به گزارش سرویس فرهنگی تابناک؛ سینمای ایران از همان زمان آغاز تا تاکنون راه طولانی را پیموده و به یکی از مهم ترین و پر رونق ترین صنایع فرهنگی کشور تبدیل شده است.
تاریخچه سینمای ایران
اولین فیلم در ایران در سال 1283 توسط میرزا ابراهیم خان عکاس باشی در کاخ گلستان نمایش داده شد. این فیلم کوتاه، که توسط یک دوربین فیلمبرداری آلمانی ضبط شده بود، صحنه هایی از زندگی روزمره در تهران را به تصویر می کشید. در سال های اولیه، فیلم ها در مکان های عمومی مانند میدان ها و باغ ها نمایش داده می شدند.
در دهه ۲۰ ، اولین سالن های سینمای ایران ساخته شدند. این سالن ها به سرعت به مکان های محبوب برای سرگرمی و فرهنگ تبدیل شدند. در دهه ۴۰، سینمای ایران وارد دوران طلایی خود شد و فیلمسازان ایرانی تعدادی از آثار کلاسیک را خلق کردند که هنوز هم مورد تحسین قرار می گیرند.
وضعیت فعلی
امروزه سینمای ایران یکی از پویاترین و خلاق ترین صنایع سینمایی در جهان و البته با نواقص و نقایص بسیاری جدی نیز، تلقی می شود. فیلمسازان ایرانی جوایز متعددی در جشنواره های بین المللی کسب کرده اند و فیلم های ایرانی در سراسر جهان به نمایش درآمده اند. صنعت سینمای ایران همچنین نقش مهمی در اقتصاد کشور ایفا می کند و هزاران شغل ایجاد کرده است.
جشنواره های مهم
چندین جشنواره مهم فیلم در ایران برگزار می شود، از جمله:
* جشنواره فیلم فجر
* جشنواره فیلم کوتاه تهران
* جشنواره فیلم مستند ایران
این جشنواره ها فرصتی برای فیلمسازان ایرانی فراهم می کنند تا آثار خود را به نمایش بگذارند و با یکدیگر رقابت کنند. آنها همچنین به ترویج سینمای ایران در داخل و خارج از کشور کمک می کنند.
واژه های جاری در جان سینمای ایران
صنعت سینمای ایران با چالش هایی نیز مواجه است، در حام سینمای امروز به واژه های رایجی می‌خوریم که از دغدغه های این عرصه حکایت می کند.
سینمای جشنواره ای
سینمای ایران تاریخ پرفراز و نشیبی را تجربه کرده و با وجود محدودیت‌های مالی و امکانات کمتر نسبت به سینماهای بزرگ جهان مانند هالیوود و بالیوود، توانسته است افتخارات زیادی کسب کند. این سینما با وجود عدم دسترسی به بودجه‌های کلان، موفق به نمایش خود در سطح جهانی شده و جوایز متعددی از جشنواره‌های معتبر سینمایی از قبیل اسکار، کن، ونیز، برلین و... دریافت کرده است. این جوایز شامل جوایز کارگردانی، بازیگری و بهترین فیلم می‌شود که نشان‌دهنده کیفیت و توانایی سینمای ایران در عرصه بین‌المللی است.
در این میان اصطلاح سینمای جشنواره ای بیانگر شرایطی است که در این عرصه و از سوی منتقدان مطرح می شود.
سانسور
سانسور یکی از چالش های اصلی پیش روی سینمای ایران است. فیلمسازان اغلب با محدودیت هایی در بیان دیدگاه های خود و به تصویر کشیدن موضوعات حساس مواجه می شوند. این امر می تواند منجر به خودسانسوری شود و مانع از تولید فیلم های جسورانه و انتقادی شود.
کمبود بودجه
بسیاری از فیلمسازان ایرانی با کمبود بودجه مواجه هستند که می تواند بر کیفیت تولید و توزیع فیلم ها تأثیر بگذارد. بودجه محدود می تواند منجر به استفاده از تجهیزات قدیمی، مکان های محدود و ارزش های تولید پایین شود.
توزیع محدود
فیلم های ایرانی اغلب با توزیع محدودی مواجه می شوند، به ویژه در خارج از ایران. این امر می تواند دسترسی مخاطبان به فیلم ها را محدود کند و مانع از موفقیت تجاری آنها شود.
مهاجرت
برخی از فیلمسازان و بازیگران ایرانی به دلیل محدودیت ها و کمبود فرصت ها در ایران، به کشورهای دیگر مهاجرت می کنند. این امر می تواند منجر به از دست دادن استعدادها و تضعیف صنعت فیلم ایران شود. شرایط مهاجرای نیز در کشورهای مقصد موضوع دیگری است.
فشارهای سیاسی
صنعت فیلم ایران اغلب تحت تأثیر فشارهای سیاسی قرار می گیرد. این فشارها می تواند منجر به سانسور، توقیف فیلم ها و آزار و اذیت فیلمسازان شود.
فقدان زیرساخت
صنعت فیلم ایران با کمبود زیرساخت های مناسب، از جمله استودیوهای مدرن، تجهیزات و امکانات آموزشی مواجه است. این امر می تواند بر کیفیت تولید و آموزش فیلمسازان تأثیر بگذارد.
