بین الملل تابناک: پانصد و پنج روز از حمله روسیه به اوکراین با دستور ولادیمیر پوتین، رئیس جمهور این کشور میگذرد؛ تهاجمی که رویدادهای بسیاری به دنبال داشته و منجر به تحریم گسترده روسیه از سوی بلوک غرب شده است و دورنمای مشخصی برای پایان آن نیز وجود ندارد.
استفان دوجاریک سخنگوی سازمان ملل با بیان اینکه دبیرکل سازمان ملل حمله به بندر اودسا و سایر بنادر دریای سیاه اوکراین را بشدت محکوم می کند، گفت: حملات روسیه تاثیری فراتر از اوکراین دارند و شاهد تاثیر منفی آن بر قیمت جهانی گندم و ذرت هستیم.
استفان دوجاریک سخنگوی دبیرکل سازمان ملل روز پنجشنبه به وقت محلی افزود: دبیرکل سازمان ملل متحد حملات روسیه به تأسیسات بندری در اودسا و دیگر بنادر دریای سیاه اوکراین را به شدت محکوم میکند.
وی تصریح کرد: این حملات با تعهدات روسیه بر اساس یادداشت تفاهم با سازمان ملل مغایر است. در این یادداشت تفاهم آمده است: « روسیه صادرات بلامانع مواد غذایی، روغن آفتابگردان و کودهای شیمیایی از بنادر دریای سیاه تحت کنترل اوکراین را تسهیل خواهد کرد.»
سخنگوی سازمان ملل اضافه کرد: دبیرکل سازمان ملل همچنین یادآوری می کند که تخریب زیرساخت های غیرنظامی نقض قوانین بین المللی بشردوستانه است.
دوجاریک تاکید کرد: این حملات همچنین تأثیری فراتر از اوکراین دارند. ما در حال حاضر شاهد تأثیر منفی بر قیمت جهانی گندم و ذرت هستیم که به همه به ویژه افراد آسیب پذیر در کشورهای فقیر آسیب می رساند.
سخنگوی سازمان ملل گفت: دبیرکل از تلاشهای خود برای اطمینان از عرضه مواد غذایی و کودهای اوکراینی و روسی در بازارهای بینالمللی به عنوان بخشی از تلاشهای مداوم جهت مبارزه با گرسنگی جهانی و اطمینان از ثبات قیمتهای مواد غذایی برای مصرفکنندگان در همه جا، کوتاهی نخواهد کرد.
آنتونی بلینکن وزیر خارجه آمریکا روز پنجشنبه به وقت محلی اعلام کرد: وزارت خانه های امور خارجه و خزانهداری آمریکا امروز تحریمهایی را علیه نزدیک به ۱۲۰ فرد و نهاد مرتبط با اعمال میکنند تا این کشور را به دلیل تهاجم غیرقانونی به اوکراین پاسخگو کنند و توانایی مسکو برای حمایت از عملیات های جنگی را کاهش دهند.
وی تصریح کرد: این تحریمها توانایی روسیه در دسترسی به کالاهای حیاتی و تواناییهای تولید و صادرات انرژی این کشور در آینده، استفاده از سیستم مالی بینالمللی را محدود و کسانی را که به روسیه در دور زدن تحریمها کمک می کنند، متوقف می کند.
وزیر خارجه آمریکا ادامه داد: از زمانی که روسیه تهاجم همه جانبه خود را به اوکراین آغاز کرد، ایالات متحده آمریکا با همکاری متحدان و شرکای خود، اقدامات بی سابقه ای برای تحمیل هزینه ها به روسیه و ارتقای پاسخگویی برای افراد و نهادهایی که از جنگ غیرقانونی آن حمایت می کنند، انجام داده است. ما تا هر زمانی که طول بکشد در کنار اوکراین خواهیم ایستاد.
وزارت خزانه داری آمریکا نیز در بیانیه ای اعلام کرد که تحریمهای جدیدی را علیه افراد و دهها سازمان مرتبط با روسیه و با هدف مسدود کردن دسترسی مسکو به کالاهایی که از جنگ این کشور علیه اوکراین حمایت میکنند، اعمال کرده است.
این وزارتخانه در بیانیه ای اعلام کرد که تحریم های جدید همچنین برای "کاهش درآمد روسیه از بخش فلزات و معادن، تضعیف توانمندی های این کشور در بخش انرژی و کاهش دسترسی روسیه به سیستم مالی بین المللی" طراحی شده است.
