پایان انتظار برای گندمکاران؛ قیمت خرید تضمینی یک کیلو گندم ۱۵ هزار تومان/ نارضایتی کشاورزان و هشداری که باید جدی گرفت

به گزارش تابناک اقتصادی؛ شورای قیمتگذاری مرکب از یازده عضو شامل بخش خصوصی و تشکل‌های کشاورزی، کشاورزان خبره، نمایندگان وزارت اقتصاد و دارایی، سازمان برنامه و بودجه و وزارت جهاد کشاورزی، در نشستی قیمت خرید تضمینی گندم برای سال ۱۴۰۲ را تصویب و ابلاغ کرد.

بنابراین، با تاکید بر مصوبه شماره ۰۲۰.۲۱۴۶۲ موضوع «بسته سیاست حمایت قیمتی و غیرقیمتی محصول گندم» مبنی بر قیمت تضمینی گندم به مبلغ ۱۱ هزار و ۵۰۰ تومان و یک هزار و ۵۰۰ تومان یارانه کاشت (تأمین بخشی از هزینه‌های کود و بذر) و به منظور ارتقا و افزایش انگیزه تولید در کشاورزان، رعایت قیمت نسبی محصولات اساسی کشاورزی و تعادل‌بخشی در الگوی تولید، جزء (۳) به ذیل بند (الف) "سیاست حمایت غیرقیمتی" مصوبه مذکور، مبلغ ۲ هزار تومان به ازای هر کیلوگرم گندم تحویلی به عنوان «جایزه تحویل گندم» نیز پرداخت می‌شود.

بر اساس مصوبه شورای قیمتگذاری، قیمت نهایی یک کیلوگرم گندم با احتساب شرایط فوق ۱۵ هزار تومان مصوب شد.

نگرانی گندم کاران از رشد نرخ ارز

در حالی که ابتدای سال زراعی هر محصول قیمت‌ها تعیین تکلیف می‌شوند، امسال در حوزه گندم وضعیت متفاوت شد و گندم کاران پیش از شروع سال زراعی جدید (شهریور ۱۴۰۲) درخواست افزایش قیمت داشتند. به گونه ای که علی قلی ایمانی، مدیرعامل بنیاد ملی گندم کاران کشور درباره چرایی افزایش قیمت گندم پیش از سال زراعی جدید به مهر گفته بود: "سال زراعی ۱۴۰۲-۱۴۰۱ قیمت گندم ۱۳ هزار تومان تعیین شد. ۱۱.۵۰۰ قیمت گندم بود که به اضافه ۱۵۰۰ یارانه دولت برای کود نرخ نهایی آن ۱۳ هزار تومان اعلام شد. در این مقطع زمانی قیمت دلار ۲۳ هزار تومان بود، در حالی که در کمتر از شش ماه این عدد از ۵۰ هزار تومان هم گذشت. وی یادآور شد: متناسب با قیمت دلار محصولات مورد نیاز کشاورزی اعم از تجهیزات و ماشین آلات تا خدمات که به بخش کشاورزی ارائه می‌شود، افزایش یافت.

روایت توییتری سخنگوی دولت از قیمت گندم

۳۱ فروردین ماه علی بهادری جهرمی در حساب کاربری خود در توییتر نوشت: «بنا بر پیشنهاد وزارت جهاد کشاورزی و با تصویب هیات دولت قیمت خرید تضمینی گندم کشاورزان عزیز هر کیلوگرم ۱۵ هزارتومان تعیین شد. دولت علاوه بر مبلغ ۱۱ هزار و پانصد تومان قیمت گندم، هزار و پانصد تومان برای بخشی از هزینه‌های کود و بذر و ۲ هزار تومان نیز جایزه تحویل گندم برای کشاورزان عزیز تصویب کرد.»

نارضایتی گندم کاران و هشداری که باید جدی گرفت

در نهایت با گذشت حدود دو هفته از خبر سخنگوی دولت، روز گذشت، شورای قیمت‌گذاری جزییات نرخ خرید تضمینی گندم را تصویب کرد. قیمت 15 هزار تومانی که با توجه به گلایه های گذشته گندم کاران قابل پیش بینی بود که مورد رضایت آن ها نخواهد بود.

