری مصرف کرد.
یکی از روشهای درمانی برای رفع التهاب معده، درنظرداشتن یک رژیم غذایی ضدالتهابی است. باید دید چه غذاهایی برای ورم معده بد است؟ ازاینرو باید به دنبال لیست غذاهایی بود که با خوردن آنها علائم گاستریت تشدید میشود و از خوردن آنها پرهیز کرد. محصولات لبنی یکی از آنهاست. ماست و گاستریت دو گزینه مقابل هم هستند که معمولا در رژیم غذایی درمان گاستریت مصرف آن را محدود میکنند. ازاینرو باید در درمان خانگی به دنبال این بود که برای ورم معده چی بخوریم و از مصرف چه غذاهایی پرهیز کنیم. غذاهای شیرین، الکل و غذاهای اسیدی نیز از مواردی است که باید مصرف آنها را محدود کرد.
پروبیوتیکها میتوانند به بهبود هضم و تشویق حرکات منظم روده کمک کنند و ازاینرو میتوان آنها را بهعنوان درمان قطعی ورم معده و روده در نظر گرفت. مکملهای پروبیوتیک باکتریهای خوب را به دستگاه گوارش فرد وارد میکنند که ممکن است به توقف گسترش هلیکوباکترپیلوری نیز کمک کند. کفیر یکی از این موارد است.
عسل یکی دیگر از گزینههایی است که از آن در درمان مشکلات معده استفاده میشود. عسل حاوی خواص ضدباکتریایی است و میتواند در مبارزه با عفونت معده موثر باشد. ازاینرو در گزینههای درمان خانگی التهاب دیواره معده معمولا از عسل نیز استفاده میشود.
سرکه سیب تولید اسید اضافی در شکم را کاهش میدهد و ثبات را بازمیگرداند. حتی ممکن است باکتریهایی که به مخاط معده آسیب میرسانند را نیز از بین ببرد. افزودن کمی عسل به سرکه ممکن است پوشش آسیبدیده معده را تسکین دهد.
سیر به دلیل خواص ضدقارچی و ضدمیکروبی خود شناخته شده است. ممکن است باهدف قراردادن هلیکوباکترپیلوری و کاهش تشکیل گاز در معده به مدیریت گاستریت کمک کند.
گفته میشود که آب و شیر نارگیل دارای پتانسیل ضدعفونیکننده بوده که ممکن است به کشتن باکتریهای عامل عفونت معده و روده کمک کند. همچنین ممکن است در تقویت سیستم ایمنی و بهترشدن روند بهبود بیماری نیز موثر باشد.
کلم بروکلی یک سبزی مفید است. این یکی از بهترین درمانهای خانگی برای مدیریت التهاب دیواره معده است، زیرا حتی در غذاهای روزانه نیز استفاده میشود. کلم بروکلی بسیاری از مواد مغذی ضروری را ارائه میدهد که میتواند به کاهش علائم گاستریت کمک کند. کلم بروکلی به همراه سایر گیاهان سبز خصوصا برای درمان التهاب دیواره معده عصبی بسیار مفید است.
یک درمان خانگی عالی برای گاستریت نوشیدن آب سیبزمینی خالص بهصورت ناشتا است. این ترکیب اسیدیته معده را کاهش میدهد و منجر به کاهش درد، رفلاکس اسیدی معده و سوزش سر دل میشود. آب سیبزمینی در برابر گاستریت حاد، مزمن یا ناشی از استرس موثر است.
داروهای معده برای درمان گاستریت طیف گستردهای را شامل میشوند. در ادامه مهمترین داروهایی که میتوانید برای گاستریت استفاده کنید را بررسی کردهایم:
درمان گاستریت با قرصهایی که جهت رفع عفونت ناشی از هلیکوباکترپیلوری نیز ایجاد شده است، یکی از درمانهای رایج گاستریت است. برای رفع التهاب معده در این شرایط پزشک ممکن است ترکیبی از چند آنتیبیوتیک مانند آموکسیسیلین، کلاریترومایسین و مترونیدازول را به همراه یک داروی مسدودکننده اسید تجویز کند. این دارو جهت درمان سوزش سر دل ناشی از ورم دیواره معده تجویز میشود. گاهی نیز برای درمان کمخونی ناشی از التهاب دیواره معده ممکن است پزشک تزریق ویتامین B12 را تجویز کند. قرص ورم معده عصبی نیز بهمنظور درمان ورم معده عصبی تجویز میشود.
