بین الملل تابناک/ تحولات خاورمیانه: ادعای رسانه آمریکایی مبنی بر بازگشت دو جانبه ایران و آمریکا به برجام، ادامه مذاکرات ایران و عربستان، آزادی ۴۶ زندانی ایرانی در عمان، نامه نخست وزیر عراق به رییس جمهوری سوریه و گسترش حضور نظامی آمریکا در خاورمیانه، از مهمترین خبرها و رویدادهای مرتبط با خاورمیانه در ۲۴ ساعت گذشته بوده اند.
ادعای رسانه آمریکایی مبنی بر بازگشت دو جانبه ایران و آمریکا به برجام
یک مقام آمریکایی گفت، احتمال بازگشت دوجانبه ایران و آمریکا به برجام طی هفتههای آینده وجود دارد.
این مقام آمریکایی با وجود این، توپ را به زمین ایران انداخته و توافق در خصوص برجام را به تصمیمگیری در تهران منوط کرده است.
این مقام وزارت خارجه آمریکا ـ که اشارهای به نامش نشده ـ در تماس تلفنی با خبرنگاران گفت: «آیا احتمال دارد که شاهد بازگشت دوجانبه به پایبندی برجام یا تفاهم دوجانبه در این خصوص طی چند هفته آتی باشیم؟ بله، ممکن است. آیا محتمل است؟ زمان پاسخ این سوال را خواهد کرد، چون همانطور که گفتیم، این مساله کاملاً به تصمیمهای سیاسی که لازم است در ایران گرفته شود بستگی دارد.»
وی در بخش دیگری از اظهاراتش تصریح کرد، کاملاً محتمل است قبل از انتخابات ریاستجمهوری ایران میان طرفها در خصوص برجام توافق حاصل شود، اما باید منتظر گذشت زمان بود.
این خبر در شرایطی گزارش شده که «آمیخای استاین» خبرنگار شبکه «کان نیوز» رژیم صهیونیستی در صفحه توییتر خود نوشت که مذاکرات وین برای احیای توافق هستهای ایران موسوم به «برجام» فردا (جمعه، ۱۷ اردیبهشت ماه) از سرگرفته میشود.
در دور اخیر کمیسیون مشترک برجام که هفتم اردیبهشت ماه در وین برگزار شد، حاضران تصمیم به تسریع روند گفتوگوها گرفته و توافق شد فعالیت گروههای کارشناسی در دو حوزه لغو تحریمها و هستهای به صورت فشرده و سریع ادامه یابد و گروه کارشناسی سوم با نام «گروه کارشناسی ترتیبات اجرایی» با هدف گفتوگو در خصوص ترتیبات عملی مورد نیاز برای اجرایی شدن لغو تحریمها و سپس بازگشت آمریکا به برجام تشکیل شود.
پیش از این، «میخائیل اولیانوف» نماینده روسیه در سازمانهای بینالمللی با نادرست خواندن برخی اظهارنظرها مبنی بر فروپاشی مذاکرات احیای برجام در وین، تاکید کرد در واقعیت این گفتوگوها در حال پیشرفت است.
دیپلماتهای اروپایی و مقامهای سابق آمریکایی، روز گذشته (چهارشنبه) مدعی شدهاند اختلافات میان ایران و آمریکا بر سر اقدامات لازم جهت محدود کردن برنامه هستهای ایران به ایجاد بنبست در مذاکرات وین منجر شده است.
پایگاه آکسیوس گزارش داده طرفهای اروپایی برجام و آمریکا موافقند که «زمان گریز» ایران باید دستکم یک سال باشد. زمان گریز مفهوم ابداعی آمریکاییها برای اشاره به زمان لازم جهت تولید اورانیوم غنیشده کافی جهت تولید یک بمب هستهای است.
آکسیوس نوشته طرفهای اروپایی و آمریکایی درباره اقدامات لازم برای رسیدن به این موقعیت مواضع یکسانی دارند.
آکسیوس مدعی شده موضع ایران متفاوت است. یک دیپلمات گفته یک اختلاف کلیدی، بر سر اقداماتی است که لازم است برای سانتریفیوژهای پیشرفته نصبشده از سوی ایران انجام شود.
طبق این ادعا، لازم است در خصوص اینکه آیا ایران هنوز میتواند از این سانتریفیوژها استفاده کند یا خیر تصمیمگیری شود.
مطابق این گزارش، بخش زیادی از گفتوگوها در مذاکرات هستهای بر اختلافات بر سر رفع تحریمهای آمریکا متمرکز بوده است.
آکسیوس نوشته است: «در این خصوص، پیشرفتهای محسوسی در وین حاصل شده، اما کارگروه دیگری که در حال رسیدگی به سوی هستهای این معادله است پیشرفتی حاصل نکرده است.»