والی آدیمو، معاون وزیر خزانه داری آمریکا در بیانیه ای گفت: «اقدامات امروز گام دیگری در تلاش های ما برای محدود کردن توانایی های نظامی روسیه، دسترسی این کشور به تجهیزات جنگی و محدود کردن اقتصادی آن است».
تارنمای خبری اوکراینی "کی یف ایندیپندنت" امروز به نقل از وزارت دفاع این کشور نوشت که از نیمه شب ۲۱ ژوئیه (۳۰ تیر) تمامی شناورهایی که در دریای سیاه عازم بنادر روسیه و یا بنادر اوکراینی در اشغال این کشور هستند به عنوان حامل محموله نظامی قلمداد شده و تمامی مخاطرات مربوطه متوجه آنان خواهد شد.
وزارت دفاع اوکراین روسیه را متهم کرد که با تهدید شناورهای غیرنظامی و مسیرهای تجاری و حمله به زیرساخت های غیرنظامی شهرها، دریای سیاه را تبدیل به یک منطقه خطرناک کرده است.
علاوه بر این، مقام های اوکراینی آمد و شد در بخش شمال شرقی دریای سیاه و تنگه کِرچ – یِنیکال را از ۵ بامداد امروز به وقت محلی خطرناک و ممنوع اعلام کرده بودند.
به نوشته این تارنمای اوکراینی، اندکی پس از خروج از "راهکار غلات دریای سیاه"، روسیه اعلام کرد که از امروز تمامی شناورهای عازم بنادر اوکراینی "حامل احتمالی محموله نظامی" تلقی شده و در نتیجه اهدافی مشروع خواهند بود.
وزارت دفاع بلاروس پنجشنبه (۲۰ ژوئیه) در بیانیهای اعلام کرد نیروهای گروه واگنر آموزش به نیروهای ویژه بلاروس را در یک پایگاه نظامی در چند مایلی مرز این کشور با لهستان آغاز کردهاند.
به گزارش رویترز، این وزارتخانه اعلام کرد: «نیروهای مسلح بلاروس به آموزش مشترک با نیروهای واگنر ادامه میدهند. در طول هفته، نیروهای عملیات ویژه به همراه نمایندگاه این شرکت (واگنر) وظایف آموزشی و رزمی در زمین آموزشی برستسکی انجام میدهند».
بلاروس همچنین امروز تصاویری از اولین تمرین مشترک نظامیان این کشور با واگنرها را منتشر کرد.
«السکاندر لوکاشنکو» رئیسجمهور بلاروس نیروهای واگنر را به این کشور دعوت کرده تا به آموزش ارتش آن کمک کنند. این دعوت بعد از آن انجام شد که شورش مسلحانه ماه گذشته گروه واگنر علیه روسیه با میانجیگری لوکاشنکو در کمتر از ۲۴ ساعت پایان یافت.
لوکاشنکو اخیرا هم در یک سخنرانی از شبهنظامیان واگنر درخواست کرد ارتش بلاروس را تحت آموزش نظامی قرار دهند اما در صحبتهایش در ششم ژوئیه (۱۵ تیر) گفت موضوع نقل مکان نیروهای واگنر هنوز حل نشده و به مدیریت گروه و مقامهای روسیه بستگی دارد.
«یوگنی پریگوژین» فرمانده شرکت خصوصی نظامی واگنر دیروز چهارشنبه برای اولین بار بعد از شورش ناکام علیه روسیه در انظار ظاهر شد. طبق گزارش سیانان، ویدئویی که روز چهارشنبه منتشر شد ظاهرا پریگوژین را در حال سلام و احوالپرسی با نیروهایش در بلاروس نشان میدهد.
شبکه آمریکایی ادعا کرد مکانیابی این ویدئو نشان میدهد در پایگاه نظامی متروکه در «آسیپوویچی» در حدود ۸۰ کیلومتری جنوب شرق مینسک پایتخت بلاروس ضبط شده است.
«کارین ژان پیر» سخنگوی کاخ سفید روز گذشته (چهارشنبه) در واکنش به سؤال یکی از خبرنگاران درباره هشدار وزارت دفاع روسیه در خصوص ورود کشتیها به بنادر اوکراین در دریای سیاه گفت که ایالات متحده قصد کمک به کشتیها برای ورود به بنادر اوکراین را ندارد.
بنابر گزارش شبکه روسی «راشاتودی» وزارت دفاع روسیه روز گذشته هشدار داده بود تمامی کشتیهایی که عازم بنادر اوکراین در دریای سیاه میشوند، اهداف نظامی تلقی خواهند شد.
