به گزارش «تابناک» به نقل از تحلیل بازار؛ شاید یکی از سهل الوصول و آسانترین شیوه دریافت تسهیلات که همانا وام مسکن جعاله یا همان تعمیرات مسکن است این روزها از سوی بانک ها و به خصوص بانک مسکن متوقف شده است و از آخرین زمان پرداخت آن حدودا یک سال می گذرد.
در حالی این روزها بانک‌های تجاری بر خلاف سیاست‌های بانکداری مشغول پرداخت وام قرض الحسنه هستند که یکی از بهترین و آسانترین شیوه دریافت تسهیلات را که سال‌های سال متقاضیان دارای مسکن با ارائه سند ملکی و خرید اوراق می‌توانستند وام جعاله یا همان تعمیرات مسکن را دریافت کنند متوقف کرده اند.
حال با گذشت حدود یک سال از اتفاق و از بهمن ماه سال گذشته برخی بانک‌ها به خصوص بانک مسکن به یکباره با یک سری دلایل نامشخص اقدام به متوقف کردن پرداخت وام تعمیرات مسکن کردند.
همه چیز از دی ماه پارسال یعنی در زمانی که قیمت اوراق مسکن (تسه) افزایش یافت آغاز شد. در دی ماه پارسال به یک باره قیمت اوراق به بالاترین میزان خود یعنی نسبت به مرداد ۱۴۰۱ رسید. به‌طوری که میانگین هر فقره اوراق که ارزش تسهیلاتی آن ۵۰۰ هزار تومان است، در ماه اول زمستان پارسال به ۱۳۰ هزار و ۱۳۰ تومان رسید.
این افزایش قیمت اوراق به گونه‌ای بود که آمار مقایسه‌ای نشان می‌داد که قیمت اوراق تسه تنها در یک ماه جهش ۱۶ درصدی داشته است. اما حالا که قیمت اوراق به مرز ۱۰۵ هزار تومان رسیده است دلایل عدم پرداخت تسهیلات چه می تواند باشد؟
جهش ۱۶ درصدی قیمت اوراق مسکن در دی ماه پارسال، برای متقاضیان وام تعمیرات مسکن شاید بسیار گران تمام شد. چرا که سیاستگذاران تامین مالی مسکن با تشخیص نادرست علت و معلول این تغییر قیمت، زورشان به متقاضیان واقعی جعاله رسید.
این سیاستگذاران با این عنوان که ریشه رشد بهای امتیاز وام جعاله (تعمیرات مسکن) افزایش تقاضا است، پرداخت این تسهیلات را ابتدا محدود و سپس به طور کلی متوقف کردند.
حال با گذشت حدود یک سال از این اتفاق، اکثر متقاضیان وام جعاله در تماس با پیگیر دلایل توقف این وام از سوی بانک‌ها به خصوص بانک مسکن شده اند.
در تماس با یکی از شعب بانک مسکن در خیابان آزادی از رئیس شعبه این بانک دلایل عدم پرداخت وام تعمیرات مسکن را جویا شد.
رئیس شعبه بانک مسکن در پاسخ به این پرسش که آیا پرداخت وام جعاله مسکن برقرار است؟ گفت: از بهمن ماه پارسال به این طرف پرداخت وام جعاله متوقف شده است.
او با این عنوان که نمی‌خواهد نامش فاش شود ادامه داد: در حال حاضر قیمت هر اوراق ۵۰۰ هزار تومانی حدود ۱۰۵ هزار تومان است و نسبت به گذشته کاهش داشته است، اما اینکه چرا پرداخت وام جعاله متوقف است دلیل آنرا نمی‌دانیم.
رئیس شعبه بانک مسکن خیابان آزادی در پاسخ به این پرسش که سقف وام تعمیرات مسکن چقدر است؟ تاکید کرد: سقف وام جعاله مسکن ۱۶۰ میلیون تومان است که آن هم با خرید اوراق میسر می‌شود. هزینه خرید اوراق جعاله این روزها برای هر برگه تسه ۵۰۰ هزار تومانی حدودا ۱۰۵ هزار تومان است که حدودا هزینه‌ای ۳۴ میلیون تومانی در پی خواهد داشت.
او در پاسخ به این پرسش که بازپرداخت اقساط ماهانه تسهیلات جعاله چقدر است؟ گفت: بازپرداخت اقساط وام جعاله ماهانه ۴.۴ میلیون تومان است.
در سیستم بانکی برخی از بانک‌ها نیز اقدام به پرداخت وام جعاله می‌کردند که آنها نیز شرایط خاصی مثل گردش حساب بین ۶ تا ۹ ماه، عدم سابقه چک برگشتی و سپرده گذاری نزد بانک را برای پرداخت قرار داده اند. اما همین شرایط را نیز برخی از این بانک‌ها قبول ندارند و زیر بار پرداخت تسهیلات تعمیر مسکن نمی‌روند.
در بازار مسکن ایران، تنها راه «تامین مالی متقاضیان خرید آپارتمان و تعمیر منزل»، مدت هاست که خرید اوراق است. اما برای تولید مسکن دولتی، یک راه میان بر و بی هزینه برای سازنده‌ها وجود دارد و آن «پرداخت وام بدون نیاز به خرید اوراق و بدون نیاز به سپرده گذاری» است. این دوگانه به معنای آن است که از نگاه سیاستگذار، «تقاضای مسکن» اولویت آخر برای تامین مالی است.
این در حالی است که تجربه همه سال‌های اخیر نشان داده است، «اگر سمت تقاضا» به عنوان حلقه آخر جریان سرمایه‌گذاری ساختمانی، «از بازار خرید به‌خاطر سلب قدرت خرید» خارج شود، فعالیت این زنجیره مختل می‌شود و هر دو بازیگر اصلی رونق بخش مسکن -سازنده و خریدار- با رکود مواجه می‌شوند و آسیب می‌بینند.
اما آنچه که مشخص است این است که وام جعاله مسکن که پیش‌تر هم به صورت «مستقل» به متقاضیان تعمیرات داده می‌شد و هم به صورت «مکمل» وام خرید مسکن متقاضیان خرید، در روزهای گذشته فقط به متقاضیان وام خرید قابل پرداخت بوده است.
باید منتظر ماند و دید که بانک ها و به خصوص بانک مسکن تغییر رفتار در خصوص تسهیلات جعاله مسکن خواهند داد یا خیر؟
