بین الملل تابناک: رئیس جدید ناتو، «مارک روته» به تمام مهارت‌های ائتلاف‌سازی برای حفظ اتحاد غرب در بحبوحه جنگ اوکراین، ترس از اقدام بعدی مسکو و نگرانی‌های سیاسی نیاز دارد. روته روز سه‌شنبه به عنوان دبیرکل سازمان پیمان آتلانتیک شمالی منصوب شد و اولین بار در یک دهه اخیر است که مقام ارشد ناتو تغییر می‌کند.
«روته» پیش از این 14 سال نخست وزیر هلند بود. «مارک روته» ۵۷ ساله جایگزین «ینس استولتنبرگ» در ناتو شد که در مدت ۱۰ سال فعالیتش در این سمت با جنگ روسیه در اوکراین، افزایش قدرت نظامی چین و همچنین دوره اول ریاست جمهوری دونالد ترامپ در آمریکا همراه بود.
با انتخاب روته، متحد سرسخت آمریکا و حامی سرسخت اوکراین، ۳۲ کشور ناتو دبیرکلی را انتخاب کرده‌اند که انتظار می‌رود همچنان به حمایت از کی‌یف و تلاش برای تقویت دفاع خود ائتلاف در مقابل روسیه ادامه دهد.
در حال حاضر مهمترین موضوع این است که روته بتواند در ائتلاف 32 عضوی اجماع ایجاد کند. توانایی این فرد برای محافظت از یک میلیارد نفر تحت حمایت خود نه تنها به قدرت نظامی بلکه به وحدت سیاسی نیز بستگی دارد.
چالش‌های فراوانی برای روته وجود دارد: بازگشت احتمالی «دونالد ترامپ» بدبین به ناتو به عنوان رئیس‌جمهور ایالات متحده آمریکا - قدرت غالب ائتلاف - و همچنین درخواست از متحدان اروپای شرقی برای محافظت در برابر روسیه و درخواست کمک برای اوکراین غیرعضو. مقامات و دیپلمات‌های ناتو از روته انتظار دارند که اولویت‌های استولتنبرگ را حفظ کند - جلب حمایت از کیف، وادار کردن کشورهای ناتو برای هزینه‌های بیشتر برای دفاع و درگیر نگه داشتن ایالات متحده در امنیت اروپا.
رویکرد شرقی «روته»
به بلوغ رسیدن روته به عنوان سیاستمداری بین المللی در سال 2014 رخ داد پس از آنکه پرواز MH17 خطوط هوایی مالزی توسط سامانه موشکی روس بر فراز شرق اوکراین سرنگون شد و همه 298 مسافر و خدمه از جمله 196 شهروند هلندی کشته شدند. وی قول داد که مسئولین را بازخواست کند و این اقدام را انجام داد.
قطعا روته در شغل جدید خود تحت فشار اعضای ناتو در اروپای شرقی قرار خواهد گرفت تا ثابت کند که تمایل آنها برای حمایت بیشتر از روسیه را درک می کند و می تواند برای آنها کار کند. از آغاز جنگ اوکراین، ناتو تعداد نیروهای مستقر در کشورهای اروپای شرقی را به اضافه نیروهای ملی این کشورها به حدود 10000 تن افزایش داده است و صدها هزار نفر دیگر را می تواند به سرعت مستقر کند.
اما کشورهای شرقی خواهان نیروها و تسلیحات بیشتری هستند به ویژه سیستم های دفاع هوایی که به معنای متقاعد کردن اعضای غربی برای انتقال بیشتر دارایی های خود به شرق است. همانطور که ناتو با اجماع تصمیم گیری می کند، قدرت دبیرکل به ارائه ایده های سیاسی و متقاعد کردن رهبران ملی برای حمایت از آنها بستگی دارد.
هزینه های دفاعی بیشتر
در نشست سران اتحادیه اروپا در ژوئن، «روته» با دیگر رهبران درگیر شد، زمانی که او و «اولاف شولتز»، صدراعظم آلمان به شدت با استقراض مشترک برای تامین هزینه های دفاعی مخالفت کردند. «دونالد تاسک»، نخست وزیر لهستان گفت که دیگر رهبران با صدای بلند به روته یادآوری کردند که او به زودی رئیس ناتو خواهد شد و باید هر کاری انجام دهد تا مطمئن شود که دولت ها در امر دفاع کوتاهی نمی کنند. ناتو تخمین می‌زند که 23 عضو از 32 عضو آن، به هدف خود مبنی بر صرف 2 درصد تولید ناخالص داخلی برای دفاع در سال جاری دست خواهند یافت - در حالی که هلند اکنون به هدفی که یک دهه پیش تعیین شده بود، رسیده است.