آخرین دور گفتوگوها در وین به پیشرفت عمدهای منجر نشد و به دلیل برگزاری نشست گروه هفت معوق شد. انتظار میرود این گفتوگوها جمعه در وین از سر گرفته شوند.
دو ضربالاجل مهم پیش روی این مذاکرات قرار دارند؛ روز ۲۰ ماه می، ضربالاجل توافق میان ایران و آژانس بینالمللی انرژی اتمی به پایان میرسد. دومین ضربالاجل مهم از نظر آکسیوس، انتخابات ریاستجمهوری ایران است که قرار است ۱۸ ژوئن برگزار شود.
پایگاه خبری آکسیوس به نقل از منابعی گزارش داد که «جو بایدن» رئیس جمهور آمریکا در دیدار با «یوسی کوهن» رئیس سازمان جاسوسی رژیم صهیونیستی به او گفته است که واشنگتن تا بازگشت به توافق هستهای راه طولانی دارد.
در ادامه این گزارش آمده است، بایدن به رئیس موساد همچنین اطمینان داده است که واشنگتن در آینده مواضع رژیم صهیونیستی را مدنظر قرار خواهد داد.
به گفته منابع نزدیک به دیدار بایدن و کوهن، رئیس موساد نیز در این دیدار به رئیس جمهور آمریکا گفته است که بازگشت واشنگتن به برجام قبل از اینکه این توافق اصلاح شود اشتباه است.
ادامه مذاکرات ایران و عربستان
خبرگزاری فرانسه به نقل از چند منبع از جمله منابع نزدیک به دربار سعودی و یک منبع غربی گزارش کرد که مقامهای سعودی قصد دارند در ماه جاری میلادی (می) مذاکرات بیشتری را با مقامهای جمهوری اسلامی برگزار کند.
بنا بر گزارش رسانهها، یک هیأت سعودی به ریاست «خالد بن علی الحمیدان» رئیس دستگاه اطلاعاتی عربستان سعودی در تاریخ ۹ آوریل (۲۰ فروردین ماه) در بغداد با مقامهای جمهوری اسلامی ایران دیدار و گفتوگو کردند.
طبق این گزارش، یک منبع نزدیک به دربار سعودی در خصوص روند مذاکرات عربستان و ایران گفت که پس از سالها اختلاف میان جمهوری اسلامی ایران و ریاض، عربستان انتظار چندان زیادی از حصول پیشرفت در گفتوگو با ایران ندارد.
این منبع سعودی با اشاره به ادامه مذاکرات ریاض و تهران گفت که دستکم مذاکرات میان دو طرف، «به دولت بایدن نشان میدهد که ما منطقی و آماده گفتوگو هستیم.»
خبرگزاری فرانسه گزارش کرد که تلاش ریاض برای برقراری روابط دیپلاتیک با ریاض نشان میدهد که عربستان به این مسئله پی برده که سیاست «فشار حداکثری» دولت ترامپ علیه ایران با هدف گرفتن امتیاز از جمهوری اسلامی، کارایی نداشته است.
«برهم صالح» رئیس جمهور عراق اخیراً در گفتوگو با اندیشکده بیروت در زمینه مذاکرات تهران و ریاض گفت که بغداد بیش از یک بار میزبان گفتوگوهای ایران و عربستان سعودی بوده است.
وی تصریح کرد که عراق دربرابر چالشی درازمدت برای بازگشت به وضعیت عادی سیاسی و اقتصادی قرار دارد. منطقه شاهد تنشهایی است اما نشانههایی از تلاش برای کاهش این تنش دیده میشود و عراق میکوشد، همه طرف های درگیر را پشت میز مذاکره بنشاند.
آزادی ۴۶ زندانی ایرانی در عمان
علی نجفی، سفیر جمهوری اسلامی ایران در عمان، با اشاره به اینکه حدود ۱۶۰ نفر ایرانی در این کشور، در زندان یا بازداشت به سر می برند، از عفو ۴۶ تن از این تعداد به مناسبت عید سعید فطر از سوی سلطان این کشور خبر داد.
سفیر جمهوری اسلامی ایران در عمان با اعلام این خبر افزود: در سال گذشته نیز ۶۶ تن از زندانیان ایرانی، مشمول عفو واقع شدند.
وی ادامه داد: جرم بیشتر زندانیان ایرانی، قاچاق مواد مخدر و ورود غیرقانونی است که این جرایم در عمان، مجازات سنگین از قبیل حبس طولانی مدت و اخراج از کشور دارد.
نجفی ضمن تشکر از رأفت و مرحمت سلطان محترم عمان گفت، به تازگی از مسئولان ذیربط این کشور خواستیم در صورت امکان، زندانیانی که شاکی خصوصی ندارند، آزاد شوند و امیدواریم شاهد این اتفاق باشیم.
