چند روزی است، از اجرایی شدن دامنه نوسان نامتقارن می گذرد؛ تصمیمی که در هفته گذشته گرفته و از ابتدای هفته جاری نیز اجرایی شد.
به گزارش بورس تابناک، بر اساس این تصمیم قرار شد تا دامنه نوسان سهام از منفی ۵ تا مثبت ۵ به منفی ۲ تا مثبت ۶، دامنه نوسان صندوق‌ها از منفی ۱۰ تا مثبت ۱۰ به منفی ۴ تا مثبت۱۰ و دامنه نوسان بازار پایه زرد از منفی۲ تا مثبت ۳ تغییر کند.
هر چند در ابتدا این تصمیم توانست شوک مثبتی را به بازار تحمیل کند، چند روزی است که بازار دوباره روی مدار قرمزپوشی خود قرار گرفته است. حالا پرسش این است که آیا اجرای این تصمیم، درست بود؟
آیا اجرای دامنه نوسان نامتقارن تصمیم درستی بود؟
وحید شقاقی شهری، کارشناس و تحلیلگر بازار سرمایه در گفت‌وگو با خبرنگار بورس تابناک با اشاره به اینکه بازار سرمایه در حال رسیدن به مرحله تکامل است، گفت: یک زمانی توده مردم عمدتاً در طلا و دلار در حال سرمایه گذاری بودند؛ اما در سال جاری بسیاری طلا و دلار خود را فروختند و سرمایه های خود را به بازار سرمایه آوردند.
وی افزود: این فرصتی بود برای رشد بازار سرمایه، اما گاهی این فرصت‌ها زودگذر بوده و ممکن است به تهدید هم تبدیل شود. از آذر ماه سال گذشته تاکنون بازار همراه با رشد‌های مثبت و منفی هیجانی بوده است.
شقاقی شهری اظهار داشت: متاسفانه از ۱۹ مرداد ماه سال جاری بازار سرمایه وارد فاز اصلاح شد و این ریزش بازار تداوم یافت و تاکنون این ریزش ادامه داشته است.
بر مبنای نظریه همگرایی قیمت در بازار دارایی ها در بلندمدت شاخص کل باید در چه محدوده ای باشد؟
وی افزود: بازار سرمایه، در مقایسه با سایر بازار‌ها مانند دلار، طلا، مسکن، سکه و خودرو در چند ماه ابتدایی سال رشد قابل توجهی داشته است. با همه ایراداتی که من به شاخص کل وارد می‌دانم، اگر بازه زمانی ۱۰ یا ۱۵ ساله را برای مقایسه همه بازار‌ها در نظر بگیرید، خواهید دید شاخص کل نمی‌تواند بیشتر از محدوده یک میلیون و ۲۰۰ هزار واحد تا یک میلیون و ۳۰۰ هزار واحد باشد. مقصود این است که رشد بازار طلا، مسکن، دلار، سکه و خودرو در مدت ده ساله ۲۰ تا ۳۰ برابر بوده است. مثلا قیمت مسکن در مناطق مختلف تهران، میانگین در سال ۹۰ حدود ۲ میلیون تومان بوده است.
هم اکنون قیمت مسکن در مناطق مختلف تهران به صورت میانگین ۵۰ میلیون تومان شده است؛ یعنی مسکن در ده سال رشد ۲۵ برابری داشته است. یا قیمت دلار در سال ۹۰ حدود هزار تومان بود که هم اکنون به ۲۶ هزار تومان رسیده و رشد ۲۶ برابری داشته است؛ بنابراین، بر مبنای نظریه همگرایی قیمت در بازار دارایی‌ها در بلندمدت باید بازار سرمایه نیز رشدی حدود ۲۰ تا ۳۰ برابر در این ده سال را تجربه کند و چون ریسک در این بازار در مقایسه بیشتر از سایر بازار‌ها بوده است، بنابراین می‌توان رشد ۴۰ برابر را نیز متصور بود؛ یعنی وقتی شاخص کل در سال ۹۰ حدود ۳۰ هزار واحد بوده است و با توجه به اینکه ریسک در بازار سرمایه بیشتر از سایر بازار‌هاست، فرض کنیم اگر در این ده سال این بازار رشد ۴۰ برابر هم داشته باشد، الان باید شاخص کل بر روی کانال یک میلیون و ۲۰۰ هزار واحدی باشد که یک رقم منطقی در مقایسه با سایر بازار‌های موازی است.
