بسته ویدیویی «تابناک» مجموعهای از ویدیوها پیرامون رویدادهای سیاسی عمدتاً متکی بر گزارشها و تحلیلها و ویدیوییهایی درباره دیگر موضوعات فرهنگی، اقتصادی و... است که دیدنش را از دست دادهاید؛ نگاهی دوباره و متفاوت به آنچه در این بستر میتوان فرا گرفت.
تنها تصاویر عباس دوران و مراسم تشییعش
عباس دوران از خلبانان جنگنده مکدانل داگلاس اف-۴ فانتوم ۲ نیروی هوایی ایران بود که در ماههای آغازین جنگ ایران و عراق، نقش مهمی در بمباران اهداف دشمن عراقی ایفا کرد و بیش از ۱۲۰ عملیات و پرواز برون مرزی موفق داشت. صدام حسین پیش از جنگ و در اجلاس سران عدم تعهد در هاوانا، میزبانی بغداد را برای اجلاس بعدی گرفته بود تا ژست یک صلح طلب را به نمایش بگذارد. او با ترسو خواندن خلبانان ایرانی گفته بود: «هیچ خلبان ایرانی جرات نزدیک شدن به آسمان بغداد برای برهم زدن اجلاس را ندارد.» پس از این موضعگیری، جنگندههای ایران برای جلوگیری از این اقدام بینالملل صدام به بغداد حمله کردند که در جریان حمله سه فروند جنگنده ایران در ۳۱ تیر ۱۳۶۱ به بغداد، هواپیمای عباس دوران هدف قرار گرفت. منصور کاظمیان، خلبان کابین عقب به درجات و نشانگرها نگاه کرده و متوجه میشود که از کار افتادهاند؛ بنابراین تصمیم به خروج از هواپیما و ایجکت خود و دوران میگیرد؛ ولی قبل از کشیدن دستگیره خروج اضطراری، صندلی ایجکت کابین عقب (احتمالاً به دلیل رسیدن آتش به صندلی) عمل کرده و کاظمیان خودکار به بیرون پرتاب میشود. دوران، اما ایجکت نمیکند و با هدف ناامن جلوه دادن شهر بغداد، به هتل محل برگزاری هفتمین دوره اجلاس سران جنبش غیرمتعهدها کوبید و مانع از برگزاری این اجلاس در کشور عراق شد؛ اقدامی که موثر بود و به عملیات بغداد مشهور شد. پیکر این شهید، بیست سال بعد در سال ۱۳۸۱ در قالب تکهای از استخوان پا به ایران بازگشت که در ۱۰ مرداد ۱۳۸۱ طی مراسمی رسمی با حضور مسئولان کشوری و لشکری، خانواده و بستگان در شیراز به خاک سپرده شد. تنها تصاویر باقی مانده از عباس دوران و مراسم تشییع او را میبینید.
ایوان مدائن بزرگترین طاق گِلی دنیا
«ایوان خسرو / طاق کسری / ایوان مدائن / Taq Kasra» برجستهترین یادگار شاهنشاهی ساسانی، در تیسفون واقع در در ۳۵ کیلومتری جنوب شهر بغداد (عراق) در کناره خاوری رود دجله واقع شده است. بزرگترین طاق گلی دنیا با بلندی ۳۷ متر، در کنار دهکده سلمان باک قرار دارد که محل آرامگاه سلمان فارسی است. بسیاری تصور کردهاند چیزی از بنای متعلق به دوران پادشاهی شاپور یکم نمانده، اما این بنا همچنان پابرجاست و با توجه به آنکه در عراق تعلق خاطر جدی نسبت به این بنا وجود ندارد، سالهاست، این بنای تاریخی بدون مرمت و نگهداری در میان تودهای از سیمخاردارها، رها شده است. این بنا نه برای نمایش مهندسی، بلکه به منظور نمایش عظمت ساخته شده، تا نشانگر قدرت و ثروت باشد؛ سفیران ملتهای دیگر را حیران سازد و به دولتهای دست نشانده سرکش اخطار کند که این سلسله، قدرت درهمشکستن هر مبارزهای را دارد. آنچه مانده، جز یکی از چهار