فاصله
علاوه بر این دغدغه ها، سینمای ایران با چالش های دیگری نیز مواجه است، مانند فقدان آموزش حرفه ای، بازاریابی ضعیف و عدم حمایت کافی از فیلمسازان مستقل. رسیدگی به این دغدغه ها برای رشد و شکوفایی صنعت فیلم ایران ضروری است.
این یک واقعیت است که سینمای ایران فاصله چشمگیری با سینمای روز دنیا چه به لحاظ دانش فنی و چه به لحاظ ابزارهای فنی، فاصله بسیار چشمگیری دارد. گروهی از سینماگران پیشکسوت عمدتاً از کرختی و غروری برخوردارند که یادگاری در دوران موسپیدی و به روزرسانی دانش‌شان را با حضور در کلاس‌های بین‌المللی خلافشان‌شان تلقی می‌کنند و بدین ترتیب با داشته‌های تکنیکی پیشین‌شان فیلم می‌سازند. نسل جوان نیز عمدتاً امکان استفاده از دانش روز و تحصیل در مراکز سینمایی آمریکا که حتی نسبت به سطح فیلمسازی کشورهایی چون انگلیس نیز فاصله محسوسی دارد، را ندارد. در حوزه تکنولوژی نیز ار تکنولوژی را محدود به دوربین و لنز و نور و صدا بدانیم، وضعیت سینمای ایران بد نیست؛ اما اگر قرار باشد درباره ربات‌هایی که نقش فیلمبردار را در پروژه‌های بزرگ ایفا می‌کنند، سخن بگوییم و از دقت و جزئیات فیلمبرداری با تکنولوژی روز سخنی به میان بیاید حرفی برای گفتن نداریم.
ممیزی و صدور مجوز
ممیزی در سینمای ایران دارای خطوط قرمزی است که بسته به زمان، مکان و اشخاص حدود و ثغورش دستخوش تغییرات محسوسی است. برخی فیلمسازان همواره کارت بلانش دارند و تقریباً سراغ هر سوژه‌ای بروند می‌توانند اثرشان را بسازند اما گروهی دیگر حتی توان تأییدیه گرفتن برای نام مطلوب فیلمشان را نیز ندارند.
سلبریتی ها
این اصطلاح از جدیدترین اصطلاحات در فرهنگی سینمایی ایران محوب می شود که عمدتا تحت تاثیر فضای مجازی و رسانه های جدید وارد این صنعت و فرهنگ ما واقع شده است. سلربریتی ها حالا یک جریان به شما می روند که خواسته و ناخواسته و به صورت مثبت و منفی در جامعه اثرگذارند. سینما در تولید این سلبریتی ها نقش زیادی داشته است.
مافیا
از اصطلاحات دیگر رایج در سینمای ایران، واژه مافیاست که هم در حوزه بازگری و استفاده از بازیگران و نیز در حوزه تهیه کنندگی و سرمایه گذاری و کسب درآمد از این صنعت به کار گرفته شده است.
گیشه
در دو حالت معمولا از عنوان گیشه استفاده می شود. یکی دربارهه میزان فروش فیلم های سینمایی و دیگر در تر کیب با واژه سینما، یعنی سینمای گیشه. این عبارت معمولا برای فیلم هایی است که صرفا به دنبال جذب مشتری و کسب سود از هر روش ممکن است.
اکران
اکران در عمدتا در بحث کمبود سالن های اگران مورد استفاده انتقادی قرار می گرد. علاوه بر آن صدور یا عدم صدور آن، ویژه برنامه های اکران خاص، اکران مردننی و ... نیز از دیگر موارد کاربردی آن است.
علاوه بر این دغدغه ها، سینمای ایران با چالش های دیگری نیز مواجه است، مانند فقدان آموزش حرفه ای، بازاریابی ضعیف و عدم حمایت کافی از فیلمسازان مستقل. رسیدگی به این دغدغه ها برای رشد و شکوفایی صنعت فیلم ایران ضروری است.
سینما امروز نقش بسیار مهم‌تری از آنچه که تصور می‌شود، در قدرت و صلابت یک کشور ایفا می‌کند و می‌تواند به عنوان نماینده و بیانگر قدرت و وضعیت کشور در سطح جهانی عمل کند. اگرچه سینما ممکن است به اندازه ارتش یک کشور در نمایش قدرت آن مؤثر نباشد، اما اهمیت آن کمتر از آن نیست. مدیران و مسئولان باید به اهمیت سینما توجه بیشتری داشته باشند و شرایط و امکانات لازم را برای هنرمندان و فیلمسازان فراهم کنند تا بتوانند آثار بهتری تولید کنند که فرهنگ، تاریخ و قدرت ایران را در عرصه‌های جهانی به نمایش بگذارد.
سینمای ایران رو به قهقرا می رود.
باید فاتحه سینمایی که سلبریتی هایش، محمد رضا گلزار، شهاب حسینی، بهاره رهنما، داریوش ارجمند....... هستند را خواند.