به گزارش گروه فرهنگی تابناک؛ حرف از شهید و مبارزه با دشمن که میشود ذهن همه میرود سمت هشت سال دفاع مقدس. سمت فکه، طلایی، کردستان و... برای سالهای جنگ و انسانهایش کلی فیلم، سریال و کتاب و... منتشر شده و احتمالا هر ایرانی بتواند چندین قصه حماسی و احساسی از رزمندههای ساده یا حتی فرماندهان روایت کند. البته این حجم از تولید اثر برای سالهای جنگ تحمیلی طبیعی است چرا که نباد یاد این دوره خاص و پر افتخار ایران در اذهان کمرنگ شود، اما سوال اینجاست که چرا چنین تولیداتی برای سایر مقاطع مهم صورت نگرفته؟
پیش از شروع جنگ ایران ما مبارزات طولانی و پیچیدهای را علیه حکومت پهلوی تجربه کرد. حکومتی که سالهای آخرش مدام مخوفتر از قبل میشد و با استفاده از تاکتیکهای مختلفی مخالفینش را موقف میکرد. از دهه سی شمسی که با کودتای ۲۸ مرداد دولت مصدق سرنگون شد تا ۱۲ بهمن سال ۱۳۵۷ که تبعید امام خمینی (ره) به پایان رسید، پهلوی دوم با ابزارهای گوناگونی مخالفین خود را حذف میکرد.
گاهی شکنجههای ساواک باعث شهادت انقلابیها میشد و گاه نیز جای برخورد مستقیم ترجیح میدادند با تبعید هزینه برخورد را کاهش دهند و نگذارند تفکرات چهرههای انقلابی بین جوانها تکثیر شود. برخی اوقات نیز مانند حادثه میدان ژاله حکومت پهلوی ارتشش را وارد میدان میکرد و با رگبار گلولهها پاسخ مردم را میداد. همه این رخدادها بخش کوچکی از مبارزه با دشمن در روزها و سالهای منتهی به بهمن ۵۷ است. بخش کوچکی از یک اتفاق بزرگ که به خاطرش جوانهای زیادی شهید شدند و چهرههای مهمی شکنجه را تحمل کردند.
پرداختن به این دوره تاریخی مانند سالهای جنگ مهم است و جزئیات زیادی دارد، اما کمتر اثری بوده که به دور از شرح اضافات با روایتی دقیق و جذاب به روزهای منتهی به انقلاب بپردازد. درست که میگویند «تاریخ را فاتحان مینویسند»، اما گویی که فاتحان انقلاب ۵۷ به قدر کافی در نگارش تاریخ و ثبت رخدادهای آن دوره اهتمام نداشتند. البته با این حال آثار خوب، اما به نسبت محدودی نیز در مورد این دوره تاریخی منتشر شده که اهمیت و روایت برخیهایشان متفاوت از سایر آثر است. فرض کنید یکی از این روایتها تجربیات عینی و خودنوشت یکی از مطرحترین چهرههای انقلاب یعنی مقام معظم رهبری باشد.
کتاب «خون دلی که لعل شد» اثری است که در آن مقام معظم رهبری خاطرات خود را از زندانها و تبعید دوران پیش از انقلاب بیان کرده است. این خاطرات در ابتدا توسط ایشان به زبان عربی و به شکل پراکنده منتشر شده بود، اما با گذر زمان توسط دکتر «محمدعلی آذرشب» که از اساتید دانشگاه و پژوهشگر ایرانی زبان و ادبیات عربی هستند گردآوری شد و در نهایت «محمدحسین باتمان غلیچ» این تجربیات مهم را به فارسی ترجمه کرده است.
این کتاب به نحوی شرح زندگانی مقام معظم رهبری نیز محسوب میشود. به طوری که مبدا زمانی «خون دلی که لعل شد» روزهای کودکی و اشتغال به تحصیل ایشان است و در ادامه به فعالیتهای خود به عنوان یک مبارز علیه پهلوی پرداخته میشود. یکی از بخشهای جذاب این کتاب خاطرات ایشان از درگیریها و دستگیری هاست که منجر به زندان ساواک، شکنجه، تبعید و... میوشد. همه این رخدادها را با جزییات دلچسبی شرح در کتاب شرح داده و همین نکته اثر را نه تنها به یک کتاب خوشخوان و روان تبدیل کرده بلکه به لحاظ تاریخی میتوان آن را به عنوان سند نیز مورد بررسی قرار داد. چرا که همه مسائل و مباحث به نحوی مستندنگاری شدهاند که نمیتوان خدشهای به آن وارد کرد.
نویسنده: سید میلاد ناظمی