سخنگوی کاخ سفید با اشاره به بسته کمکی ۲۵۰ میلیون دلاری به اوکراین به همراه بذر، کود و کمک به ذخیرهسازی و فرآوری محصولات و در واکنش به هشدار روسیه گفت که واشنگتن، «به حمایت از تلاش اوکراین برای رساندن غلات اوکراین به بازارها» ادامه میدهد.
با اینحال، وقتی خبرنگاری از او درباره نحوه برنامهریزی ایالات متحده برای «تقویت قابلیتهای دریایی اوکراین» سؤال کرد، او به طور مبهم متعهد شد که «اطمینان حاصل میکنیم آنچه که برای دفاع از خود نیاز دارند، در اختیار داشته باشند».
آغاز استفاده اوکراین از بمب های خوشه ای علیه روسیه
بنا به گفته مقامهای اوکراینی آگاه، کییف، شلیک مهمات خوشهای که آمریکا در اختیار این کشور قرار داده، علیه نیروهای روسیه در جنوب شرقی اوکراین آغاز کرده است؛ به امید آنکه سنگرهای مستحکم روسیه را که ضدحملات تابستانی اوکراین را کند کرده است، درهم بشکند.
روزنامه آمریکایی واشنگتنپست در این خصوص گزارش کرد، استفاده از این تسلیحات بحثبرانگیز آمریکا که پیش از این گزارش نشده بود، در پی تصمیم جنجالی هفته گذشته «جو بایدن» رئیسجمهور ایالات متحده آمریکا برای ارسال مهمات خوشهای ممنوعه به اوکراین صورت گرفته است.
تصمیم بایدن برای ارسال بمبهای خوشهای به اوکراین واکنشهای منفی زیادی را به همراه داشت، به طوری که گروه های حقوق بشری، متحدان اروپایی آمریکا و برخی دموکراتهای کنگره از این تصمیم به واسطه خطر تشدید تلفات غیرنظامیان انتقاد کردند.
«ولادیمیر پوتین» رئیسجمهور روسیه روز یکشنبه با اشاره به مهمات خوشهای تهدید کرد که «اگر آنها (اوکراین) علیه ما استفاده کند»، از اوکراین انتقام خواهند گرفت.
بمب های خوشهای که در بیش از ۱۲۰ کشور غیرقانونی شناخته شده، در هوا بر فراز یک هدف منفجر می میشود و دهها تا صدها بمب کوچکتر را در منطقهای به بزرگی چندین زمین فوتبال رها میکند. کودکان به طور خاص آسیبپذیر هستند، زیرا بمبهای منفجر نشده برای چند دهه خطر به همراه دارند.
این خبر در حالی منتشر شده است که «ولودیمیر زلنسکی» رئیس جمهور اوکراین، روز سه شنبه هفته جاری با تأیید دریافت بمب خوشهای گفت که ارتش این کشور در خاک خود از این تسلیحات علیه نظامیان روسیه استفاده میکند.
«سرگئی لاوروف» وزیر امور خارجه روسیه هم با بیان اینکه غرب میخواهد با دست کییف به مسکو صدمه بزند، گفت که جنگ در اوکراین تا زمانیکه کشورهای غربی از فکر تسلط خود و تحمیل شکست راهبردی بر روسیه دست برندارند، ادامه خواهد یافت.
یکی از مقامهای اوکراینی که خواست نامش فاش نشود، به روزنامه واشنگتنپست گفته است که مهمات خوشهای به مواضع روسیه شلیک شده تا سنگرهای این کشور که سرعت ضدحملات اوکراین برای بازپسگیری قلمروها را کند کرده، در هم بشکند.
ایالات متحده اوایل ماه جاری میلادی، ارسال مهمات خوشهای به کی یف را مورد تأیید قرار داد و «جو بایدن» رئیسجمهور آمریکا این اقدام را یک چاره موقت خواند که به تولید نظامی اجازه دهد که با افزایش چشمگیر تقاضا هماهنگ شود، زیرا واشنگتن و کییف هر دو با کمبود مهمات متعارف و معمولی مواجه شدهاند.
«پیمان ممنوعیت بمبهای خوشهای» یک معاهده بینالمللی است که هر گونه استفاده، انتقال، تولید و انبار این بمبها را ممنوع اعلام میکند. این پیمان روز ۳۰ مه ۲۰۰۸ در دوبلین به تصویب رسید و از اوت ۲۰۱۰ اجرایی شد. آمریکا، روسیه و اوکراین جزو کشورهایی هستند که این معاهده را امضا نکردهاند. این بمبها پس از پرتاب به شمار زیادی بمب کوچکتر تبدیل میشوند که میتواند باعث کشتار گسترده غیرنظامیان شود. بمبهای منفجر نشده نیز برای چند دهه خطر دارند.
