بین الملل تابناک/ تحولات خاورمیانه: تحریم چندین شخص و نهاد به بهانه ارتباط با سپاه قدس، رایزنی جانسون و بایدن درباره برجام، واکنش آمریکا به حضور ناو ایرانی در اقیانوس اطلس، درخواست طالبان از ترکیه برای خروج نیروها از افغانستان و ادعای ماکرون علیه برنامه هستهای و موشکی ایران از مهم ترین تحولات و رویدادهای مرتبط با خاورمیانه در 24 ساعت گذشته بوده اند.
تحریم چندین شخص و نهاد به بهانه ارتباط با سپاه قدس
وزارت خزانهداری آمریکا شامگاه پنجشنبه چندین شخص و نهاد را به بهانه نقشآفرینی در تأمین مالی نیروی قدس سپاه پاسداران انقلاب اسلامی و گروه انصارالله یمن در فهرست تحریم قرار داد.
وزارت خزانهداری آمریکا در بیانیهای اعلام کرده دفتر کنترل داراییهای خارجی شبکهای را که به تأمین مالی نیروی قدس سپاه و حوثیهای یمن (انصارالله یمن) کمک میکردند را در فهرست تحریمها قرار داده است.
خزانهداری آمریکا مدعی شده این شبکه تحت رهبری «سعید الجمال»، دهها میلیون دلار درآمد از محل فروش کالاهایی از جمله نفت ایران کسب میکند که بخش عمده آن از طریق شبکهای از گروههای واسطهای و صرافیهای چند کشور به دست حوثیهای یمن میرسد.
بررسی فهرست وزارت خزانهداری آمریکا نشان میدهد دولت این کشور اسامی ۷ شخص، ۴ شرکت و یک کشتی را در فهرست تحریمها قرار داده است.
دولت آمریکا «سعید احمد محمد» که تبعه یمن است را به بهانه ارتباط با نیروی قدس سپاه پاسداران انقلاب اسلامی و ۶ فرد دیگر را به بهانه ارتباط با او به فهرست تحریمی SDN اضافه کرده است. افراد تحریمشده اتباع سوریه، یمن، انگلیس،سومالی و هند هستند.
شرکتها و کشتی تحریمشده نیز به بهانه ارتباط با افراد تحریمشده در فهرست SDN قرار گرفتهاند. این شرکتها در امارات، ترکیه و یمن مستقر هستند.
این اقدام با استناد به «فرمان اجرایی ۱۳۲۲۴» انجام شده است. نیروی قدس سپاه پاسداران انقلاب اسلامی نیز به موجب همین فرمان سال ۲۰۰۷ در فهرست تحریمها قرار گرفته است.
خزانهداری آمریکا در بیانیه روز پنجشنبه مدعی شده از زمان آغاز جنگ در یمن نیروهای انصارالله به کمکهای نیروی قدس سپاه متکی بودهاند.
وزارت خزانهداری آمریکا علاوه بر این اعلام کرده اسامی ۳ مقام سابق دولت ایران را از فهرست تحریمها خارج کرده است.
دولت آمریکا علاوه بر این نام دو شرکت را که قبلاً به اتهام اکتساب، فروش، انتقال یا بازاریابی برای محصولات پتروشیمی ایران در فهرست تحریمها قرار گرفته بودند نیز از فهرست تحریمها خارج کرده است.
خزانهداری آمریکا گفته این اقدام در نتیجه تغییر رفتار یا وضعیت نفرات و نهادهای تحریمشده صورت گرفته و تعهد واشنگتن را به رفع تحریمها در صورت تغییر رفتار نشان میدهد.
یک مقام آمریکایی گفته خارج کردن نام این فرد از فهرست تحریمها طبق یک روال مرسوم در وزارت خزانهداری صورت گرفته و ارتباطی با مذاکرات وین برای بازگشت به برجام ندارد.
در بیانیه دیگری که روی وبسایت وزارت خزانهداری آمریکا قرار گرفته اسامی سه فرد ایران به نامهای «احمد قلعهبانی»، «فرزاد بازرگان» و «محمد معینی» به عنوان اشخاص ایرانی که نامشان از فهرست تحریمها حذف شده دیده میشود.
آقای قلعهبانی مدیرعامل سابق شرکت ملی نفت ایران بوده است. آقای معینی از مدیران سابق شرکت بازرگانی نفت ایران بوده و آقای بازرگان از مدیران سابق شرکت «هنگکنگ اینترترید» از شعبههای شرکت بازرگانی نفت ایران بوده است.