روز گذشته حجت الاسلام سیدجواد حسینی کیا، نماینده مردم کرمانشاه در مجلس شورای اسلامی در تذکری شفاهی در جریان جلسه علنی مجلس، بیان کرد: امروز شورای قیمت گذاری گندم، نرخ خرید تضمینی هر کیلو گندم را ۱۵ هزار تومان اعلام کرده است. با توجه به هزینه های بالای کشاورزی این نرخ نمی تواند هزینه های کشاورزان را جبران کند. گندم یک کالای استراتژیک است. نیازمند تجدید نظر در نرخ خرید تضمینی گندم برای جبران هزینه های کشاورزان هستیم. امروز کشاورزان زیر بار هزینه های کشاورزی تحت فشار هستند. باید دغدغه کشاورزان پیگیری شود تا مورد اجحاف قرار نگیرند. کشاورزان باید مورد حمایت جدی حاکمیت قرار گیرند.

برخی کشاورزان معتقدند قیمت گذاری گندم کمتر از ۲۰ هزار تومان توجیه اقتصادی ندارد و کشاورزان تغییر رویه داده و محصول دیگری خواهند کاشت. خبرگزاری مهر در این باره نوشت: یکی از گندم کاران عنوان کرده، «قیمت زیر ۲۰ هزار تومان توجیه اقتصادی نداشته و دولت باید سال آینده در واردات گندم رکورد جدید به ثبت برساند. بنده کشاورزی از خطه خوزستان- دزفول هستم. اجاره زمین کشاورزی هر هکتار ۸۰ تا ۱۰۰ میلیون تومان است. با این شرایط کدام کشاورز حاضر به کشت گندم است که باید یک سال استرس و اضطراب را تحمل کند که آیا خرج و دخل آن با هم یکی می‌شود یا خیر؟»

گندم کاری عنوان کرده «نرخ فعلی گندم واقعاً به صرفه نیست. هزینه‌های تهیه بذر و کود همراه با آماده سازی بستر مناسب برای کشت در کنار اینکه کشاورز شغل دیگری ندارد، فقط ۴ تا ۵ ماه هزینه زندگی کشاورز را تأمین می‌کند. در ادامه ناچار است با قرض گرفتن و دریافت وام فعالیت داشته باشد.»

دیگری هم گفته «این هم از تحقق شعار سال، کوبیدن بر سر تولیدکنندگان مواد غذایی برای رفاه حال تولیدکنندگان خودرو… .»

کشاورزی هم گوشزد کرده، رویه فعلی مسئولان، تولید را مساوی با نابودی و فربه کردن دلال‌ها در امر واردات کرده است.

گندم کار دیگری به گلایه گفته: «چه می‌شد اگر دولت از کشاورز فلک زده که سه ساله با خشکسالی ضرر کرده حمایت می‌کرد و گندم را کیلویی ۲ تا ۳ هزار تومان بالاتر می خرید تا بتواند بعد از چند سال سختی، کمی کمر صاف کند. چطور دولت حاضر است به تاجر یارانه بدهد تا گندم وارد کند، اما حاضر نیست از کشاورز داخلی حمایت کند؟»

دیگری هم با بیان اینکه گندم را کیلویی ۲۰ هزار تومان به سوداگر داده که او هم گندم را با هر کیلو ۳۵ هزار تومان به عراق قاچاق می‌کند. به این ترتیب دلال به اندازه کشاورز سود می‌کند.

کشاورزی هم به محاسبه کشت گندم پرداخته و نوشته، هر هکتار زمین برای کشت گندم بیش از ۲۵ میلیون تومان هزینه دارد. هزینه‌ها در جامعه چند برابر شده اگر کشاورز، گندم را انبار کند و به فروش نرساند، مورد نقد قرار می‌گیرد که نان مردم را احتکار کرده است.