بهتر است قبل از مصرف قرص برای التهاب معده، حتما از مشاوره دارویی و پزشک متخصص در خصوص نشانههای ورم دیواره معده و گزینههای درمانی صحبت کنید. باید دید برای ورم معده چی خوبه و داروی گاستریت مناسب با شرایطی که درگیر آن هستید را دریافت کنید.
داروی امپرازول از داروهایی است که پمپ پروتون را برای ساخت اسید مهار میکند و از ساخت آن جلوگیری میکند. با این کار خود اسید معده را کاهش میدهد و به معده اجازه میدهد که ورم خود را ترمیم کند و از التهاب نجات پیدا کند. این دارو از داروهای موثر در درمان ورم معده است. جالب است بدانید که با امپرازول که یک تیر است میتوانید دو نشان بزنید.
اخیرا تحقیقات نشان دادهاند که امپرازول در معده یک کار دیگر هم انجام میدهد و در واقع این دارو مسئول انجام دو کار است؛
چه چیزی میتواند از این برای ورم معده بهتر باشد؟ این دارو را معمولا روزانه مصرف میکنند و هر روز صبح یک عدد اومپرازول خورده میشود. ۲ تا ۳ روز طول میکشد که اثر دارو شروع شود اما به طور کلی بیشتر از ۳ یا ۴ هفته لازم است تا این دارو به طور کامل اثر خود را بر روی ورم معده بگذارد.
البته ممکن است این دارو احتمال گاستریت آتروفیک را بالا ببرد. در این مورد ورم معده بدتر خواهدشد.
درمان گیاهی گاستریت نیز راه کاری موثر برای رفع این مشکل است. در این زمینه نیز گزینههای درمانی متعددی شامل انواع ترکیبات گیاهی، دمنوشها و موارد مشابه وجود دارد. مکمل عصاره سیر یکی از مواردی است که میتوان از آن برای کاهش علائم گاستریت استفاده کرد. نعناع، زنجبیل و میخک نیز از جمله ترکیبات گیاهی موثر برای درمان التهاب معده هستند. روغنهای ضروری مانند روغن لیمو، روغن جوجوبا، روغن نارگیل و روغن زیتون نیز میتوانند در درمان گاستریت موثر باشند.
یک مطالعه نشان داد که مصرف چای سبز و عسل میتواند به طور قابلتوجهی روی تسکین علائم ناراحتکننده در معده موثر باشد و شیوع هلیکوباکترپیلوری را در دستگاه گوارش کاهش دهد.
زنجبیل یکی دیگر ترکیبات طبیعی و گیاهی است که از آن برای درمان گاستریت استفاده میشود. در درمان گیاهی گاستریت میتوان زنجبیل را بهصورت دمنوش یا چای مصرف کرد. این ترکیب در تسکین درد معده و کاهش حالت تهوع موثر است.
پاپایا دارای مقدار زیادی آنتیاکسیدان است. حتی دارای پاپائین است، آنزیمی که به هضم پروتئینهای غذایی کمک میکند و تشکیل گاز در معده را کاهش میدهد. در نتیجه میتوان از آن برای درمان گاستریت کمک گرفت.
تاثیر عسل در کاهش علائم التهاب معده و تسکین درد معده ثابت شده است. یکی از دمنوشهای گیاهی موثر در درمان گاستریت، مصرف عسل و دارچین بهصورت همزمان است. این ترکیب میتواند به کاهش نفخ شکم، معده درد و حالت تهوع کمک کند.
عرقیات گیاهی مانند نعناع یا دمنوشهای گیاهی مانند دمنوش لیمو از گزینههای گیاهی برای درمان گاستریت هستند. آلوئهورا یکی دیگر از ترکیبات گیاهی برای درمان التهاب معده است. این ترکیب دارای خواص ضدالتهابی است که میتواند علائم آزاردهنده معده را کاهش داده و معده درد را آرام کند.
منبع: دکترتو