در این درس ما قصد داریم تفاوت شرکت های سهامی با خصوصی را به زبان ساده توضیح دهیم. فرض کنید که کسب و کاری جدید راه انداخته‌اید: یک کلاه‌فروشی. در شروع کار، این شرکت کاملاً خصوصی است چراکه شما مالک ۱۰۰% شرکت هستید و ۱۰۰% سود آن به شما می‌رسد. شما می‌توانید با برادرتان، یا حتی با گروهی از دوستانتان شریک شوید، یا بخشی از سهام شرکت را به کارکنانتان بدهید و هنوز هم شرکتی خصوصی باقی بمانید. علت این امر آن است که هیچ‌کس نمی‌تواند بدون توافق با شما سهمی از شرکت را بخرد و سهام شرکت شما در بازار بورس مبادله نمی‌شود.
بنابراین شرکت های خصوصی ویژگی‌های زیر را دارند:
- در مالکیت افراد کمی قرار دارند.
- در هیچ بازار بورس خاصی حضور ندارند و سهامشان معامله نمی‌شود.
- هراندازه‌ای می‌توانند داشته باشند، از کسب و کارهای کوچک خانوادگی تا کسب و کارهای میلیاردی.
از طرف دیگر سهام یک شرکت سهامی در لیست شرکت های بورسی قرار دارد و هرکسی می‌تواند با یک کلیک ساده بر روی کامپیوتر خود سهام آن را خریدوفروش کند. همین‌طور این شرکت باید گزارش‌های منظمی به سهامداران و مالکانش ارائه کند، جلساتی با آن‌ها برگزار کند و حساب‌هایش را به شکل عمومی منتشر کند و ارزش سهام آن می‌تواند در طی روز بالا و پایین برود و هرروز این روند تکرار می‌شود. نکته‌ای که وجود دارد این است که اکثر شرکت های بزرگ دنیا سهامی عام هستند.
فرآیند تبدیل‌شدن یک شرکت خصوصی به یک شرکت سهامی عام را عرضه اولیه یا IPO می‌گویند. افراد سهام شرکتشان را در قیمت مشخصی عرضه می‌کنند و اگر علاقه‌مندان به سرمایه گذاری در شرکت آن‌ها حاضر به خرید سهام در قیمت مشخص شده باشند، سهام شرکت به سرمایه گذاران عرضه خواهد شد و شرکت در بورس پذیرفته می‌شود. به شرکت یک نماد اختصاص داده خواهد شد و ازاین‌پس سرمایه گذاران و فعالان بازار سرمایه می‌توانند از طریق آن نماد بالا و پایین رفتن لحظه‌ای قیمت سهام شرکت را پیگیری کنند.
بنابراین، شرکت های سهامی عام:
- در مالکیت هزاران سرمایه گذار مختلف قرار دارند که دراین‌بین سرمایه گذاران، سهامداران حقیقی همچون ما و شما و سهامداران بزرگ و حقوقی مانند صندوق‌های سرمایه گذاری مشترک می‌توانند حضور داشته باشند.
- در لیست بورس اوراق بهادار تهران قرار می‌گیرند. به‌این‌ترتیب شما به‌راحتی می‌توانید سهام آن‌ها را خریدوفروش کنید. اغلب میلیون‌ها سهام روزانه دست‌به‌دست می‌شوند.
- محدوده و اندازه آن‌ها می‌تواند بسیار گسترده باشد. از شرکت های بسیار کوچک تا شرکت های بسیار بزرگ.
منبع: مدیرمالی