پنجشنبه هفته گذشته در خبرها آمده بود که اوکراین بمب خوشهای را از آمریکا دریافت کرده است. ژنرال «اولکساندر تارناوسکی» فرمانده عملیات نیروهای مشترک «تاوریا» در گفتوگو با شبکه آمریکایی «سیانان» ضمن اعلام این خبر افزود: دشمن هم میفهمد که با دریافت این مهمات، ما برتری خواهیم داشت. دشمن آن بخش از اراضی که امکان استفاده از این مهمات در آن وجود دارد را رها خواهد کرد.
حملات روسیه به بنادر اوکراین در دریای سیاه
پس از آنکه مسکو هشدار داد، کشتیهایی که به سمت بنادر دریای سیاه اوکراین پیش میروند، میتوانند به عنوان اهداف نظامی در نظر گرفته شوند، مقامات محلی امروز (پنجشنبه) از تداوم حملات روسیه به مناطقی از بنادر اوکراینی خبر دادند.
به گزارش رویترز، همزمان با اینکه روسیه مشارکت در طرح انتقال غلات اوکراین از دریای سیاه را به حالت تعلیق درآورد، مقامات در مناطق میکولایف و اودسا گزارش دادند که ۲۰ تن در پی این حملات مجروح شدند.
با خروج روسیه از این قرارداد و بدتر شدن تامین غذای جهانی، اوکراین روز چهارشنبه اعلام کرد که میخواهد یک مسیر ارسال موقت را از طریق رومانی، کشور همسایه دریای سیاه، راهاندازی کند.
واسیل شکوراکوف، سرپرست وزارت جوامع، مناطق و توسعه زیرساختهای اوکراین در نامهای به سازمان کشتیرانی بینالمللی سازمان ملل گفت: هدف از این طرح، تسهیل رفع انسداد رفتوآمد کشتیهای بینالمللی در بخش شمال غربی دریای سیاه است.
وزارت دفاع روسیه تاکید کرد، کشتیهایی که با پرچم کشورها به بنادر اوکراینی میروند، طرف دیگر جنگ اوکراین تلقی میشوند.
پس از اینکه آخرین کشتی روز یکشنبه تحت ابتکار غلات دریای سیاه، اوکراین را ترک کرد، روسیه دوشنبه و سهشنبه شب به منطقه اودسا حمله کرد. سه بندر این منطقه تنها بندرهایی بودند که تحت قرارداد غلات در اوکراین فعال بودند.
فرماندهی ارتش جنوب اوکراین ادعا کرد: روسیه با موشکهای مافوق صوت، از جمله مدل Kh-۲۲ که برای منهدم کردن ناوهای هواپیمابر طراحی شده، به زیرساخت بندر اودسا حمله کرد.
ولودیمیر زلنسکی، رئیسجمهوری اوکراین در سخنرانی ویدئویی شبانه خود گفت: در این بنادر که حملاتی صورت گرفته، حدود یک میلیون تن غذا ذخیره است. دقیقا این مقدار باید به کشورهایی در آفریقا و آسیا ارسال میشد.
طبق گزارش فرماندار محلی، اوایل امروز دست کم ۱۸ تن در بندر شهر میکولایف مجروح شدند، درحالی که یک مقام در اودسا از بستری شدن دو تن پس از حملات روسیه خبر دادند.
رویترز اعلام کرده که مستقلا نمیتواند ادعاهای اوکراین را تایید کند.
دیمیتری پسکوف، سخنگوی کرملین روز دوشنبه گفت که مسکو مشارکت خود در ابتکار غلات دریای سیاه را به حالت تعلیق درآورده است؛ اما به محض اینکه توافقات مربوط به روسیه به درستی اجرا شود، آماده بازگشت به این توافق خواهد بود.
هفدهم ژوئیه (۲۶ تیر) آخرین مهلت تمدید قرارداد غلات بود و مسکو در هفتهها و ماههای اخیر بارها هشدار داده بود که مشارکت خود را در این توافق متوقف خواهد کرد تا زمانی که خواستههایش در مورد توافقات انجام شود.
