تلاش برای کشف راه فرار از مرگ

دکتر ژان هبرت، متخصص ژنتیک، ۱۱۰ میلیون دلار کمک مالی برای توسعه یک جراحی پیچیده که در آن سلول‌های آسیب دیده یا پیر مغز را با سلول‌های بنیادی جایگزین می‌کند، دریافت کرده است.

این روش شامل ترمیم بافت مغز بیمار با سلول‌های بنیادی عصبی رشد یافته در آزمایشگاه است، روشی که قبلاً نتایج امیدوارکننده‌ای را در موش نشان داده است. سلول‌های بنیادی سلول‌هایی با قابلیت تغییر شکل هستند. این سلول‌ها به وفور در جنین انسان یافت می‌شوند و استفاده از آن هسته اصلی این پژوهش جدید است.

مارک هامالاینن، یکی از بنیانگذاران انجمن زیست فناوری لانگویتی، گفت: «این روش نیازی به درک روند پیری ندارد. به همین دلیل است که کار ژان جالب است.» با این حال، برخی دیگر از متخصصان در این زمینه معتقدند این روش برای استفاده عموم اخلاقی نیست. ابتکار دکتر هبرت که به طور رسمی به عنوان «جایگزینی عملکردی بافت مغز» توصیف می‌شود، اولین نشانه‌های موفقیت خود را در سال گذشته در آزمایش بر روی موش‌ها نشان داد.

نتایج حاصل از آن پژوهش باعث شد دولت آمریکا پیش از هیچگونه آزمایش انسانی چنین بودجه بزرگی برای پژوهش‌های آینده دکتر هبرت در نظر بگیرد. بر اساس مطالعه منتشر شده در مجله بیواینجنیرینگ، موش‌های آزمایشگاهی با ضایعات مغزی تحت این درمان قرار گرفتند و سلول‌های بنیادی به مغزشان تزریق شد. این سلول‌های بنیادی از طریق کشت سلولی رشد کردند که شامل جداسازی سلول‌ها از جنین و قرار دادن آن‌ها درکنار مواد مغذی مانند ویتامین‌ها، اسید‌های آمینه، گلوکز و نمک است.

آزمایش‌های اولیه دکتر هبرت بر روی موش‌ها نشان داد که این سلول‌های مغزی پیوند شده و با مغز موش میزبان خود ارتباط برقرار می‌کنند؛ آن‌ها در عرض یک ماه پس از پیوند به «محرک‌های بینایی» پاسخ می‌دهند. دکتر هبرت و تیمش در این مطالعه نوشتند: با استفاده از الگوی ما، نورون‌هایی خاص برای اهداف مختلف در مغز میزبان در نظر گرفته شدند. به عبارت دیگر، سلول‌های جوان به سرعت به سلول‌های تخصصی تبدیل شدند که آماده ایفای نقش جدید خود در مغز میزبان بودند. علاوه بر این، نورن‌های ایجاد شده پس از پیوند به طور خودکار و بدون نیاز به جراحی فعال بودند و در شبکه‌های عملکردی مغز شروع به فعالیت کردند. این سلول‌ها به ورودی‌های حسی میزبان خود پاسخ می‌دهند.»

موفقیت‌های دکتر هبرت توجه مؤسسه ملی بهداشت را به خود جلب کرد و منجر به برنامه جدید چند میلیون دلاری شد. آژانس جدید پروژه‌های پیشرفته ایالات متحده برای سلامت که از شاخه تحقیقاتی پیشرفته پنتاگون به نام داریا الگوبرداری شده است، توسط رئیس جمهور جو بایدن در سال ۲۰۲۲ ایجاد شد تا نقش مشابهی را در مؤسسه ملی بهداشت آمریکا ایفا کند.

این روش جدید جوان‌سازی مغز به تلاش‌های آژانس پروژه‌های پیشرفته ایالات متحده برای سلامت در پیوند چشم برای نابینایان، پیش‌بینی تکامل ژنتیکی در سلول‌های سرطانی و فیلتر‌های جدید هوا می‌پیوندد. دکتر هبرت این پروژه را بخشی از جاه طلبی زندگی خود به سمت جاودانگی توصیف کرد. این محقق توضیح داد: «من بچه عجیبی بودم و وقتی فهمیدم همه ما از هم می‌پاشیم و می‌میریم، به این فکر کردم چرا هیچکس با این موضوع مشکلی ندارد؟»

دکتر هبرت همچنین ادامه داد: «این فکر مسیر زندگی و پژوهش من را شکل داد. من زندگی کردن را بر فروپاشی آهسته و از بین رفتنی که طبیعت برای ما در نظر دارد ترجیح می‌دهم.» این متخصص ژنتیک نقش خود را در بخش علوم اعصاب کالج پزشکی آلبرت انیشتین در برانکس برای پست خود در آژانس پروژه‌های پیشرفته ایالات متحده برای سلامت ترک خواهد کرد.

این آژانس اعلام کرد پروژه دکتر هبرت در مورد این تکنیک جراحی را از پیوند‌های موفقیت‌آمیز گذشته در موش را به حیوانات دیگر گسترش خواهد داد. علیرغم این موفقیت‌های امیدوارکننده، برخی از دانشمندان در این زمینه نسبت به عملی بودن یا دوام طولانی مدت این جراحی ابراز تردید کرده‌اند.

متیو شولز، مدیر عامل شرکت تحقیقاتی اوشین بایوتکنولوژی، گفت: «در ظاهر کاملاً دیوانه‌وار به نظر می‌رسد، اما مناز پیشرفت دکتر هبرت در این زمینه شگفت زده شده‌ام.» با این حال، شولز انتظار ندارد که این جراحی مورد استفاده عموم مردم قرار بگیرد یا دوره جدیدی از جاودانگی انسان را بوجود بیاورد. شولز معتقد است: «مغز جدید محبوب نخواهد بود. این جراحی بسیار دشوار و همراه با عوارض جانبی شدیدی خواهد بود.»

دیگر متخصصان این روش را راهی برای درمان احتمالی مشکلات ارثی می‌دانند. دکتر جاستین ریبو، یکی از پزشکان و کارآفرینان بیوتکنولوژی، گفت: «در صورت موفقیت این روش می‌توان از آن برای درمان انواع بیماری‌های عصبی لاعلاج استفاده کرد.»