وی خاطرنشان کرد: پیگیری وضعیت ایرانیان مقیم در عمان، جدی در دستور کار سفارت جمهوری اسلامی ایران قرار دارد و در این راستا در ماه های آغازین مسئولیت سفارت جمهوری اسلامی ایران، از زندان مرکزی عمان به نام زندان سمائل بازدید و با زندانیان ایرانی دیدار و گفت وگو کردم و از نزدیک در جریان وضعیت آنها قرار گرفتم.
نجفی ضمن تاکید بر ضرورت تمهید چارچوب های حقوقی لازم جهت ارائه تسهیلات کنسولی به اتباع دو کشور، اشاره کرد که متاسفانه تاکنون اسناد پایه کنسولی از قبیل موافقتنامه های معاضدت قضایی، استرداد مجرمین و انتقال محکومین میان دو کشور به امضا نرسیده است و هم اکنون نهایی کردن و امضای این اسناد، جدی در دستور کار پیگیری سفارت جمهوری اسلامی ایران قرار دارد.
سفیر جمهوری اسلامی ایران در عمان، ضرورت تشدید ساز و کارهای پیشگیرانه از سوی ارگان های ذیربط مرزی کشورمان برای جلوگیری از ارتکاب جرائم فوق الذکر توسط معدودی از افراد خاطی را مورد تاکید قرار داد و هشدار داد که ارتکاب این جرایم، مجازات سنگین و سختی را در عمان در پی خواهد داشت.
نامه نخست وزیر عراق به رییس جمهوری سوریه
"فالح الفیض" رییس سازمان الحشد الشعبی شامگاه پنجشنبه در دمشق با رییس جمهوری سوریه دیدار و پیام "مصطفی الکاظمی" نخست وزیر عراق را تقدیم بشار اسد کرد.
به گزارش خبرگزاری رسمی سوریه(سانا)، محتوای نامه درباره روابط عراق و سوریه و مسائل مورد اهتمام دو کشور و تحولات سیاسی و امنیتی منطقه به خصوص مبارزه با تروریسم و همکاری بغداد و دمشق در مقابله با هستههای تروریستی باقی مانده در مرز عراق و سوریه است.
در این دیدار که چند تن از مقامات دو کشور از جمله سفیر عراق در دمشق نیز حضور داشتند، اوضاع و چالشهای پیش روی منطقه و اهمیت تداوم هماهنگی و رایزنی میان دو کشور در زمینههای مختلف که عامل قدرت دو ملت عراق و سوریه در مقابله با این چالش است، بررسی شد.
گسترش حضور نظامی آمریکا در خاورمیانه
پنتاگون به رغم آن که دولت جو بایدن اعلام کرده تا ماه های دیگر تمام نیروهای نظامی خود از افغانستان را خارج می کند، از افزایش توان و تجهیزات نظامی در خاورمیانه خبر داده است.
به گزارش بامداد جمعه شبکه سی ان بی سی نیوز، در حالی که نیروهای ائتلاف ایالات متحده و سازمان اتلانتیک شمالی "ناتو " روند خروج از افغانستان را آغاز کرده اند، پنتاگون تجهزیرات نظامی خود در خاورمیانه افزایش داده است.
تنها در این هفته، دو بمب افکن راهبردی "بی ۵۲" نیروی هوایی ایالات متحده به پایگاه هوایی العدید قطر رسیدند و تعداد کل بمب افکن های بی ۵۲ آماده به عملیات برای پاسخگویی به حملات طالبانه را به ۶ فروند رساندند.
"جان کربی" سخنگوی پنتاگون به خبرنگاران گفت: ما کاملاً روشن کرده ایم که محافظت از نیروهای خود و نیروهای متحدان و شرکای آمریکا هنگام عقب نشینی، اولویت اصلی است.
وی افزود: ما برنامه هایی را برای افزایش قابلیت های نیروی زمینی تنظیم کرده ایم تا دوباره از ایمن و منظم بودن روند عملیات اطمینان حاصل کنیم.
به گزارش ان بی سی نیوز، پنتاگون به تازگی استقرار ناوگان نیروی دریایی ایالات متحده در منطقه را تمدید و برای پشتیبانی بیشتر ۱۲ فروند جنگنده اف ۱۸ را مستقر کرده است.
سخنگوی پنتاگون همچنین پیش از این گفته بود که فرماندهی مرکزی ایالات متحده، فرماندهی جنگی که بر عملیات آمریکا در خاورمیانه نظارت دارد، با ادامه خروج نیروهای ایالات متحده و نیروهای ائتلاف، به ارزیابی نیازهای نظامی اضافی ادامه خواهد داد.
هفته گذشته کاخ سفید تأیید کرد که نیروهای آمریکایی روند خروج از افغانستان را آغاز کرده اند و پنتاگون فعالانه نیروهای اضافی و تجهیزات نظامی را برای محافظت از نیروهای خود در منطقه مستقر کرده است.