اگر استقبال از تورهاي گردشگري داخلي به مقاصد گردشگري كشور در ميان مردم كشورمان چندان رونق نداشته باشد اما سفر و تورهاي گردشگري هوايي به مقصد شهرهاي مذهبي در ايران همواره با استقبال خوبي مواجه ميشوند، در واقع مردم كشورمان از ديرباز طالب سفر و گردش از راه زميني بودهاند. فرهنگ سفر با خودروي شخصي بهرغم هزينهبردار بودن بهاي سوخت همچنان موقعيت خود را در وادي فرهنگ و آداب و رسوم گردش كشورمان حفظ كرده است اما آمارها به خوبي گوياي آن است كه تورهاي گردشگري زميني و بالاخص هوايي به شهرهاي مذهبي همچون مشهد از رونق بسيار خوبي در كشورمان برخوردار است.
با اين حال در پروسه خريد تور و سفرهاي هوايي به مقاصد داخلي كشور هميشه همه چيز خوب پيش نميرود. ايران يكي از كشورهايي است كه به شدت در تلاش براي بالا كشيدن خود به رتبههاي برتر گردشگري است؛ با اين حال براي كشوري كه سعي دارد با استفاده از پتانسيلهاي فراوانش بهرهبرداري اقتصادي در مسيري خارج از درآمدهاي نفتي را از طريق گردشگري تجربه كند، بروز رويدادهاي غيرمنتظرهاي چون تأخير در پروازهاي داخلي يا مواجه شدن با هواپيماهاي بيكيفيت براي گردشگر چندان خوشايند نيست؛ اتفاقي كه كام گردشگر را براي هميشه از سفر و ثبتنام در تورهاي داخلي و پرواز با هواپيماهاي سازمان هواپيمايي كشور سير ميكند!
چندي پيش بود كه سفر تهران به مقصد مشهد مقدس براي گردشگران و مسافراني كه ساعتها در فرودگاه مهرآباد سرگردان بودند، به يك خاطره عجيب و فراموشنشدني تبديل شد. مسافراني كه براي آسودگي خاطر و پشت سر گذاشتن سفري ايمن يا مستقيماً با مراجعه به شركت هواپيمايي ماهان به عنوان يكي از بهترين شركتهاي هواپيمايي اقدام به تهيه بليت كرده بودند يا با ثبتنام در تورهاي گردشگري كه وعده بهترين امكانات و پرواز با هواپيماهاي با كيفيت شركت ماهان را داده بودند و انتظار سفري راحت و آسوده خاطر را داشتند، در ابتدا با پيامك تأخير پرواز مواجه شدند؛ پيامكهايي از سوي شركت هواپيمايي كه اين روزها به يك امر عادي براي مسافران داخلي تبديل شده است. پرواز ساعت ۲۳ ابتدا تأخيري يك ساعت و نيمه را پشت سر گذاشت تا مسافران بدون دريافت كترينگ همچنان صبر خود را از دست ندهند.
تأخيرها با عبور از دو ساعت به مرز ساعت ۳ صبح كشيده شد تا بالاخره بلندگوي فرودگاه مهرآباد ساعت ۲:۳۰ را براي پرواز به مقصد مشهد اعلام كرد. وقتي مسافران پس از كش و قوسهاي فراوان با اتوبوسهاي مخصوص فرودگاه مقابل هواپيما پياده شدند انتظار ديدن آنچه را كه پيش روي خود ميديدند نداشتند؛ هواپيماي قديمي BAE ۱۴۶ در كنار تأخير چند ساعته و خستگي مسافران و نيز وعده دروغين تور اپراتور به پروازي باكيفيت ايرباس يا بوئينگ از همان ابتدا خدمه پرواز را با اعتراض مسافران مواجه كرد. چند روز بعد شنيده شد كه پرواز بازگشت مشهد به تهران نيز با پشت سر گذاشتن تأخير ۵/۴ ساعته كام مسافران داخلي و خارجي را تلخ كرده است.
در واقع مشهد به بركت وجود بارگاه مقدس امام هشتم (ع) هر سال ميزبان شمار زيادي از گردشگران داخلي و خارجي است. گردشگران مذهبي كه بدون شك علاوه بر زيارت امام رضا (ع)، بارگاه مقدس ساير امامان شيعه در ديگر كشورهاي اسلامي را زيارت كرده يا خواهند كرد. اكثر مسافران خارجي اين شهر مقدس، از كشورهايي چون سوريه، عراق و ديگر كشورهاي حاشيه خليج پارس ميهمان ايران ميشوند و با گشتوگذار در سطح شهر مشهد و پاساژهاي زيباي آن ارز وارد خاك كشورمان ميكنند. در اين بين قدر مسلم است كه ايران تنها مقصد گردشگري آنها در تجارب گردشگري مذهبيشان نيست.
مسافران سيهچرده عربي كه در قالب گروههاي خانوادگي چند نفره به مشهد مقدس سفر ميكنند، در اين روزها بيش از هر چيز تفاوت سفر به ايران و سفر به كشورهاي موفق در زمينه گردشگري را با بينظميهاي سازمان هواپيمايي كشورمان تجربه ميكنند. ساعتها بيقراري و انتظار و اتراق كردن پراكنده آنها بر كف سالنها منظره فرودگاه مشهد را بيش از پيش كدر و خاكستري كرده بود. بدون شك همچنان كه گردشگران و مسافران ايراني در گلايههاي خود از ارجحيت سفر زميني به سفر هوايي و سفر انفرادي به جاي سفر با تور در تجارب بعدي خود سخن ميگفتند، مسافران و زائران عربزبان نيز كه پيشتر در هيچ كشور مقصد گردشگري مذهبي چون عربستان، عراق و سوريه چنين تجربهاي را پشت سر نگذاشته بودند، به رغم بهرهبردن از لذت معنوي زيارت، تجارب تلخي را از ناهماهنگيهاي تور و هواپيمايي ايران با خود به همراه بردند.
آيا اين گردشگران خارجي كه براي آمدنشان به كشور هزينههاي سنگيني چون برگزاري همايشهاي بزرگ و بسترسازي پرداخت ميشود تجارب تلخ فرودگاههاي ايران را براي هميشه در دل خود نگه ميدارند؟ اتفاقات روزهاي اخير براي مسافران و گردشگران خارجي كشورهاي جهان سومي رخ داد اما آيا با وجود بيبرنامگيهايي كه آدم را ياد فيلم ترمينال استيون اسپيلبرگ يا برنامه «خنده بازار» مياندازد، ميتوان اميد به ورود گردشگران مشكلپسند و ثروتمند اروپايي بست؟! در اين روزها كه فروش تور دغدغه اصلي تور اپراتورهاي كشورمان است، آيا گردشگران خارجي هم وعدههاي دروغين برخي تور اپراتورها به سفر با هواپيماهاي لوكس را تاب ميآورند؟!