آشنایی با سامانه شاهکار و نحوه کار با آن

به گزارش تابناک، شاید برای شما هم پیش آمده که در انتقال وجه با اپلیکیشن‌های بانکی و یا خرید از برخی سایت‌های فروشگاهی باید شماره موبایل و کد ملی فرد متقاضی مطابقت داشته باشد و با این پیام روبرو شوید: «مالک کارت مبدا و شماره تلفن یکسان باشد!»

معنای این پیام، استفاده از سامانه احراز هویتی خاص است که «شاهکار» نام دارد و با استفاده از شماره تلفن همراه افراد صورت می‌گیرد و با گسترش خدمات اینترنتی و برخط، برخی از خدمات دولتی مانند کار‌های بانکی، ثبت نام در برخی سامانه‌های دولتی مانند سجام، سامانه تخصیص خودرو و غیره، به واسطه این نوع احراز هویت انجام می‌شود.

سامانه شاهکار چیست؟

با ورود سرویس‌دهندگان جدید در ساختار شبکه‌ی ارتباطی کشور، مساله یکپارچه‌سازی، احراز اصالت، کنترل و نظارت بر روی فعالیت‌های سرویس‌دهندگان و خدمات ارائه‌شونده به آنان به یکی از دغدغه‌های سازمان‌های نظارتی تبدیل گردید و پیرو این نیاز بود که در سال ۱۳۹۴ ضرورت ایجاد سامانه‌ای در این حوزه در شورای عالی فضای مجازی تصویب شد و در فروردین ماه ۱۳۹۶، سامانه شاهکار متولد گردید.

سامانه‌ای که برای ایجادش، فرایند صدور سیم‌کارت دستخوش تغییراتی گردید و سازوکاری برایش در دستور کار قرار گرفت تا اطلاعات هویتی کاربران به دقت ثبت گردد و در نهایت بتوان به پشتوانه این سازوکار، سامانه شاهکار را با هدف یکپارچه‌سازی و احراز اصالت سرویس‌گیرندگان توسط سرویس‌دهندگان، پیاده‌سازی و اجرا کرد.

شاهکار مخفف «شبکه احراز هویت کاربران»، سامانه‌ای بومی و ایرانی است که در زیر مجموعه سازمان تنظیم مقررات و ارتباطات رادیویی (وزارت ارتباطات و فناوری اطلاعات) دایر شده و همان گونه که توضیح داده شد، کارکرد اصلی آن تطبیق شماره ملی کاربران با اطلاعات هویتی ثبت شده از مالک سیم کارت، برای احراز هویت وی است.

کارکرد‌های شبکه احراز هویت کاربران ایران چیست؟

ثبت اطلاعات مشترک در شاهکار به این صورت است که یک کد اختصاصی در بین تمام اپراتور‌های تلفن همراه به مشترک اختصاص می‌یابد و تا زمانی که این کد از طرف هر شرکت اپراتور فعال باشد (حتی با وجود تخلیه پورت از مرکز) امکان راه اندازی اینترنت (رانژه) از شرکت جدید امکان پذیر نیست.

بر این اساس، برای راه اندازی اینترنت از شرکت اپراتور دیگر باید کلاسه شاهکار شرکت اپراتور قبلی توسط همان اپراتور غیر فعال یا حذف گردد. این سامانه سرویس‌های خاصی در اختیار اپراتور‌ها قرار می‌دهد که در ادامه به آنها می‌پردازیم:

• این سرویس، اطلاعاتی از تعداد سیم کارت‌های تلفن همراه هر کاربر در اختیار اپراتور‌ها قرار می‌دهد.
• سامانه شاهکار به عنوان واسطی بین مراجع تطبیق هویت و اپراتور‌های مخابراتی عمل می‌کند.
• اطلاع از سرویس‌های مخابراتی مانند اینترنت پرسرعت و تلفن ثابت ویپ (تلفن ثابت سازمانی یا VoIP) یکی دیگر از ویژگی‌های این سامانه است.
• این سامانه، دیتا‌ها و اطلاعاتی از شماره تلفن‌های همراه به نام مشترکین را به اطلاع اپراتور‌ها می‌رساند.
• سامانه شاهکار، ثبت سرویس‌های ارتباطی را به مشترکین خود اطلاع می‌دهد.
• این سامانه براحتی می‌تواند شناسه سرویس و شناسه هویتی را با هم تطبیق کند.

کاربرد سامانه شاهکار

سامانه شاهکار سرویس‌های زیر را ارائه می‌دهد:

• انطباق شناسه سرویس با کد ملی: کسب و کار‌ها می‌توانند با ارسال کد ملی و شماره موبایل کاربر به سامانه شاهکار، بررسی کنند که شماره موبایل متعلق به صاحب کدملی است یا خیر.
• استعلام تعداد خطوط: با این سامانه هر فرد می‌تواند تعداد سیستم کارت و خط تلفن همراه که به نام خود دارد را استعلام کند.
• احراز هویت متقاضی دریافت سیم کارت: کلیه شرکت‌های ارائه دهنده سیم کارت باید هویت متقاضیان را با استفاده از این سامانه برای دریافت سیم کارت بررسی کنند. همچنین امکان استعلام تعداد خطوط ثابت و سرویس‌های اینترنتی با این سامانه وجود دارد.

نحوه دریافت دسترسی به سامانه شاهکار

با محرمانگی داده‌ها در سامانه شاهکار، سازمان فناوری اطلاعات، دسترسی به این سامانه را به روش غیرمستقیم ایجاد کرده است و لذا متقاضیان دریافت دسترسی به این سامانه و استفاده از آن برای احراز هویت (مثلا در سایت فروشگاهی) بایستی مراحلی ویژه را طی نمایند که ازجمله آنها عضویت در سامانه پیام ایران (سامانه کارپوشه پیام ایران) است.

دقت کنید که ورود به سامانه یاد شده و عضویت در آن نیازمند احراز هویتی است که سامانه شاهکار ارائه می‌دهد، یعنی تطبیق کد ملی متقاضی با کد ملی مالک سیم کارت. به عبارت بهتر، تنها اگر هویت تان در سامانه شاهکار احرازشدنی نباشد، نمی‌توانید متقاضی دریافت خدمات این سامانه در هیچ سایت و پایگاه اینترنتی‌ای شوید.

البته اگر قصد راه اندازی استارتاپ یا کسب و کاری را دارید که نیازمند احراز هویت کاربران است، می‌توانید از خدمات جانبی سامانه شاهکار مانند افزونه‌های ساخته شده به این منظور استفاده نمایید و به سادگی این نوع احراز هویت را در مجموعه اینترنتی تان به کار بگیرید. افزونه‌ای که چند نسخه وردپرس از آن هم موجود است و به کمک آنها می‌توان از شاهکار،‌ ای پی آی (API) گرفت.

از جمله ویژگی‌های جالب توجه سامانه شاهکار این است که با استفاده از این سامانه می‌توانید بدون محدودیت و به صورت کاملا رایگان (بدون پرداخت هیچ هزینه‌ای)، هر تعداد کاربر را از نظر هویتی بررسی کنید و تنها به کاربرانی دسترسی‌های خاص دهید که به کمک شاهکار، احراز هویت شده اند و بدین ترتیب از گزند اتفاقات نامطلوب، خرابکاری، نفوذ و... تا حد زیادی در امان بمانید.