شرکت SEA CHARMING SHIPPING COMPANY مستقر در جزایر مارشال و شرکت AOXING SHIP MANAGEMENT SHANGHAI مستقر در چین دو شرکتی هستند که نامشان از فهرست تحریمها حذف شدهاند.
یک مقام آمریکایی گفته خارج کردن نام این فرد از فهرست تحریمها طبق یک روال مرسوم در وزارت خزانهداری صورت گرفته و ارتباطی با مذاکرات جاری در وین برای بازگشت به برجام ندارد.
رایزنی جانسون و بایدن درباره برجام
بوریس جانسون نخست وزیر انگلیس و جو بایدن رییس جمهوری آمریکا عصر پنجشنبه در حاشیه اجلاس گروه هفت پیرامون موضوع های مختلفی از جمله ایران و آخرین وضعیت مذاکرات برجام گفتوگو کردند.
یک سخنگوی دفتر نخست وزیری عصر پنجشنبه با اعلام این خبر اشارهای به جزئیات گفتوگوهای دوطرف در این زمینه نکرد. جو بایدن دیروز برای شرکت در اجلاس گروه هفت که از امروز جمعه در دهکده کورنوال آغاز میشود وارد انگلیس شده است.
جانسون و بایدن درحالی پیرامون برجام رایزنی کردند که دولت پیشین آمریکا دو سال پیش به طور یکجانبه به مشارکت در این توافق پایان داد و تروریسم اقتصادی را با هدف فشار حداکثری علیه مردم ایران اعمال کرد.
ایران تا یک سال بعد از خروج آمریکا از برجام به تمامی تعهداتش ذیل این توافق عمل کرد تا به کشورهای اروپایی که وعده میدادند آثار خروج واشنگتن از توافق را جبران میکنند فرصت دهد برای تحقق این وعده تلاش کنند.
بعد از گذشت یک سال از خروج آمریکا از برجام، تهران اعلام کرد با توجه به اینکه کشورهای اروپایی به وعدههایشان عمل نکردهاند در چند گام تعهداتش ذیل برجام را کاهش خواهد داد. کاهش تعهدات ایران ذیل مفاد توافق هستهای برجام صورت میگرفت.
بایدن رییس جمهوری آمریکا بدون توجه به اینکه کدام دولت در قبال برجام خلف وعده کرده و از آن خارج شده است، وعده داده که در صورت بازگشت ایران به اجرای کامل برجام، واشنگتن نیز به این توافق بازخواهد گشت.
جمهوری اسلامی ایران هم به عنوان کشوری مسئولیت پذیر اعلام کرده است که در صورت لغو تمام تحریمهای آمریکا به نحوی که قابل راستی آزمایی باشد، به اجرای تعهداتش در برجام باز میگردد.
در همین حال دیپلماتهای ارشد کشورهای عضو برجام طی یک ماه گذشته در وین گردهم آمدهاند تا این توافق را که آمریکا در دوران ریاست جمهوری دونالد ترامپ از آن خارج شد احیا کنند.
در جریان آخرین نشست کمیسیون مشترک برجام در وین، هیات ها ضمن ابراز خرسندی از پیشرفت های صورت گرفته برای احیای برجام، بار دیگر بر عزم و جدیت خود برای پیگیری روند گفتوگوها با هدف یافتن راه حلهایی برای چند موضوعی که هنوز حل و فصل نشده اند تاکید کردند.
در این جلسه مقرر شد که ضمن تداوم تماس ها و گفتوگوها در سطح کارشناسی، روسای هیات ها به مدت چند روز برای رایزنی و مشورت به پایتخت ها عزیمت کرده و مذاکرات ظرف روزهای آتی مجددا از سر گرفته شود.
به گفته سخنگوی دفتر نخست وزیری انگلیس، جانسون و بایدن همچنین پیرامون اهمیت روابط دو کشور در راستای تقویت همکاریها و ترویج ارزشهای دو طرف در سراسر جهان تاکید کردند. در حوزه مسائل سیاست خارجی آنها پیرامون روسیه، چین و آخرین وضعیت خروج نیروهای ناتو از افغانستان تبادل نظر کردند.
رهبران دو کشور تاکید کردند که با وجود چالشهای مشترک مانند تغییرات اقلیمی و احیای اقتصاد جهان از همهگیری ویروس کرونا شراکت انگلیس و آمریکا بیش از هر زمان دیگری حائز اهمیت است.