در کنار بازار داغ دلال‌ها برخی از گندم کاران هم عنوان کرده اند، گندم را نگه می‌دارند و پاییز به دامدارها می‌فروشند، زیرا جو را باید هر کیلو ۲۰ هزار تومان خریداری کنند؛ علاوه بر اینکه کشت گندم با نرخ پایین‌تر از ۲۵ تا ۳۰ هزار تومان توجیه اقتصادی ندارد.

دیگری هم به تورم اشاره کرده و نوشته، مسئولان هنگام قیمت گذاری به شرایط تورم ثانیه‌ای اجناس توجه ندارند. گندم کار سالانه یک بار کشت دارد با یک قیمت ثابت، در حالی که سایر کالاها افزایش قیمت لحظه‌ای دارند.

گندم کار دیگر با بیان اینکه دولت کشاورز را گروگان گرفته نوشته «دلال ها به دنبال واردات گندم از روسیه هستند.»

برخی هم فعالیت بنیاد ملی گندم کاران کشور را زیرسوال برده و اعلام کرده اند سال آینده پیاز می‌کارد که هر کیلو ۳۰ هزار تومان است.

کشاورزان معترض، تاکید دارند در راستای حمایت از کشاورزان محصولات متناسب با تورم و قیمت دلار باید خریداری شود.

دیگری پیشنهاد داده این رویه در میان مدت سبب از بین رفتن کشاورزی شده و در آینده هزینه‌های قوت غالب کشور افزایش زیادی خواهد داشت.

دیگری هم با اعلام اینکه ۳۰۰ تن گندم دارد، عنوان کرده حتی یک گرم آن را به دولت نمی‌فروشد.

کشاورزی هم اظهار کرد «محصولات یک شبه گران می‌شوند اما کسی معترض نیست چرا در مقابل افزایش قیمت گندم مانع تراشی می‌شود؟»

برخی هم از تعیین قیمت ۱۵ هزار تومان که فقط هزینه آب این محصول بوده و بسیاری مبادرت به تغییر محصول می‌کنند مثلاً پسته کشت می‌کنند که کیلویی یک میلیون تومان است، می گویند.

جوان دیگری هم نوشته «دانشگاه که تمام شد سراغ دامداری رفتم. با تصمیمات دولت ورشکسته شدم. امسال که خوشحال بودم بارندگی خوبی در کشور داریم، دولت بناست محصولات را با قیمت پایین از کشاورز بخرد». دولت می‌داند گندم کار محصول را کاشته و بدهکار است، در نتیجه ناچار به فروش با هر قیمتی است و برای جبران زیان ناچار است هر سال دوباره گندم بکارد.

دیگری هم با اشاره به بازار خودرو گفته: «پول زمین را بدهیم پراید بخریم بعد از ۱۰ روز بفروشیم بهتر است تا یک سال انتظار بکشیم تا مسئولان بدون توجه به هزینه کردها قیمت گذاری کنند. چرا دولت به خودروساز کمک مالی می‌کند؛ اما حاضر نیست گندم کشاورز را به قیمت واقعی خریداری کند؟

سخن پایانی

پایداری تولید مستلزم حمایت تمام قد دولت و بخش کشاورزی از کشاورزان و گندم کاران است. این سخن چند هفته قبل شاهپور علایی مقدم معاون وزیر جهادکشاورزی است که تاکید داشت: اولویت اول وزارت جهادکشاورزی تولید کننده‌ها و پایداری تولید است. حال باید دید با توجه به دغدغه گندم کاران نسبت به هزینه های تولید و قیمت اعلامی برای خرید تضمینی گندم، تا چه اندازه پایداری تولید را در حمایت تمام قد دولت از کشاورزان می توان دید! روندی که با توجه به غیرقابل پیش بینی بودن شاخص های اقتصادی و تولیدی، این نگرانی را به وجود آورده است که در صورت عدم حمایت موثر از گندم کاران، ممکن است تولید کاهش یابد و یا محصول تولیدی قاچاق شود و در نهایت با توجه به نیاز کشور به گندم، مجبور به واردات شویم؛ وارداتی که نیاز به تامین ارز دارد!