در چند سال اخیر و بهتر بگوییم در دهه اخیر، شرایط اقتصادی ایران به دلایلی از جمله اعمال تحریم های ظالمانه مناسب نبوده و همین موضوع بر سطح درآمد مردم تاثیر گذاشته است. از طرفی نیز رشد چشمگیر قیمت ها باعث شده است تا قدرت خرید مردم واقعاً کاهش یابد.
به گزارش «تابناک اقتصادی»؛ نمود کاهش سطح درآمد مردم و همچنین رشد چشمگیر قیمتها را میتوان در کاهش مصرف و سهم هزینهای اقلام در سبد مصرفی خانوارها مشاهده کرد؛ هر چند شاید کاهش بُعد خانوار در میزان مصرف خانوارها بی تاثیر نبوده باشد، اولاً این کاهش آنقدر نبوده که بتواند سطح مصرف را به میزان قابل توجهی کاهش دهد و ثانیاً بیشتر مردم قطعاً با این موضوع موافقند که اوضاع بد اقتصادی بر زندگی و میزان مصرف آنها بیشتر تاثیرگذار بوده است.
در این بین، اما افزایش قیمت برخی اقلام اساسی بر میزان تقاضا و مصرف آنها تاثیر بسیاری گذاشته است؛ از جمله این اقلام اساسی میتوان به گوشت قرمز اشاره کرد.
بنا بر آمار و اطلاعات مرکز آمار ایران، در سی سال اخیر، روند میزان تقاضا برای گوشت قرمز (لاشه قابل مصرف انواع دام سنگین و سبک ذبح شده در کشتارگاههای کشور) در نوع خود بسیار جالب بوده است. بررسیها نشان میدهند، در سال ۱۳۹۸ میزان تقاضا برای گوشت قرمز پس از حدود چهار سال اُفت پیاپی، در نهایت به ۳۲۲ هزار تن کاهش یافته است؛ رقمی که با میزان تقاضا برای گوشت قرمز در سال ۱۳۷۴ برابری میکند!
همچنین بررسیها نشان میدهد، سهم هزینه انواع گوشت از متوسط هزینه سالانه خانوار در یک دهه اخیر کاهش یافته است. در سال ۱۳۸۹ سهم هزینه گوشت از متوسط هزینه سالانه خانوارها در اوج مقداری خود یعنی ۶.۸ درصد بوده و سپس با آغاز روند نزولی پس از طی یک دهه به مقدار ۴.۶ درصد رسیده است؛ یعنی کاهش ۲ درصدی سهم هزینه گوشت از متوسط هزینه سالانه خانوار طی یک دهه اخیر است.
همان گونه که عنوان شد، بخش زیادی از این کاهش تقاضا برای مصرف گوشت قرمز به قیمت آن بازمیگردد؛ برای نمونه در یک سال اخیر تقریباً متوسط قیمت گوشت گوسفند روند صعودی داشته و در مرداد ماه سال جاری حتی رکورد قیمت گوشت گوسفند شکسته شده و به کیلویی حدود ۱۰۳ هزار تومان رسیده است.
افزایش قیمت گوشت گوسفند و رسیدن آن به بالای ۱۰۰ هزار تومان و رکوردشکنی قیمتی در مرداد ماه سال جاری در حالی است که بسیاری بر این باورند که قیمت گوشت گوسفند، باید بسیار پایینتر از صد هزار تومان باشد. برخی از دامداران اعلام کرده اند که دام زنده را از آنها ۳۸ هزار تومان خریداری میکنند و با این قیمت دام زنده باید قیمت گوشت گوسفند مبلغی حدود دو برابر این ۳۸ هزار تومان باشد. یعنی قیمت هر کیلو گوشت گوسفند باید حدود هفتاد تا هشتاد هزار تومن بیشتر نباشد.
سعید سلطانی مدیرعامل اتحادیه دامداران کشور طی مصاحبهای با بیان اینکه قیمت هر کیلو دام سنگین ۲۷ تا ۲۸ هزار تومان و دام سبک ۳۸ تا ۴۰ هزار تومان میباشد، گفت: بنابراین، قیمت واقعی هر کیلو گوشت گوسفندی ۸۰ هزار تومان و گوشت گوساله ۶۰ هزار تومان است، حال آنکه، در ابتدا این پرسش مطرح شد، چرا قیمت گوشت گوسفند در مرداد ماه افزایش یافت و رکورد شکنی کرد و سپس این پرسش مطرح است که چرا باید شاهد اختلاف قیمت ۲۰ تا ۳۰ هزار تومانی گوشت گوسفند با قیمت واقعی آن باشیم؟
دلایل مختلفی برای افزایش قیمت گوشت قرمز وجود دارد اما از دید رییس اتحادیه گوشت گوسفندی کشور، نوسانات نرخ ارز یکی از عوامل اصلی افزایش قیمت بوده است. علی اصغر ملکی در این باره گفت: نوسان نرخ ارز و انگیزه خروج دام به آن سوی مرزها، یکی از علتهای اصلی گرانی گوشت در بازار است.
وی همچنین افزود: افزایش قیمت علوفه و هزینه جابجایی دام از استانهای دیگر به سمت تهران، همچنین کاهش قیمت کله پاچه، دل، جگر و سیرابی در فصل گرما، همزمان با شیوع ویروس کرونا موجب شده قیمت گوشت با نوساناتی در بازار رو به رو شود.
رد پای دلالان در این اختلاف قیمت گوشت قرمز دیده می شود. سعید سلطانی مدیرعامل اتحادیه دامداران کشور طی مصاحبه ای در دوم شهریورماه سال جاری گفت: افزایش قیمت گوشت قرمز در بازار به دلیل وجود دلالان و واسطههاست.
وی افزود: این افراد از هر کیلوگرم گوشت قرمز ۴۰ درصد سود می برند! سلطانی گفت: جز چوبداران و واسطهها هیچ کس دیگری بر بازار گوشت قرمز کشور تسلط ندارد.
همچنین وی طی مصاحبه ای در اسفندماه سال گذشته نیز گفته بود: قیمت گوشت توسط دامدار تعیین نمی شود، بلکه دامدار، دامش را به دلال و واسطه گران تحویل می دهد و آنها نیز این دام را تحویل کشتارگاه ها، مراکز بسته بندی و قصابی ها می دهند. در حقیقت بازیگردان اصلی این میدان دلالان و واسطه گران هستند که هم برای گوشت و هم برای آلایش گوشت قیمت تعیین می کنند. سلطانی افزود: سازمان حمایت از مصرف کنندگان و تولیدکنندگان بر قیمت گذاری و عرضه با قیمت مصوب کالاهای تعزیراتی نظارت می کند، ولی در گوشت و آلایش گوشت، این نظارت ها صورت نمی گیرد و وقتی دام از دست دامدار بیرون می آید، مدیریتش با دلالان است.