نخست وزیر انگلیس و رئیس جمهوری آمریکا همچنین در جریان نشست امروز منشور آتلانتیک مربوط به پیوند اتحاد میان دو سوی اقیانوس اطلس متعلق به سال ۱۹۴۱ را تمدید کردند. به گفته سخنگوی جانسون، این سند گواهی بر عمق همکاریهای میان دو کشور است.
واکنش آمریکا به حضور ناو ایرانی در اقیانوس اطلس
سخنگوی وزارت خارجه آمریکا در حالیکه مدعی آزادی ناوبری مبتنی بر قوانین بینالمللی شد، گفت در صورت نقض این قوانین آماده پاسخ هستیم.
ند پرایس در نشست خبری روز پنجشنبه خود در پاسخ به سوالی درباره ناو ایرانی که در اقیانوس اطلس حرکت میکند، این ادعا را مطرح کرد.
وی افزود: ما گزارشهای مطبوعاتی را در مورد این حرکت دیدهایم. آنچه که من از اینجا میگویم این است که ما آماده استفاده از اختیارات اجرایی خود از جمله تحریم علیه هر بازیگری هستیم که امکان ارائه مداوم سلاح توسط ایران به شرکا و نیابتیهایش را فراهم میکند.
سخنگوی وزارت خارجه آمریکا ادامه داد: این نگرانی است که ما به طور گسترده در مورد ایران صحبت کردهایم، حتی وقتی با متحدان و شرکای خود در ۱ + ۵ کار میکنیم تا بکوشیم برنامه هستهای ایران را دوباره در یک جعبه قرار دهیم.
پرایس اضافه کرد: در صورت تلاش برای انتقال هرگونه سلاح به شرکای خشن و نیابتی، ما فشارهای خود را ادامه خواهیم داد.
وی مدعی شد: اگر این تلاشی برای انتقال سلاح یا نقض تعهدات بینالمللی آن باشد، ما آماده پاسخ خواهیم بود.
سخنگوی وزارت خارجه آمریکا در پاسخ به اینکه آیا دولت بایدن با این حضور ایران مشکلی ندارد، گفت: ما به نظم بینالمللی مبتنی بر قوانین اعتقاد داریم. آزادی ناوبری چیزی است که ما برای خود و شرکای بینالمللی از آن حمایت میکنیم.
پرایس افزود: اما اگر ایران بخواهد انتقال اسلحه یا سایر مواد غیرقانونی را تحت تأثیر قرار دهد، آماده خواهیم بود که ایران را مسئول بدانیم و ما قبل از آنکه اتفاق بیفتد، آمادهایم آنچه را که میتوانیم برای از بین بردن چنین فعالیتی انجام دهیم، به کار گیریم.
وی ادامه داد: نمیخواهم درباره اینکه مقصد این کشتی ممکن است کجا باشد، قصد آنها چه میتواند باشد، ایران چه چیزی در نظر دارد یا ندارد، صحبت کنم. اما اصل گستردهتر این است که آزادی ناوبری یک اصلی است که ما برای آن دفاع میکنیم.
سخنگوی وزارت خارجه آمریکا اضافه کرد: این عنصری از نظم مبتنی بر قوانین است. این یک نظم بینالمللی مبتنی بر قانون است که به آن باور داریم، دفاع میکنیم و ارتقا میدهیم نه تنها برای اینکه آن برای ما مترتب است بلکه برای بقیه جهان هم صدق میکند.
درخواست طالبان از ترکیه برای خروج نیروها از افغانستان
سخنگوی طالبان افغانستان گفت، ترکیه باید طبق توافق ۲۰۲۰ مربوط به خروج نیروهای آمریکایی از افغانستان سربازانش را از این کشور خارج کند و عملا پیشنهاد ترکیه در خصوص محافظت از فرودگاه شهر کابل و اداره این فرودگاه بعد از خروج نیروهای ناتو را رد کرد.
به گزارش خبرگزاری رویترز، این تحول پرسشهایی جدی را برای آمریکا، کشورهای دیگر و سازمانهای بین المللی دارای ماموریت در کابل در خصوص چگونگی خارج ساختن امن پرسنلشان از افغانستان محصور در خشکی در صورت تهدید پایتخت این کشور توسط درگیریها مطرح میسازد.
همچنین به نظر میرسد این مساله امیدهای آنکارا را برای استفاده از مساله تامین امنیت فرودگاه کابل با هدف کمک به بهبود روابط با واشنگتن که از بابت تصمیمش برای خرید سامانههای دفاعی روسیه تیره شده، طی مذاکرات میان جو بایدن، رئیس جمهور آمریکا و رجب طیب اردوغان، همتای ترکیهای وی در روز دوشنبه کمرنگ میکند.
