به گزارش بورس تابناک، سهامداران از ابتدای سال جاری و با رونق گرفتن بورس اشتیاق زیادی به خرید سهام شرکت‌هایی که برای اولین بار وارد بازار سرمایه می‌شدند، نشان دادند چرا که اولاً سود عرضه اولیه‌ها حداقل تا ۵۰ درصد تضمین شده بود و ثانیا با پول اندکی بعضا می‌شد آن‌ها را خریداری کرد و ثالثا عرضه اولیه‌ها نیاز به دانش خاص و تحلیل نداشتند.
عرضه اولیه‌ها در نیمه اول سال ۹۹ و رکورد‌هایی که ثبت شد
در ابتدای سال ۹۹ اخبار خوبی از سمت دولتمردان از جمله رئیس جمهور و وزیر اقتصاد به گوش می‌رسید که الویت اول اقتصادی را بر پایه بورس گذاشته بودند و با رونق گرفتن بورس مسئولین اظهار می‌داشتند که ما امسال هر هفته یک عرضه اولیه خواهیم داشت و در ۶ ماهه اول سال ۱۹ شرکت، ۸ شرکت از طریق بورس و ۱۱ شرکت از طریق فرابورس عرضه اولیه شدند.
عرضه اولیه‌ها در سال ۹۹ رکورد‌های متفاوتی را به ثبت رساندند، از مشارکت ۵.۵ میلیون نفری گرفته تا دو عرضه اولیه در یک هفته و حتی یک روز و همچنین بازدهی‌های بیش از ۱۰۰ درصد.
وضعیت عرضه اولیه‌ها در نیمه دوم سال ۹۹ چطور بود؟
از ۱۹ مرداد ماه سال جاری بود که روند اصلاح بورس آغاز شد، اصلاحی که تا زمستان ۹۹ هم به طول انجامید. با شدت گرفتن روند اصلاح و با توجه به رفتار هیجانی بازار، فرآیند انتشار عرضه اولیه‌ها هم متوقف شد و بعد از دوماه از آخرین عرضه اولیه در ۳۰ شهریور ماه ۹۹ که مربوط به وسپهر بود، عرضه اولیه چخزر به بازار بورس آمد.
بعد از چخزر، وکبهمن، بوعلی، سپیدار، کزغال و اپال هم عرضه اولیه شدند، اما رونق عرضه اولیه‌ها در نیمه دوم سال به مانند نیمه اول سال نبود.
کدام عرضه اولیه‌ها در سال ۹۹ لغو شدند؟
اولین عرضه اولیه‌ای که در سال جاری لغو شد، غزر بود هر چند که این نماد بعد از مدتی دوباره عرضه اولیه شد.
دومین نمادی که عرضه اولیه آن لغو شد و دیگر هم عرضه اولیه نشد غکورش بود.
سومین نماد که عرضه اولیه آن لغو شد اپال بود که قرار بود عرضه اولیه آن در آذرماه سال جاری انجام شود، اما به یکباره عرضه اولیه این نماد لغو شد و پس از آگهی دوباره این نماد برای عرضه اولیه با تغییرات عمده‌ای مواجه شد. دو تغییر عمده در آگهی دوم عرضه اولیه اپال، کاهش ۱۳ درصدی بازه قیمتی و نصف شدن سهام قابل عرضه بود.
چهارمین عرضه اولیه که لغو شد مربوط به نماد حآفرین بود. این نماد هم قرار بود در روزهای ریزش بازار عرضه اولیه شود، اما تا یک قدمی عرضه اولیه آمد و برای بار اول عرضه اولیه آن در ۱۳ اسفند ۹۹ لغو شد. دوباره در ۱۷ اسفند این نماد برای بار دوم برای عرضه اولیه در روز چهارشنبه ۲۰ اسفند ۹۹ آگهی شد و این بار قیمت آن با ۱۸ درصد کاهش نسبت به آگهی اول همراه بود. این بار هم عرضه اولیه حآفرین لغو شد.