اجرای دامنه نوسان نامتقارن تصمیم درستی بود؟
این استاد دانشگاه ادامه داد: آخرین اتفاقی که در بازار سرمایه رخ داد، این بود که مدیریت بازار سرمایه تصمیم گرفت، دامنه نامتقارن را برای بازار سرمایه اعمال کند؛ تصمیمی که شورای عالی بورس به پیشنهاد مدیریت سازمان بورس آن را مصوب کرد. این تصمیم در روز‌های ابتدایی اجرا یک محرک مثبت برای بازار سرمایه و دلیل هم این بود که شاخص کل به یک کف حمایتی رسیده بود؛ اما زمانی که شاخص کل به مقاومت یک میلیون و ۲۶۰ هزار واحد رسید، دوباره بازار قرمزپوش شد.
وی افزود: این تصمیم، تبعات منفی در بازار سرمایه ایجاد خواهد کرد؛ نخست اینکه بازار وارد یک دوره طولانی مدت اصلاح شده و همین موجب ترک بازار توسط سهامداران خواهد شد. وقتی دامنه نوسان منفی ۵ و مثبت ۵ بود، این اصلاح بازار زودتر انجام می‌شد و روزانه در دوره اصلاح، شاخص کل ۳۰ تا ۵۰ هزار واحد ریزش می‌کرد و سریع تر به نقطه بازگشت می‌رسید؛ اما اکنون روزانه ده هزار واحد نهایت کاهش خواهد یافت و این دوره اصلاح را طولانی‌تر خواهد کرد. مثلا اگر قرار بود، اصلاحی در بازار رخ دهد و شاخص کل ۲۰۰ هزار واحد کاهش یابد، با دامنه نوسان سابق این اتفاق در ۴ روز انجام می‌شد، اما اکنون باید ۲۰ روز این دوره اصلاح طول بکشد. دوم آنکه قدرت نقدشوندگی بازار با دامنه نامتقارن با چولگی به سمت مثبت کاهش یافته و مهمترین ویژگی بازار سرمایه زیر سوال رفته است. بسیاری از افرادی که در بازار سرمایه فعالیت دارند، افرادی هستند که از نوسان‌گیری سود به دست می‌آوردند و هم اکنون با این دامنه نوسان نامتقارن، انگیزه فعالیت از آن‌ها هم گرفته شده است.
شقاقی شهری در پاسخ به این پرسش که پیشنهاد شما چیست، گفت: پیشنهاد این است که اولا دامنه نوسان کلا حذف شود و دیگر آنکه اگر هم قرار است، دامنه نوسان نامتقارن باشد، بهتر است که مثلا دامنه منفی ۷ مثبت ۱۰ اجرایی می‌شد؛ یعنی بازه منفی بیشتر بود. این انگیزه سرمایه گذاری کوتاه مدت در بازار سرمایه را بیشتر می‌کرد و قدرت نقدشوندگی را بالاتر می‌برد. همچنین پیشنهاد این است که اگر قرار است قوانین و مقرراتی اعمال شود، این قوانین و مقررات در راستای منافع سرمایه گذاران کوتاه مدت باشد، چون برای سرمایه گذاران بلندمدت در بازار سرمایه تغییر قوانین و مقررات اهمیت چندانی ندارد.
سطح منطقی برای شاخص از نظر حضرات حقوقی صفر است.