سخنگوی گروه طالبان در شهر دوحه در پاسخ به سوالی از طریق پیامک درباره این که آیا این گروه پیشنهاد ترکیه برای حفظ نیروها در شهر کابل برای محافظت از فرودگاه بین المللی این شهر و اداره آن بعد از خروج سربازان خارجی را رد می کند اظهار کرد که آنها نیز باید آنجا را ترک کنند.
سهیل شاهین سخنگوی طالبان به رویترز گفت: ترکیه در ۲۰ سال گذشته بخشی از نیروهای ناتو بوده است بنا براین آنها هم باید بر اساس توافقی که ما با آمریکا در ۲۹ فوریه ۲۰۲۰ امضا کردیم از افغانستان خارج شوند.
وی افزود: در غیر این صورت ترکیه یک کشور اسلامی بزرگ است. افغانستان با این کشور روابطی تاریخی داشته است. ما امیدوار به داشتن روابطی نزدیک و خوب با آنها در ضمن تشکیل یک "دولت اسلامی جدید" در کشور در آینده هستیم.
وزارت امور خارجه آمریکا و وزارت خارجه ترکیه به درخواست برای اظهار نظر درباره این گزارش پاسخ ندادند.
این در حالی است که پنتاگون در بیانیهای گفت، لوید آستین، وزیر دفاع آمریکا روز پنجشنبه با خلوصی آکار، وزیر دفاع ترکیه گفتگو داشته و با او در خصوص "همکاری دوجانبه و مسائل منطقه ای بحث کرده است" اما مشخصا به افغانستان اشاره نکرد.
مقامهای ترکیه میگویند پیشنهاد تامین امنیت فروگاه کابل را در یک نشست ناتو در ماه مه هنگامی که آمریکا و شرکایش بر سر برنامه خارج سازی نیروهایشان تا ۱۱ سپتامبر سال جاری از افغانستان توافق کردند، مطرح ساختند.
ادعای ماکرون علیه برنامه هستهای و موشکی ایران
«امانوئل ماکرون» رئیس جمهور فرانسه روز پنجشنبه لفاظیهای خود علیه برنامه هستهای و موشکی ایران را تکرار کرد.
به نوشته حساب توییتری انگلیسی روزنامه الشرق الاوسط، ماکرون مدعی شد: «برنامه هستهای ایران همچنان یک تهدید محسوب میشود. برنامه ساخت موشک بالستیک توسط ایران نیز تهدیدی برای منطقه است».
رئیس جمهور فرانسه روز گذشته نیز در کنفرانسی ویدئویی گفت، جایگزینی برای راهحل مذاکره شده برای مسائل هستهای ایران وجود ندارد.
او در ادامه مدعی شد: «ایران باید شواهد مسئولیتپذیری خود در منطقه را نشان دهد.» وی افزود، فرانسه از سال ۲۰۱۸ پیشنهاد تکمیل برجام با به حساب آوردن موضوعاتی که وی آنها را فعالیتهای مربوط به موشکهای بالستیک ایران و بیثباتسازی منطقهای خواند را مطرح کرده است.
ماکرون همچنین در نشست خبری پنجشنبه شب اعلام کرد: «زمان آن رسیده که تحولی عمیق در حضور نظامی ما در منطقه ساحل ایجاد شود».
رئیسجمهور فرانسه افزود، در همین راستا، مأموریت فرانسه در کشور مالی به اتمام رسیده و نیروهای فرانسوی از این پس تحت مأموریت بینالمللی گستردهتری در این کشور فعالیت خواهند کرد.
ماکرون همچنین با تکرار مخالفت با برنامه افزایش سهم کشورش در بودجه ناتو گفت: «اول باید بدانیم دشمنان ما چه کسانی و در کجا هستند».
او در ادامه گفت، ناتو به راهبری برای مقابله با روسیه نیاز دارد که جغرافیای اروپا را نیز در نظر گیرد.
چند روز پیش سخنگوی وزارت خارجه فرانسه در واکنش به گزارش جدید آژانس بینالمللی انرژی اتمی گفت: «ما با نگرانی متوجه گزارش مدیر کل آژانس بینالمللی انرژی اتمی درباره اجرای قراردهای پادمانی در ایران شدهایم».
وی اضافه کرد: «این گزارش تأیید میکند که هیچ پیشرفتی در گفتوگوهای میان ایران و آژانس در زمینه ارائه پاسخهای اساسی به سئوالات آژانس درباره وجود مواد هستهای غیراعلامنشده در چند سایت حاصل نشده است».