پنجمین عرضه اولیه لغو شده امسال مربوط به نماد مدار بود. نمادی که برای اولین بار برای عرضه اولیه آگهی شد، اما به دلیل شرایط بازار، ترس از سرنوشت اپال و یا ارزش گذاری بیشتر عرضه اولیه آن لغو شد.
چرا برخی عرضه اولیه‌ها لغو شدند؟
شاید سه دلیل عمده برای لغو عرضه اولیه‌ها بتوان یافت. این سه دلیل عبارتند از: بالا بودن قیمت عرضه اولیه ها، بی اعتمادی سهامداران و روند نزولی بازار.
در مورد بالا بودن قیمت عرضه اولیه‌ها فقط اشاره به همین موضوع کافی است که اولا دو عرضه اولیه اپال و حآفرین که برای عرضه اولیه دوباره آگهی شدند، قیمت برای عرضه اولیه آن‌ها برای بار دوم به ترتیب ۱۳ و ۱۸ درصد کاهش یافتند و ثانیا اگر نگاهی به عرضه اولیه‌های سال ۹۹ بیاندازید قطعا مشاهده خواهید کرد که بسیاری از آن‌ها به زیر قیمت‌های عرضه اولیه رسیده اند و حقوقی آن‌ها حاضر به حمایت از سهم خود حتی در این قیمت‌ها نیست که از آن جمله می‌توان به سیتا، وکبهمن، ثامید، وسپهر و ... اشاره کرد.
همچنین سهامداران با عرضه‌های مداوم حقوقی‌ها و عدم ثبات در بازار، بی اعتماد شده اند. این بی اعتمادی تا قبل از عرضه اولیه اپال کمتر در عرضه اولیه‌ها دیده می‌شد، اما متاسفانه با عرضه‌های حقوقی‌های اپال این سهم یک هفته بیشتر در صف خرید دوام نیاورد و صف خرید آن ریخت و حتی برخلاف سایر عرضه اولیه‌ها بازدهی کمتر از ۵۰ درصد در ۱۵ روز متوالی را داشت. این بی اعتمادی احتمالا مسئولین را بر آن داشته تا عرضه اولیه‌ها را لغو کنند تا اعتماد به بازار باز گردد و دوباره این عرضه اولیه‌ها را آگهی کنند.
روند نزولی بازار نیز عامل دیگری است که عرضه اولیه‌ها را لغو می‌کند. وجود عرضه اولیه‌ها با یک سود تضمین شده تقریبا ۳۰ درصدی فشار فروش را در این روند نزولی بازار برای نقد کردن و خرید عرضه اولیه‌ها بالا می‌برد. برای فرار از این مسئله لغو عرضه اولیه‌ها در دستور کار قرار گرفته است.
همچنین سعید اسلامی بیدگلی عضو شورای عالی بورس طی مصاحبه‌ای در همین باره اظهار داشت: شرایط قیمت گذاری عرضه‌های اولیه و سازوکار‌ها در کشور کمی با استاندارد‌های جهانی فاصله دارد به طوری که نوسانات بازار نیز بیش از استاندارد‌های جهانی به ویژه در ۱۵ ماه گذشته بوده است. اسلامی تاکید کرد: زمانی که عرضه را همزمان به میلیون‌ها نفر عرضه می‌کنید روی سازوکار بازار تاثیرگذار است. وی افزود: اگر شرایط بازار به مدار مثبت برگردد مجددا عرضه‌های اولیه رونق خواهند گرفت، اما اینکه تمایل کمتری به عرضه‌های اولیه وجود دارد به دلیل شرایط بازار است و بازگشتن اعتماد به مجموعه شرایط اقتصادی در سطح بالاتر و بازار سرمایه در سطح پایین‌تر و با از بین رفتن ابهامات، چشم انداز بازار بهتر خواهد شد.