جبههای نبوده که حیاط بزرگ مرکزی را احاطه میکرد، جز واحدی در یک فضای محصور نیست. ایوان، آن چنانکه اینک میبینیم، تنها یک شکاف حیرتانگیز نبود. در اصل آن را یک پرده سنگین زربافت میپوشاند که ارتفاع زیاد و فضای نقشهای متنوع آن گویای ثروت فراوان بود. معماران خسرو که تصویری از مقدار فشاری که توسط بنایی با چنین ابعاد غول آسا ایجاد میشد نداشتند، پایهها را بسیار پهن گرفتند تا از قدرت تحمل چنان فشاری مطمئن شوند. پهنای پایهها در قسمت زیر طاق چهار و در پایین هفت متر است. ضخامت طاق حتی در بالاترین نقطه آن به یک متر میرسید. هرچند نقشه بنا غیرعادی، ولی اساساً ساده بود و تأثیر آن بیشتر ناشی از عظمت بنا بود. ایوان بزرگ از طریق چند اتاق کوچک به یک تالار بزرگ بسته متصل بود و اطراف تمام بخش مرکزی را دالانها و اتاقهای دراز دارای طاق ضربی گرفته بود. (مثل شهر آشور در دوره پارت)
در شهر آشور متعلق به دوره پارتی، فضای خالی ایجاد شده توسط ایوان را با تزئین نما و استفاده از ستونهای توکار، اسپرها و طاقچههایی که در شش طبقه ترتیب یافته و بالای آن یک ردیف کنگره سنتی قرار داشت، جبران کرده بودند. فضای بزرگی که باید طاقبندی میشد، سازندگان به منظور کاهش اندازه دهانه تا حد امکان، به تدریج رجهای افقی آجرهای بالای پاکار قوس را به سمت داخل متمایل میساختند. بدین ترتیب، دیوارها ضمن یک انحنای جزئی به هم نزدیک و دهانه فوقانی با رجهای عمودی پوشانده میشد که به شکل قطاع بزرگی از یک دایره بود؛ بنابراین، بخش نیم بیضی یا سهمی طاقها یا قوسها در معماری ساسانی بسیار فراوان دیده میشود. نتیجه در نظر گرفتن استحکام و ثبات نیست، بلکه ناشی از فرایند عملی ساخت بناست. تصاویری از این بنای تاریخی را در تابناک میبینید.
حال و هوای هنگ کنگ از دهه ۳۰ تا ۸۰ میلادی
«هنگ کنگ /香港/ Hong Kong» یک ناحیه در غرب دلتای رود مروارید و دریای جنوبی کشور جمهوری خلق چین است که در پیمان نانجینگ از سال ۱۸۴۲ تا ۱۹۹۷ با نام هنگ کنگ بریتانیا جزو مستعمرات امپراتوری بریتانیا شد. البته در نبرد هنگ کنگ، امپراتوری ژاپن توانست هنگ کنگ را در سال ۱۹۴۱ تسخیر کند و در سال ۱۹۹۷ و پس از پایان یافتن پیمان پیشین به جمهوری خلق چین پیوست. هنگ کنگ در حال حاضر از مهمترین بازارهای مالی و تجاری آسیا و جهان به شمار میرود. حال و هوای هنگ کنگ از ابتدای دهه ۱۹۳۰ تا انتهای دهه ۱۹۸۰ را در تابناک تماشا میکنید.
پس از انقلاب مصر که منجر به استعفای حسنی مبارک، دیکتاتور مصر در ۲۲ بهمن ۱۳۸۹ شد، محمد مرسی از جریان اخوان المسلمین با اختلافی بسیار کم در انتخابات و با پیروزی بر ژنرال احمد شفیق، رئیس جمهور مصر شد، اما دوران ریاست جمهوری او دیری نپایید. او در دوازدهم تیر ۱۳۹۲ پس از ناآرامیهای چندروزه و حالت بحرانی کشور مصر پس از کودتایی به دست ارتش برکنار شد و ژنرال عبدالفتاح سیسی از آن زمان قدرت را به دست گرفت. مرسی در ۲۷ خرداد ۱۳۹۸، به دنبال بیهوششدن در دادگاه، مرد. بخشی از سخنان محمد مرسی قبل از خلع ید از قدرت را در تابناک میبینید.