قرارداد غلات یا ابتکار غلات دریای سیاه، توافقنامه ای دو بخشی بود که در ژوئیه ۲۰۲۲ توسط روسیه، اوکراین، ترکیه و سازمان ملل متحد برای تسهیل صادرات محصولات کشاورزی از روسیه و اوکراین - دو کشور پیشروی جهان در تولید محصولات کشاورزی- به امضا رسید.
بخش اول این توافقنامه (تسهیل صادرات مواد غذایی اوکراین از بنادر دریای سیاه از طریق آبهای تحت کنترل نیروی دریایی روسیه) کامل اجرا شده و دهها میلیون تن غلات به ارزش بیش از ۵.۵ میلیارد دلار از طریق کریدورهای امن صادر شده است.
ولادیمیر پوتین، رئیسجمهوری روسیه تمدید توافق غلات در وضعیت فعلی را "بیمعنی" دانست و گفت: این توافق اگر شروط روسیه را برآورده کند، بلافاصله به آن باز خواهیم گشت.
پوتین در ادامه تصریح کرد که غربیها از توافق غلات به عنوان ابزاری برای «باج گیری سیاسی» استفاده میکنند.
لاوروف: روسیه هرگز از اهداف عملیات نظامی خود دست نمیکشد
وزیر امور خارجه روسیه در نشست سالانه خود با سازمانهای غیردولتی و غیرانتفاعی داخلی توضیح داد که اهداف روسیه در اوکراین «غیر قابل مذاکره و وجودی» است.
به گزارش خبرگزاری راشا تودی، سرگئی لاوروف، وزیر امور خارجه روسیه روز چهارشنبه گفت: «ما هرگز نمیتوانیم و نمیخواهیم از اهدافی که به عنوان بخشی از عملیات نظامی ویژه اعلام شده بود، دست بکشیم. مسکو سالها نسبت به ایجاد اوکراین به عنوان یک تهدید مستقیم نظامی در نزدیکی روسیه هشدار داده بود.»
او افزود: «برنامههایی برای ایجاد پایگاههای نظامی در دریای آزوف و کریمه وجود داشت. رژیمی که ماهیت نئونازی خود را بیش از چند بار ثابت کرده بود، پیوسته تشویق میشد که هر چیزی روسی را از بین ببرد؛ فرهنگ، آموزش، رسانهها و خود روسها در سرزمینهایی که اجدادشان برای قرنها در آن زندگی و شهرها را به پا کردند.»
لاوروف افزود: «غرب میتواند روزهای خود را صرف بحث در مورد اثربخشی "تهاجمی" اوکراین کند، اینکه هدف آنها از "آزادسازی قلمرو خودشان تا مرزهای سال ۱۹۹۱" چقدر دور است و روسیه چگونه آنها را خنثی میکند.»
سرگئی لاوروف در این کنفرانس به نام یکی از اساطیر یونان که محکوم شده بود تا تخته سنگی را به دوش گرفته و تا قله یک کوه حمل کند که این اشاره به کاری بیحاصل و بیپایان دارد، گفت: «در حالی که رد ادعاهای ماشین تبلیغاتی غربی ممکن است شبیه کار "سیزیف" به نظر برسد، جهان در حال تغییر است. ما شاهد رشد خودآگاهی، احساس هویت خود و تمایل به دفاع از آن در کشورهای اوراسیا، در منطقه آسیا و اقیانوسیه، در خاورمیانه، در آفریقا، در آمریکای لاتین هستیم. روند شکلگیری جهان چندقطبی غیر قابل توقف است.»
وزیر خارجه روسیه گفت: «باید به این اذعان کرد. من درک میکنم که انجام این کار برای غرب دشوار است. اما اگر آنها بخواهند مصنوعی روند عینی تاریخی را کند کنند، این صرفا هزینهای را که بشریت - از جمله غرب - برای عدالت میپردازد، افزایش میدهد.»
این دیپلمات ارشد روسیه خاطرنشان کرد که در داخل ناتو دموکراسی وجود ندارد، تنها فشار همتایان پشت نقاب «اتفاقنظر» دیده میشود. به گفته او، اتحادیه اروپا هم اجماع را کنار گذاشته و به دنبال وادار کردن اعضایی مانند مجارستان و لهستان است که به پایمال شدن ارزشها و سنتهای ملی اعتراض دارند.
لاوروف گفت: «چنین قوانینی در انجمنهایی که ما در آن شرکت میکنیم و آنها را به عنوان اولویت توسعه میدهیم، وجود ندارد و به طور خاص میتوان از سازمان پیمان امنیت جمعی، اتحادیه اوراسیا، سازمان همکاری شانگهای و بریکس و ...نام برد.»