به گزارش خبرنگارتابناک از فارس، شهر‌های شیراز و مرودشت بیش از سایر مناطق استان با معضل کودکان کار دست و پنجه نرم می‌کنند. خیابان‌ها برای این کودکان که از حداقل‌های زندگی محروم هستند، به خانه دوم تبدیل شده است. شیراز و مرودشت، یکی از مناطقی است که در سال‌های اخیر با افزایش تعداد این کودکان مواجه بوده است. گزارش‌ها نشان می‌دهند که تنها در سال گذشته، ۳۲۱ کودک کار در این استان شناسایی شده‌اند، که از این تعداد ۲۱۴ نفر غیرایرانی و ۲۳ نفر دختر بودند. این آمار که به‌طور قطعی از سوی مدیرکل بهزیستی استان اعلام شده، نشانگر ابعاد وسیع‌تر این بحران اجتماعی است.
چه کسانی مسئولند؟
با وجود اعلام آمار رسمی، مسأله‌ای که در این گزارش به چشم می‌خورد، تفاوت فاحش میان آمار شناسایی شده و واقعیت موجود است. سید مرتضی موسوی، مدیرکل بهزیستی استان فارس در گفتگو با خبرنگار تابناک در فارس، اذعان داشته که آمار واقعی کودکان کار و خیابانی ممکن است ۲ تا ۳ برابر بیشتر از تعداد شناسایی شده باشد. این به معنای وجود گروه‌های وسیع‌تری از کودکان است که به دلیل نبود نظارت کافی، همچنان در معرض خطرات مختلف قرار دارند.
به گفته موسوی تعداد ۲۳۰ نفر از کودکان شناسایی شده، کودک کار بوده و ۹۱ نفر از آنها کودکان خیابانی هستند. این کودکان به طور عمده در خیابان‌ها درگیر فروش کالا یا تکدی‌گری هستند و در این مسیر نه تنها از حقوق قانونی خود محروم می‌شوند، بلکه در معرض خطرات فراوانی از جمله سوءاستفاده‌های جنسی، کار سخت و مواد مخدر قرار دارند.
وی در این باره تاکید کرده که در طول سال‌های اخیر، تنها دو نهاد بهزیستی و شهرداری به‌طور جدی درگیر ساماندهی این کودکان بوده‌اند، در حالی که دیگر دستگاه‌ها یا وظایف خود را به‌طور کامل انجام نداده‌اند یا اگر هم اقداماتی داشته‌اند، بیشتر مقطعی بوده است.
فرایند ساماندهی کودکان کار و خیابانی در استان فارس همچنان با چالش‌های متعددی روبه‌رو است. از جمله اقدامات اخیر در این زمینه، ایجاد مرکز شبانه‌روزی برای نگهداری و حمایت از این کودکان و همچنین تلاش برای بازگرداندن آنها به خانواده‌هایشان بوده است.
موسوی با اشاره به فرایند ساماندهی کودکان کار و خیابانی در استان فارس گفت:برخی از کودکان پس از جمع‌آوری به خانواده‌هایشان بازگشته‌اند، اما گروهی دیگر نیز تحت مراقبت‌های ویژه قرار گرفته‌اند و حتی در برخی موارد، با حکم قضایی به خانواده‌ها باز می‌گردند.
وی ادامه داد: در این میان، مشکلات حقوقی نیز یکی از اصلی‌ترین موانع ساماندهی این کودکان به‌شمار می‌روند. بسیاری از این کودکان در شرایطی به کار گرفته می‌شوند که بیمه ندارند و حقوق قانونی کارگر را دریافت نمی‌کنند. در واقع، نبود نظارت بر کارگاه‌ها و کسب‌وکار‌هایی که به‌طور غیرقانونی از این کودکان استفاده می‌کنند، عاملی است که موجب افزایش این معضل اجتماعی شده است.
عوامل موثر در افزایش تعداد کودکان کار
مدیر کل بهزیستی فارس اظهارداشت: عوامل متعددی در افزایش تعداد کودکان کار و خیابانی در استان فارس نقش دارند که مهم‌ترین آنها فقر و ناتوانی مالی خانواده‌ها است. بسیاری از این کودکان به دلیل مشکلات اقتصادی و ناتوانی والدین، به‌ویژه در خانواده‌های مهاجر و غیرایرانی، مجبور به کار کردن در خیابان‌ها می‌شوند. همچنین، برخی از کودکان به دلیل مشکلات خانوادگی مانند جدایی والدین یا فوت یکی از آنها، به این وضعیت دچار شده‌اند.
در کنار این عوامل، وجود باند‌های متخلفی که از کودکان کار و خیابانی سوءاستفاده می‌کنند، از جمله دیگر مشکلاتی است که روند ساماندهی این کودکان را پیچیده‌تر کرده است. موسوی در این باره هشدار داده که گروه‌های مجرمی مانند تامین‌کنندگان مواد مخدر، از این کودکان برای مقاصد خود استفاده می‌کنند.
موسوی نیز در این زمینه به نقش ویژه ستاد‌های استانی که از سال ۱۳۹۴ احیا شده‌اند، اشاره کرد و تأکید کرد که بدون همکاری مؤثر و هماهنگ تمام دستگاه‌های اجرایی، این مشکل حل نخواهد شد.
به گزارش تابناک با توجه به پیچیدگی این بحران، برای حل مشکل کودکان کار و خیابانی، نیاز به همکاری بیشتر بین نهاد‌های دولتی و غیردولتی است. به نظر می‌رسد که ایجاد سامانه‌ای برای شناسایی و ثبت این کودکان در کنار ارتقای نظارت بر شرایط کاری و اجتماعی آنها، می‌تواند گامی مثبت در این راستا باشد.