بسیاری از مقامات ناتو استدلال می‌کنند که هزینه‌ها باید بیشتر شود - شاید تا 2.5 درصد تولید ناخالص داخلی یا بیشتر - تا سربازان و تسلیحات اضافی برای انجام اصلاحات گسترده در برنامه‌های دفاعی این ائتلاف انجام شوند.
یک چالش برای روته متقاعد کردن کشورهای عضو برای سرمایه گذاری بیشتر در دفاع خود و برای تهیه قابلیت هایی که بسیار فراتر از ظرفیت های موجود است، می باشد.
«اوآنا لانژسکو» که به مدت 13 سال سخنگوی ناتو بود، گفت که پول آزمون بزرگی برای روته خواهد بود. او باید اعتبار خود را به عنوان مدافع قوی افزایش هزینه‌های دفاعی در سراسر ائتلاف تقویت کند و این به تثبیت اعتبار او به عنوان دبیرکل ناتو کمک می کند.
در این میان نباید چشم انداز «دونالد ترامپ» که در اوایل سال جاری گفت روسیه را تشویق می کند هر کاری دلش می خواهد انجام دهد را نادیده گرفت. «کامیل گراند» که در اولین دوره ریاست جمهوری ترامپ به عنوان دستیار دبیرکل ناتو خدمت می کرد، گفت که در اردوگاه بدبینانه نسبت به دولت دوم ترامپ قرار دارد. فارغ از اینکه چه کسی در ماه نوامبر به عنوان رئیس‌جمهور ایالات متحده انتخاب می شود، ناتو باید حمایت خود را از اوکراین افزایش دهد، هزینه‌های دفاعی را افزایش دهد، برای حفظ مرتبط بودن با دولت ایالات متحده به مناطق دورتر نگاه کند؛ ناتو برای مقابله با چین باید اقدامات بیشتری انجام دهد.
کشورهای عضو ناتو، روته را برای هدایت روابط بین 32 عضو از جمله ایالات متحده تحت دولت ترامپ، مناسب می‌دانند. روته که با نام مستعار زمزمه کننده ترامپ شناخته می شود، به متحدان توصیه کرده است از نالیدن و ناله کردن درباره ترامپ دست بردارند، زیرا اروپا باید با هر کسی که در میدان است، کار کند.
روته هنگام تحویل گرفتن زمام امور از «ینس استولتنبرگ» طی مراسمی در بروکسل گفت: به عنوان دبیرکل، من روی سه اولویت اصلی کار خواهم کرد. اولین مورد این است که ناتو را قوی نگه داریم و اطمینان حاصل کنیم که دفاع ما در برابر همه تهدیدها موثر و معتبر باقی می ماند. برای این کار ما به نیروهای بیشتری با قابلیت‌های بهتر و نوآوری سریع‌تر نیاز داریم، این مهم مستلزم سرمایه‌گذاری بیشتر است، زیرا برای انجام کارهای بیشتر باید هزینه بیشتری کنیم.
روته گفت که اولویت دوم افزایش حمایت از اوکراین و نزدیکتر کردن آن به ناتو است و امنیت اروپا به اوکراین قوی و مستقل بستگی دارد. اولویت سوم تقویت مشارکت در داخل اتحاد به ویژه با اتحادیه اروپا و کشورهایی در سراسر جهان با ارزش های مشابه است.
روته پس از هشدارهای مکرر ولادیمیر پوتین، رئیس جمهور روسیه مبنی بر اینکه مسکو مایل است در صورت تهدید قلمروش توسط قدرت های غربی حامی اوکراین، از تسلیحات هسته ای استفاده کند، درباره تهدید ناشی از روسیه گفت که معتقد نیست خطر فوری وجود داشته باشد. ما تهدیدهای زیادی از سوی کرملین می‌شنویم و درست است که لفاظی‌های هسته‌ای پوتین بی‌ملاحظه و غیرمسئولانه است، اما در عین حال اجازه دهید کاملاً واضح بگویم که ما هیچ تهدید قریب‌الوقوعی در مورد استفاده از سلاح هسته‌ای را نمی‌بینیم.
در آخر می توان گفت با انتخاب روته، متحد سرسخت آمریکا و حامی سرسخت اوکراین، ۳۲ کشور ناتو دبیرکلی را انتخاب کرده‌اند که انتظار می‌رود همچنان به حمایت از کی‌یف و تلاش برای تقویت دفاع ائتلاف در مقابل روسیه ادامه دهد.
